Α' ΤΟΜΟΣ

Αναζητώντας νέους ορίζοντες

271

που δέχεται η Αθήνα την εποχή εκείνη, μεταφράζοντας ως ‘βορειομανία’ τη

γαλλική λέξη ‘

nordmanie

’. Στην ίδια τη Γαλλία εξάλλου «για πολύ καιρό οι

Γάλλοι μονάχα χωράτευαν και σάρκαζαν σχετικά με το μυστήριο που περιέβα-

λε τους Σκανδιναβούς συγγραφείς· δεν ήθελαν να δεχτούν την εισβολή από τις

“ομίχλες του Βορρά”».

Στην Ελλάδα, όμως, η αντίληψη αυτή εμμένει χρονικά

και ξεπερνιέται ακόμα πιο δύσκολα από ό,τι στην πνευματική μητρόπολη.

Ωστόσο, η άποψη ότι οι βορινοί συγγραφείς ζουν, αναπνέουν και δημι-

ουργούν μέσα σε σκιώδη τοπία που γεννούν ζοφερά μοτίβα δεν καλλιεργείται

μονάχα από τους πολέμιους, ως ψόγος για την αντίθεσή τους προς την πνευ-

ματικότητα των μεσογειακών φωτεινών λαών, αλλά και από τους φίλα προσκεί-

μενους Έλληνες, που αντιμετωπίζουν με θαυμασμό τις ονειρικές ποιότητες

που φέρουν μαζί τους οι ομίχλες του Βορρά. «Ω! να η Βορειοθάλασσα, να οι

πάγοι, να τα φιορδ, να η ομίχλη, η ομίχλη!»,

αναφωνεί σε κείμενό του για τον

Δανό Jens Peter Jacobsen ο Γιάννης Καμπύσης. Ανάλογες περιγραφές θα

πυροδοτήσουν ακόμα περισσότερο τις αντιδράσεις απέναντι στους Βόρειους

συγγραφείς, οι οποίοι βάλλονται λόγω της διαφορετικότητας που υπερτονίζε-

ται και από όσους επιχειρούν να τους εισαγάγουν στην Ελλάδα.

Παράλληλα, η υποδοχή των βορινών λογοτεχνιών, όπως μετακενώνεται

μέσα από τα βραχύβια λογοτεχνικά περιοδικά των τελών του 19ου αιώνα και

των αρχών του 20ού, γρήγορα συμπλέει με τη χρήση της δημοτικής. Έτσι,

μέσω των σχετικών μεταφράσεων, παρουσιάσεων και κριτικών σημειωμάτων

που εμφανίζονται στα λογοτεχνικά περιοδικά

Η Τέχνη

Το περιοδικόν μας

και

Ο Διόνυσος

, στις προαναφερθείσες βολές προστίθεται το θέμα της γλώσσας

και η μορφική δομή.

Για μια μερίδα των δημοτικιστών, οι βορινοί συγγραφείς αποτελούν έκφραση

της ανάγκης ανανέωσης και διεύρυνσης των πνευματικών οριζόντων· πρωτί-

στως όμως χρησιμοποιούνται ως όχημα στο γλωσσικό ζήτημα. Είναι τόση η

σταδιακή ταύτιση των έργων με τη δημοτική, λόγω της προβολής τους από τους

δημοτικιστές, που πολύ σύντομα οι Σκανδιναβοί συγγραφείς κατηγορούνται ως

«μαλλιαροί», σαν να είχαν οι ίδιοι θέση στο ελληνικό γλωσσικό ζήτημα.

6. «For too long the French had merely bantered sarcastically about the

mystery surrounding the Scandinavian writers; they had not wanted themselves

to be invaded by the

mists of the north

». Βλ. Maurice

ravier

, «Strindberg and

the French Drama of His Time» στον τόμο

Strindberg’s Dramaturgy

, επιμ. Göran

Stockenström, Almqvist & Wiksell International, Στοκχόλμη 1988, σ. 150.

7. Γιάννης Α.

αμπυσης

, «Ο Γιάκοψεν»,

Η Τέχνη

7 (Μάιος 1899), σ. 162-163.

8. «Ο μαλλιαρός Σκανδιναυός ποιητής ημπορεί να είναι μέγας διά την νεωτέραν