Α' ΤΟΜΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ληνικού πολιτισμικού χώρου με στοιχεία της γερμανικής πνευματικής ιστορίας

συνοδεύεται γενικά από πιο σύνθετες μεταβιβάσεις αφομοιώνοντας παράλλη-

λα και τη γαλλική κληρονομιά, έτσι ώστε η ελληνική λογοτεχνία, καθώς επιχει-

ρεί να καθιερωθεί, αντί να βασίζεται σε μία εθνικιστική απομόνωση, βρίσκεται

στο σημείο συνάντησης διαφορετικών ευρωπαϊκών λογοτεχνιών, οι οποίες την

τροφοδοτούν. Μπορεί συνεπώς κάποιος να καθιερωθεί ως Έλληνας συγγρα-

φέας μέσα από αναφορές στον γαλλικό πολιτισμό. Το πέρασμα από τη Γαλλία

με στόχο την αναβίωση της ελληνικής παράδοσης είναι επίσης αισθητό στο

μυθιστόρημα

Πυθέας

του Βαγγέλη Γεωργούδη, που παραπέμπει καθαρά στον

19ο αιώνα. Πρόκειται για το ταξίδι ενός δημοσιογράφου στη Σκανδιναβία, με

τη γαλλίδα σύντροφό του. Το κεντρικό θέμα του ταξιδιού είναι ένα όνειρο, να

επαναλάβει το ταξίδι στη Θούλη του Μασσαλιώτη συγγραφέα Πυθέα, μεταξύ

του 340 και του 330 π.Χ. Από τα γραπτά του Πυθέα δεν υπάρχουν κατάλοι-

πα, παρά μόνο κάποια δοξογραφικά αποσπάσματα απαριθμημένα στη μεγά-

λη γερμανική φιλολογική εγκυκλοπαίδεια του 19ου αιώνα,

Pauly Wissowa

στοιχείο που δεν εμποδίζει ωστόσο τον Jean-Jacques Ampère να ξεκινήσει

από αυτόν την ιστορική καταγραφή της γαλλικής λογοτεχνίας, πριν από τον

12ο αιώνα.

Ο Πυθέας, ο συγγραφέας του

ερί

του Ωκεανού

, είναι Έλληνας

που συνδέθηκε τουλάχιστον με συμβολικούς δεσμούς με τη Γαλλία, τον χώρο

και τη λογοτεχνία της, δεσμοί που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν εφόσον

δεν υπάρχει κανένα κείμενο για να τους διαψεύσει. Ο δηλωμένος σκοπός του

περίπλου είναι «να κάνει τα μηνύματα να ταξιδέψουν μέσα σε αλατισμένο να-

νούρισμα που του μουρμούριζαν η μυθολογία, ο θαλασσοπόρος και ο μαγικός

του κόσμος»

. Η λέξη

θαλασσοπόρος

, που θέλησε ο Γεωργούδης να αφήσει

στα ελληνικά στη γαλλική μετάφραση, δίνει επική διάσταση στις αποστάσεις

που πρέπει να διανύσει κανείς για να φθάσει τις υπερβόρειες χώρες, τη Νορ-

βηγία ή την Ισλανδία των σάγκα, αλλά και παράλληλα αιτιολογεί επίσης τα

λόγια του Πυθέα στη Μασσαλία, την πόλη του: « Είχαν έρθει να τον ακούσουν

από όλη την παραθαλάσσια Γαλατία. Η αφήγηση αυτού του ραψωδού φαντα-

στικών ιστοριών τους είχε συνεπάρει. Για να διασκεδάσει τους σκεπτικούς τους

οδηγούσε σε ταβέρνες όπου έκαναν σπονδές στον άρχοντα των κυμάτων, τον

Ποσειδώνα».

Η αναβίωση του ελληνο-γαλλικού μύθου του Πυθέα με στόχο

31. Jean-Jacques

mpère

Histoire littéraire de la France avant le XIIe siècle,

Hachette, Παρίσι 1839-1840.

32. Vangelis

eorgoudis

Pythéas

(Traduit par Catherine Fabre et l’auteur),

Les cahiers de Pandora, Boulogne 2001, σ. 7.

33. Στο ίδιο, σ. 22.