Α' ΤΟΜΟΣ

Οι Νεοέλληνες στον καθρέφτη του ξένου

105

Παρ’ όλα αυτά, οι διαπιστώσεις της Edmonds και του Tozer για τη νεωτε-

ρική μεταλλαγή της ελληνικής κοινωνίας, το ενδιαφέρον τους για τα ιδιώματα,

τα ήθη και τις αντιλήψεις του λαού των νησιών και των επαρχιών και η έγνοια

τους για τη διάσωσή τους φωτίζονται σε μεγαλύτερο βάθος αν συναρτηθούν με

τα ανθρωπολογικά αιτήματα της Αυτοκρατορίας για κατανόηση της εξελικτικής

διαδικασίας και καλύτερη γνώση (και έλεγχο) «εξωτικών» ή μη πλήρως εξα-

στισμένων λαών. Οι επιστολές της Edmonds και του Tozer προς τον Νικόλαο

Πολίτη

φανερώνουν την επιθυμία των δύο Βρετανών λογίων, οι οποίοι είχαν

ταξιδεύσει στη χώρα, γνώριζαν νέα Ελληνικά και αρθρογραφούσαν από κοινού

στις σελίδες του περιοδικού

The Academy

για ελληνικά θέματα, να αποκτή-

σουν πρωτογενή και ειδικότερη εθνογραφική γνώση. O Έλληνας λαογράφος, ο

οποίος τους προμηθεύει με αντίτυπα εργασιών του και εκδόσεις που είχε επιμε-

ληθεί και μεριμνά για τη γνωστοποίηση των ερευνών του στο ειδήμον βρετανικό

κοινό, επιδιώκει να έχει πρόσβαση σε έναν ευρωπαϊκό επιστημονικό διάλογο.

Από την άλλη, η Αγγλίδα συγγραφέας και ο Οξφορδιανός γεωγράφος μέσω

της εθνογραφικής ενασχόλησης με την Ελλάδα, και μάλιστα μέσω του Τύπου

ή και του ειδικού περιοδικού της Folklore Society, καλλιεργούν μία αυτόνομη

ακαδημαϊκή ταυτότητα ως ειδικών στα περί σύγχρονης Ελλάδας θέματα, με την

οποία συμμετέχουν σε διαλογικές κοινότητες του ιστορικού τους παρόντος.

του κυρίαρχου πολιτικού λόγου, απέβαλε σε μεγάλο βαθμό τις αρχικές, κοινωνικά

ριζοσπαστικές, συνδηλώσεις του. Στη βάση αυτή εξηγεί τη νοσταλγία για τον αγώνα

της ανεξαρτησίας στη φιλελληνική γραφή της δεκαετίας του 1890: επειδή ήταν πλέον

ανώδυνη έβρισκε απήχηση σε ένα ευρύτερο μεσοαστικό κοινό (σ. 137).

20. Τις επιστολές της Edmonds και του Tozer, όπως επίσης του Tylor και του

κλασικιστή λαογράφου John Cuthbert Lawson προς τον Ν. Γ. Πολίτη, εντόπισε στο

αρχείο του, που απόκειται στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, η Βασιλική

ρυσανθοπουλου

και παρουσίασε στοιχεία τους στο άρθρο της «Ο Νικόλαος Πολίτης

και οι Βρετανοί αλληλογράφοι του». Δεν είχα υπόψη μου το δημοσίευμα αυτό όταν

έκανα αναφορά σε γράμματα της Edmonds προς τον Πολίτη στην εργασία μου για

την πρόσληψη του Βιζυηνού στην Αγγλία. Βλ.

κοτση

, σ. 340, σημ. 14, και σ. 341,

σημ. 21.

21. Βλ. και

ρυσανθοπουλου

, σ. 1039, η οποία επισημαίνει ότι η επαφή με τους

Βρετανούς επιστήμονες και λογίους έδιναν στον Πολίτη «τη δυνατότητα και την ικα-

νοποίηση της προβολής του έργου του» εκτός των συνόρων της Ελλάδας, ενώ παράλ-

ληλα φανερώνει την αναγνώριση «της επιστημονικής αξίας του ίδιου και του έργου

του».

22. Για την εκτίμηση της Edmonds ως «that competent authority in modern

Greek» βλ. «Among the Books»,

The National Review

20/115 (Σεπτ. 1892), σ. 120-

128: 127. Επίσης

ssinder

Greece

, σ. 57, 106. Η Edmonds είχε δημοσιεύσει στο