Α' ΤΟΜΟΣ

Οι Νεοέλληνες στον καθρέφτη του ξένου

115

Love

ως «a pastoral tragedy», ενώ μια δεύτερη, περισσότερο επιδέξια, ως

«Theocritian in its native simplicity, combining the qualities of a tale of

sorcery with a genuine idyl»· με άλλα λόγια, η νουβέλα εμφανιζόταν ως

συνδυασμός κλασικών και λαογραφικών στοιχείων και γι’ αυτό, σύμφωνα με

τον ανώνυμο συντάκτη της, κανένας αναγνώστης δεν έπρεπε να την αγνοήσει:

«no reader of literary taste – above all, no reader with a taste for folk-

lore».

Στα γράμματα του Δροσίνη προς τον Βικέλα διακρίνονται οι επιβολές που

υφίσταται η εγχώρια παραγωγή μέσω μιας ηγεμονικής μεταφραστικής μετα-

φοράς και η συγκατάνευση του πρώτου στην ευνοϊκή ευρωπαϊκή υποδοχή

της.

Γίνεται πλέον φανερό ότι η συνειδητοποίηση των Ελλήνων συγγραφέων

για την ευρωπαϊκή ζήτηση διηγημάτων πλούσιων σε εθνολογικά και διαλεκτο-

λογικά στοιχεία επηρέασε, παρά τις όποιες καλλιτεχνικές αντιστάσεις τους,

τα χαρακτηριστικά της γραφής τους. Πάντως, μερικά χρόνια αργότερα –το

ξέρουμε από τον Ροΐδη και κυρίως από τον Μήτσο Χατζόπουλο–

αυτή η

εστίαση των ξένων μεταφραστών στη γραφική Ελλάδα θα προκαλέσει έντονες

αντιδράσεις στο εσωτερικό.

Ολοκληρώνω, συνοψίζοντας τις παραπάνω παρατηρήσεις. Η φιλελληνική πολι-

τισμική μεταφορά της νεότερης Ελλάδας στη βικτωριανή Αγγλία είχε πολιτική

στόχευση –την προάσπιση και ενίσχυση της χώρας– και διαμορφώθηκε από

μια δέσμη αλληλοεξαρτώμενων παραγόντων: από τη φιλελεύθερη ιδεολογική

43. Βλ. τα αθησαύριστα σημειώματα «Among the Books»,

ό.π.

dmonds

, «Novels

of the Week»,

The Athenaeum

3384 (3.9.1892), σ. 317-318: 317. Πρβλ. τα σχόλια

Άγγλων κριτικών που αναπαράγονται στο «Αναγνωστήριον» της

Εικονογραφημένης

Εστίας

40 (1893), σ. 222.

44. Βλ. την επιστολή αρ. 4 του Δροσίνη προς τον Βικέλα (Αθήνησι, 21 7βρίου

1885) στον τόμο

απακωστας

, σ. 56-60: 57: «Και τι άλλο φιλοδοξούμεν επί τέλους

ημείς οι εν στενώ κύκλω εργαζόμενοι, τι άλλο παρά να ίδωμεν έργα ημών εξερχόμενα

των ελληνικών ορίων;»

45. Βλ. Εμμανουήλ

οϊδης

, «[“Σκηναί της Eρήμου” του K. Μετ. Βοσπορίτου] –

Πρόλογος» (1899) στα

Άπαντα

, φιλολογική επιμ. Άλκης Αγγέλου, τ. 5, Ερμής, Αθήνα

1978, σ. 287-295·

ποεμ

, «Ημείς και μερικοί ξένοι»,

Ο Διόνυσος

1 (1901), σ. 82-89:

83: « [...] όταν δε δεν παράγονται Νταβέληδες οι εν Ελλάδι γράφοντες οφείλουν να

κατασκευάζουν διηγήματα με φουστανελλοφόρους ήρωας, με περιγραφάς τέλος βου-

νών και δασών, με ποίμνια και με καρδάρας, κάτι εντελώς το εγχώριον, το

ελληνικόν

το οποίον να ελκύη την προσοχήν των Ευρωπαίων, όπως ελκύουν εις τον τόπον μας

την προσοχήν των τα κόκκινα τσαρούχια και οι χονδροί ντορβάδες, τα οποία αγορά-

ζουν ως ελληνικήν ενθύμησιν».