Α' ΤΟΜΟΣ

Κατερινα Καρακαση

120

παντρεμένο άντρα που μετά από πολλά χρόνια πήρε την απόφαση να χωρίσει

τη γυναίκα του και να αφήσει τα παιδιά του για να την παντρευτεί.

Η Lewald, που έγραψε πάνω από είκοσι μυθιστορήματα, μεταξύ των οποί-

ων ορισμένα που ανήκουν στην ταξιδιωτική λογοτεχνία, είχε, όπως και η Ida

von Hahn, μια σύντομη θυελλώδη σχέση με τον πολιτικό Simon και πιθανώς

με αφορμή αυτό έγραψε ένα μυθιστόρημα στο οποίο σατίριζε την αντίζηλό

της. Και οι δύο γυναίκες θεωρούνται σήμερα από τις πρωτεργάτριες της γυναι-

κείας χειραφέτησης στη Γερμανία.

Και αν η μεν Ida von Hahn φαντάζεται κατ’ αρχάς την ισότητα μεταξύ

των φύλων και τη χειραφέτηση της γυναίκας στο πλαίσιο της αριστοκρατίας,

την οποία καταγγέλλει παράλληλα για υποκρισία και ανηθικότητα, η Lewald

αποτυπώνει στο έργο της την καταπίεση των γυναικών της μεσαίας τάξης, τα

εμπόδια που συναντούσαν τόσο στην εκπαίδευση όσο και στην επιθυμία τους

για προσωπική πραγμάτωση και αυτονομία.

Να σημειώσω εδώ ότι η πρώτη

μελέτη που αναδεικνύει τη σημασία τους για το γυναικείο ζήτημα στη Γερμα-

νία γράφτηκε μόλις το 1977. Πρόκειται για τη μελέτη της Renate Möhrmann

Die andere Frau. Emanzipationsansätze deutscher Schriftstellerinnen

Πώς όμως παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των δύο αυτών γυναικών συγγρα-

φέων η Αικατερίνη Ζάρκου; Κατ’ αρχάς προετοιμάζει, ήδη από την αρχή του

άρθρου, τον αναγνώστη ότι θα αντιμετωπίσει ιδιορρύθμους βίους και έναν

παράδοξο κόσμο. Ξεκινώντας με την Ida von Hahn, το ανυπότακτο πνεύμα

της και τον ζωηρό χαρακτήρα της, τα παιδικά της χρόνια μέχρι τον χωρισμό

της με τον άνδρα με τον οποίο την πάντρεψε η οικογένειά της –«νομίζουσα

ότι εξασφαλίζει την ευτυχία αυτής

–,

προχωρά στα δημιουργικά χρόνια της

συγγραφέως.

Αναφέρεται στον βαρώνο Brystam ως έναν «ευγενή και τρυφερό συνά-

μα», που ένωνε «τον άνδρα του νεότερου πολιτισμού προς τον ενθουσιώδη

ιππότην των μεσαιωνικών χρόνων», και στα ταξίδια που έκανε μαζί του. Για το

έργο της αναφέρει τα εξής:

7. Βλ. Margaret E.

Fanny Lewald: Between Rebellion and Renunciation

Peter Lang, Ν. Υόρκη 2007, σ. 209-217.

8. Renate

öhrmann

Die andere Frau. Emanzipationsansätze deutscher

Schriftstellerinnen

Vorfeld der Achtundvierziger-Revolution

, Metzler, Στουτ-

γάρδη 1977.

αρκου

, «Περί των εν Γερμανία συγγραφέων γυναικών», σ. 136.