Α' ΤΟΜΟΣ

377

ιωργοσ

ωστακιωτησ

Αναζητήσεις εθνικής ταυτότητας στο λαϊκό μυθιστόρημα

της Κωνσταντινούπολης

Ήδη από τον 18ο αιώνα οι θρήνοι, τα μοιρολόγια και οι διάφορες παραδόσεις –

θρύλοι

που συνέβαλαν στη σύσταση της δημιουργίας του μύθου της Κων-

σταντινούπολης αφήνουν τη θέση τους σε έργα με εντελώς διαφορετική προ-

οπτική.

Χωρίς πια να τη διεκδικούν, οι συγγραφείς της περιόδου αυτής έχουν

την τάση να την παρουσιάζουν ως το κέντρο του ελληνικού κόσμου. Αν και ο

αισθηματισμός των θρήνων υποβόσκει, η πραγματική τους παρουσία καθώς και

η θεματική της νοσταλγίας της χαμένης αυτοκρατορίας υποχωρεί. Οι συγγρα-

φείς φαίνεται να συνειδητοποιούν ότι μάταια αναζητούσαν κάτι που ήδη είχαν.

Αναφερόμαστε στο

Φιλοθέου Πάρεργα

του Νικόλαου Μαυροκορδάτου,

όπου η Πόλη πρωταγωνιστεί ακροβατώντας στα όρια του φανταστικού και

ο συγγραφέας παρουσιάζει τον χώρο υποτάσσοντάς τον στο ‘ωραίο’ σεβό-

μενος τους όρους της ‘αισθητικής’ με την κλασική σημασία του όρου.

Στη

1. Βλ. Νικόλαος Γ.

ολιτης

– Σκαρλάτος

υζαντιος

– Κωνσταντίνος

απαρρηγο

πουλος

– Σπυρίδων Ζ

αμπελιος

κ.ά.,

Τα Σύμβολα της Εθνικής Πίστεως, Κωνσταντι-

νούπολη και Αγία Σοφία

, Ι. Ν. Σιδέρης, Αθήνα χ.χ. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τον

«Θρήνο Κωνσταντινουπόλεως», σ. 69-73, και το «Ανάκλημα της Κωνσταντινούπο-

λης», σ. 73-77.

2. Georges

ostakiotis

Images de Constantinople dans la prose néo-hellé-

nique. Œuvres des XIXe, XXe et XXIe siècles

, Διδακτορική Διατριβή, Institut

National des Langues et des Civilisations Orientales, Παρίσι 2011, σ. 18-24.

3. Νικόλαος

αυροκορδατος

Φιλοθέου Πάρεργα

, επιμ. – μτφρ.– σχόλια Jacques

Bouchard, πρόλ. Κ. Θ. Δημαράς, Όμιλος Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού –

Les Presses de l’Université de Montréal, Αθήνα – Montréal 1989 (

1718).

4. Βλ. Henri

onnet

, «Ο Χώρος και η σημασία του στα Απόκρυφα της Κωνστα-

ντινουπόλεως του Χριστόφορου Σαμαρτσίδη»,

Αντί

641 (1997), σ. 27.