Α' ΤΟΜΟΣ

Ο Δανιήλ Φιλιππίδης ως μεταφραστής λατινικών έργων

409

της λατινικής γλώσσας, ενώ υπερασπίζεται τη συγγένειά της με την Ελληνική

και ειδικότερα με την αιολική διάλεκτο.

Αναλύει και εξετάζει την εξέλιξη των

πολιτικών συστημάτων της Ρώμης.

Εξιστορεί τις κατακτήσεις των Ρωμαίων

και εκφράζει μια κυρίαρχη μεταβυζαντινή αντίληψη ότι η βυζαντινή ιστορία

αποτελεί συνέχεια της ρωμαϊκής. Ο Φιλιππίδης συνδυάζει στον συλλογισμό

του αυτόν και το παρόν του: και η σύγχρονη Πόλη (nova Roma) κατάγε-

ται από την παλαιά Ρώμη.

Προσφέρει έναν πολύ ενδιαφέροντα αντίστροφο

χρονικά κατάλογο εξουσιαστών της νέας και της παλαιάς Ρώμης (σουλτάνων,

Βυζαντινών, Λατίνων, Ρωμαίων έως τον Αύγουστο).

Πηγές του στάθηκαν οι

Διονύσιος Αλικαρνασσεύς, Στράβων, Πλούταρχος, Δίων Κάσσιος, Τρόγος, Καί-

σαρ και Λίβιος.

β) Μεταφραστικές τεχνικές

Είναι γεγονός ότι κάθε μετάφραση δεν είναι δυνατόν να είναι απολύτως πιστή

(όσον αφορά τη γραμματική, τη σύνταξη, αλλά και το ύφος του συγγρα-

φέα) στο πρωτότυπο, πράγμα απολύτως φυσιολογικό από τη στιγμή που όλες

φημης καὶ κοσμοκράτορος Ρώμης, πίπτομεν μέσα εἰς τὸ χάος τῆς μυθολογίας, καὶ

περιπλανώμασθε μέσα εἰς ἕνα σκότος· τῆς Ρώμης λέγω, ἐπειδὴ ἐδῶ δὲν ἔχομεν νὰ

ζητοῦμεν τόπους μεγάλους, μήτε μικροὺς ἀκόμα, ἀλλὰ μόνο καλυβοπήγιον, εἰπὲ ἂν

θέλῃς, ἕνα ἄστυ, τὸ ὁποῖον φυτρώνοντας ὁ ῥωμαϊκὸς δῆμος, τὸ ἔκαμε ὡσὰν ἕνας

ναυτίλος, ἢ τὸ φώλευσε, εὑρίσκοντάς το ἐρείπιον ἄλλου παλαιοτέρου δήμου

[…]».

18. Βλ. σ. 13-15: «

Εὐθὺς ἀπὸ τὴν ἀρχὴν τῆς καταβολῆς τῆς Ρώμης, βλέπει τινὰς

ὀνόματα ἑλληνικά, τὸ Ρώμα, τὸ Ρωμύλος τὸ ὑποκοριστικὸν τοῦ Ρώμου. Τοῦτο προέρ-

χεται ἀπ’ αὐτὸ ὁποῦ σχεδὸν ὅλη ἡ ᾽Ιταλία κατοικοῦνταν εἰς τοὺς παλαιοὺς ἐκείνους

χρόνους ἀπὸ ἑλληνικαῖς ἀποικίαις, ἢ καλλίτερα ἀπὸ αἰολικαῖς

[…]».

19. Βλ. σ. 11-12: «

Ὅταν λοιπὸν ἀποφάσισαν νὰ κάμουν ἕνα σύστημα ἀρχῆς κανο-

νικώτερον, τακτικώτερον, ἔκλεξαν τὸν ἴδιον ἀρχηγὸν διὰ πρῶτον τους, εἰπὲ βασιλέα ἂν

θέλῃς, καὶ τοὺς φρονιμωτέρους ἀπ’ ἀναμεταξύ τους διὰ νὰ ἔχουν τὴν φροντίδα τῆς

κοινότητος, καὶ τοὺς ὠνόμασαν πατέρας· οἱ ὁποῖοι βέβαια ἦταν οἱ γεροντότεροι, ὡς

φρονιμώτεροι

[…]».

20. Βλ. σ. 19-21: «

Οὕτω λοιπὸν ἄρχισε αὐτὸς ὁ θαυμαστὸς καὶ ἐκπληκτικὸς

δῆμος· τέτοια ἦταν καὶ ἡ καταβολὴ τῆς κοσμοκράτορος Ρώμης· καὶ ἡ Κωνσταντινού-

πολις ὁποῦ βλέπεις τώρα, φίλε, κειμένην δεξιὰ εἰς τὸ στόμα τοῦ θρακικοῦ βοσπόρου,

καὶ ὑπερκειμένην καὶ αὐτοῦ καὶ τῆς Προποντίδος, ὁποῦ φαίνεται ὅτι ἔγινε διὰ νὰ

εἶναι ἡ μητρόπολις καὶ ἡ καθολικὴ ἐμπορικὴ ἀποθήκη τῆς παλαιᾶς οἰκουμένης, εἶναι

καὶ αὐτὴ ἕνα παρεπόμενον τῆς εἰς τὰ ἀριστερὰ τοῦ Τίβερη κειμένης Ρώμης

».

21. Για τον κατάλογο αυτό βλ.

αππάς

, «Η ελληνική μετάφραση της

Epitome

rerum Romanarum

του Φλώρου από τον Δανιήλ Φιλιππίδη»,

Νέα Εστία

174/1859

(Οκτ. 2013), σ. 534-536.

22. Βλ.

αππάς

, το ίδιο, σ. 536-537.