Α' ΤΟΜΟΣ

154 / 482

«Η Λίμνη» του Λαμαρτίνου
153
στη λίμνη, την οποία καλεί να αναπολήσει μαζί του τις όμορφες στιγμές που
έζησε ο ίδιος μέσα στον δικό της χώρο. Από την έκτη έως την ένατη στροφή
παρατίθενται τα λόγια της αγαπημένης του κατά την περιπλάνηση εκείνη, όπου,
απευθυνόμενη στον χρόνο, τον καλεί να επιβραδύνει τη γρήγορη ροή του, ώστε
όσοι είναι ευτυχισμένοι να απολαμβάνουν περισσότερο τις όμορφες στιγμές
τους. Από τη δέκατη στροφή και έως το τέλος του ποιήματος τον λόγο έχει και
πάλι ο ποιητής, που αρχικά απευθύνεται κι εκείνος στον χρόνο, εκφράζοντας σε
θρηνητικό τόνο το παράπονό του για την απώλεια των ευτυχισμένων στιγμών,
ενώ στις τέσσερις τελευταίες στροφές καλεί τη λίμνη και τα φυσικά στοιχεία που
την περιβάλλουν να διαφυλάξουν την ανάμνηση του έρωτά του. Το ποίημα είναι
ένα κλασικό δείγμα του Ρομαντισμού χάρη στον ελεγειακό του τόνο, την υπερ-
χείλιση του προσωπικού συναισθήματος και, κυρίως, χάρη στη συνομιλία που
σκηνοθετεί ο ποιητής με τη φύση, τη γνωστή στους ρομαντικούς ανταπόκριση
της φύσης στην ανθρώπινη συναισθηματική φόρτιση.
Θα πρέπει να επισημάνουμε, ωστόσο, ότι αναφορικά με την παρουσία
του φυσικού στοιχείου στην ποίηση του Λαμαρτίνου έχουν αναδειχθεί πτυχές
πολύ πιο σύνθετες, που υπερβαίνουν μια προσέγγιση όπου η φύση προσλαμ-
βάνει για τον ποιητή ρόλο συνομιλητή. Συγκεκριμένα, ο φυσικός χώρος μετα-
μορφώνεται σε ένα κλειστό αλλά και άπειρο σύμπαν, όπου αντανακλώνται οι
ψυχικές καταστάσεις διεσταλμένες. Αναφέρουμε ενδεικτικά τις μελέτες των
Georges Poulet, Jean-Pierre Richard και Jean-Marie Gleize.3 Η «Λίμνη»
λοιπόν εισάγει μια «γραφή του αισθητού» κατά τους Jean-Pierre Bertrand
και Pascal Durand, η οποία, αν και κλασική στη μορφή, προτείνει μια νέα
πρόσληψη του αισθητού κόσμου και κυρίως του τοπίου και του χώρου.4
Το ποίημα είχε δημοσιευτεί το 1820 και εντάσσεται στη συλλογή Méditations
poétiques. Άρα η χρονική στιγμή ακόμη και της πρώτης μετάφρασης, εκείνης
του Βλάχου το 1868, είναι αρκετά μεταγενέστερη, ενώ ο Λαμαρτίνος ήταν ήδη
γνωστός και αγαπητός. Επίσης, χάρη στη γαλλομάθεια του 19ου αιώνα, θα είχε
διαβαστεί πολλάκις και στο πρωτότυπο. Για την εποχή των μεταφράσεων, η
3. Georges Poulet, Les métamorphoses du cercle, Flammarion, Παρίσι 1979
(Plon, 1 1961)· Jean-Pierre Richard, É tudes sur le romantisme, Seuil, Παρίσι 1970·
Jean-Marie Gleize , Poésie et figuration, Seuil, Παρίσι 1983.
4. «La nouveauté de Lamartine est, par delà le classicisme de son écriture,
de proposer une perception nouvelle du monde sensible, tout particulièrement
de l’espace et du paysage. “Le Lac” et le “Vallon” sont les plus célèbres de cette
écriture de la vision». Βλ. Jean-Pierre B ertrand – Pascal Durand, La modernité
romantique. De Lamartine à Nerval, Les Impressions Nouvelles, Παρίσι – Βρυ-
ξέλες 2006, σ. 38.