

Μαρια Σεχοπουλου
276
κοινωνικός ιστός που τους περιβάλλει επιχειρούν να ανακαλύψουν άλλους
δρόμους, που θα τους οδηγήσουν και πάλι στην ουσία και στον προσδιορισμό
της εθνικής τους ταυτότητας.
15
Παράλληλα, και καθώς το αποκλειστικό γαλλι-
κό πρότυπο παρουσιάζεται περιοριστικό, το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για
το γερμανικό πνεύμα και η αίγλη της γερμανικής πολιτικής σκηνής, με την
ενοποίηση των κρατιδίων από τον Bismarck, γίνεται ολοένα πιο έντονη και
θελκτική. Ανάμεσα σε αυτούς που θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη
συνέχεια βρίσκονται οι Γιάννης Καμπύσης και Κωνσταντίνος Χατζόπουλος,
μέσω του περιοδικού
Η Τέχνη
, που κυκλοφορεί στα τέλη του 1898 και για
ένα έτος. Περισσότερο ο Καμπύσης εναγκαλίζεται το ζωογόνο, γι’ αυτόν, γερ-
μανικό πνεύμα και τις εξελίξεις που συναντά εκεί και σπεύδει κατόπιν να τα
μεταφέρει στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, μέσα από τις ανταποκρίσεις που
αποστέλλει από τη Γερμανία στο περιοδικό.
16
Ο Καμπύσης, ταξιδεύοντας στη Γερμανία, γίνεται ο απόλυτος δέκτης της
πολιτικής αίγλης και της πνευματικής άνθησης της μπισμαρκιανής περιόδου.
17
Οι ανταποκρίσεις του δείχνουν το θάμβος που νιώθει ο Έλληνας συγγραφέας
όσο ζει και ταξιδεύει μακριά από την Ελλάδα της ήττας και μακριά, όπως λέει
ο ίδιος, από τη «σαπίλα που μας κατέχει».
18
Η αντίστιξη ανάμεσα στην τότε
15. Βλ. Ελίζα-Άννα
Δ
ελβερουδη
, «Το 1897 και το θέατρο» στον τόμο
Ο πόλεμος
του 1897: διήμερο με την ευκαιρία των 100 χρόνων (4-5.12.1997)
, Εταιρεία Σπου-
δών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας
–
Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα
1999, σ. 131.
16. Για την
Τέχνη
, αλλά και τον κατοπινό
Διόνυσο
βλ. Βασίλειος
Τ
ωμαδακης
,
«Νεοελληνική βιβλιογραφία: Τα περιοδικά
Τέχνη
και
Διόνυσος
»,
Επιστημονική Επε-
τηρίς Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
, τ. Κ΄, περίοδος Β΄, 1969-1970,
σ. 120-154. Για την
Τέχνη
βλ. Μαρία
Α
ντωνιου
-Τ
ιλιου
,
Το περιοδικό «Η Τέχνη»
(1898-1899). Συμβολή στη μελέτη της Ιστορίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
,
Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Φιλολογίας – Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαν-
νίνων, Ιωάννινα 1989. Για τον
Διόνυσο
βλ. Χαράλαμπος Λ.
Κ
αραογλου
,
Ο Διόνυσος
(1901-1902)
, σειρά Περιοδικά Λόγου & Τέχνης, Διάττων, Αθήνα 1992.
17. « Έχομε τη γνώμη ότι το φαινόμενο οφείλεται πρώτα-πρώτα σε αίτια πολιτικά,
που είναι άλλωστε τις περισσότερες φορές τα αποφασιστικότερα, τα επικρατέστερα.
Ήτανε τότε η μπισμαρκιανή περίοδος της Ευρώπης, ύστερα από τον πόλεμο του
Εβδομήντα, όταν η ενωμένη Γερμανία είχε φτάσει στο αποκορύφωμα της ισχύος της.
[…] Την δύναμη την επλαισίωνε σ’ όλα τα γερμανικά κράτη μια ευρύτερη πνευματική
άνθιση». Βλ. Γ.[εώργιος] Φ
τερης
,
«Ο Γιάννης Καμπύσης και η έλξη του Βορρά»,
Νέα
Εστία
50/587 (Χριστούγεννα 1951), σ. 1471.
18. Από επιστολή του Καμπύση προς τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο τον Γενάρη
του 1899. Βλ.
Κ
αμπυσης
,
Άπαντα
, σ. 583.