Α' ΤΟΜΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

περίπτωση των ελληνο-γερμανικών πολιτισμικών μεταφορών κατά τη διάρκεια

του 19ου αιώνα, που αξίζει να τις υπενθυμίσουμε για εκείνη την έντονη πε-

ρίοδο. Η Γερμανία κατασκευάζει την Ελλάδα και η Ελλάδα κατασκευάζει τη

Γερμανία, τουλάχιστον από την

Ιστορ α της τέχνης κατά την αρχαιότητα

του

Johann Joachim Winckelmann έτσι όπως συμπληρώνεται με τις εργασίες του

Friedrich August Wolf για τα ομηρικά έπη ως συλλογική δημιουργία του

λαού. Είναι βέβαια γνωστό ότι ο Βαυαρός βασιλιάς Όθων, που εγκαταστάθη-

κε στο Ναύπλιο και μετά στην Αθήνα, έφερε μαζί του Γερμανούς διοικητές,

όπως τον κόμη Joseph Ludwig von Armansperg. Είναι επίσης γνωστό ότι

ο Ludwig Ross, με καταγωγή από τη βόρεια Γερμανία, υπήρξε ο πρώτος

καθηγητής Αρχαιολογίας στην Αθήνα και υπεύθυνος για τις ελληνικές αρ-

χαιότητες για περίπου δέκα χρόνια. Το σχέδιο για τη νέα Αθήνα είχε κυρίως

σχεδιαστεί από τον Eduard von Schaubert, με σπουδές στην Ακαδημία του

Βερολίνου, ενώ ο Βαυαρός αρχιτέκτονας Leo von Klenze ήταν ο εμπνευστής

του σχεδίου για την αναμόρφωση της Ακρόπολης, στο οποίο προβλεπόταν

και η κατασκευή ενός βασιλικού ανακτόρου. Η στράτευση αυτή συμβαδίζει με

μια κάποια περιφρόνηση που κορυφώνεται με ένταση στα γραπτά του Jakob

Philipp Fallmerayer, ο οποίος αμφισβητεί εντελώς την ύπαρξη της βιολογικής

συνέχειας από την αρχαιότητα. Μια από τις πιο εντυπωσιακές περιπτώσεις

της συμβολής της Γερμανίας στο ελληνικό κράτος είναι αυτή του Friedrich

Thiersch, φιλολόγου με ειδίκευση στον Πίνδαρο, που αρχικά υπήρξε καθηγη-

τής στο Μόναχο και έπειτα μεταφέρθηκε στην Αθήνα.

Ο Friedrich Thiersch

σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Γκέτινγκεν και στη Λειψία, αλλά βρισκόταν

στη Βαυαρία από το 1809 και στήριξε σημαντικά τα συμφέροντά της στην

Ελλάδα, όπου εγκαταστάθηκε το 1831. Υπερασπίζεται τον νεο-ουμανισμό και

εξυμνεί τις αξίες του σε μια εργασία του το 1838, στην οποία παρουσιάζει

τους θεσμούς της εκπαίδευσης στην Ευρώπη και αποδίδει στην ελληνοποιημέ-

νη Γερμανία περίοπτη θέση. Το 1833 δημοσίευσε σε δύο τόμους την εργασία

του για την αναγέννηση της Ελλάδας. Στον πρώτο τόμο αναφέρεται στη σύγ-

χρονη ιστορία της χώρας και ειδικότερα στον αγώνα για την απελευθέρωση,

ενώ στον δεύτερο ασχολείται με την πορεία προς την παλιγγενεσία. Χωρίς να

αμελεί τη γεωργία ή τα τεχνικά επαγγέλματα, η προσοχή του στρέφεται κυρί-

ως στην εκπαίδευση. Προκρίνει φυσικά τη μελέτη και τη μίμηση των αρχαίων

συγγραφέων, και είναι χαρακτηριστικό ότι στο απόσπασμα για το Πανεπιστή-

μιο το γερμανικό πρότυπο είναι προφανές. Σύμφωνα με τον Thiersch, οι προ-

13. Sandrine

aufroy

Le philhellénisme franco-allemand (1815-1848)

, Belin,

Παρίσι 2011.