527 / 562
Αυρα Ξεπαπαδακου
526
γραφές προκαλούν τους ορκισμένους εχθρούς του γαλλικού θεάτρου.
47
Και
σαν να μην έφτανε η χλιδή και η κοσμικότητα της πρεμιέρας, η λαμπρότητα
και η ασύστολη σπατάλη της παραγωγής, ο δαιμόνιος Offenbach σκέφτηκε να
προσθέσει και άλλα σεπτά μυθολογικά πρόσωπα, ακόμη και αρχαίες ελληνικές
επιγραφές!
«ΟΡΦΕΕ ΑΥΞ ΕΝΦΕΡΣ. ΟΠΕΡΑ-ΒΟΥΦΦΕ-ΦΕΕΡΙΕ ΔΕ ΜΜ. ΕΚΤΩΡ
ΚΡΕΜΙΕΥΞ ΕΤ ΙΑΚΟΣ ΟΦΦΕΝΒΑΧ»
.
48
Ο
Ορφεύς στον Άδη
παίζει ως πρώτο θέμα παντού και δεν είναι απορίας
άξιον ότι η μουσική του έχει την τιμητική της στους αποκριάτικους χορούς
του 1874. «Εἰς πολλὰς ἑσπερίδας καὶ χοροὺς ἐθεάθη χορευόμενος ὁ ἄσεμνος
χορὸς τῶν ἑταιρῶν τῆς Γαλλίας cancan».
49
Αποτέλεσμα όλης αυτής της δια-
φήμισης είναι να ανεβούν ραγδαία οι τιμές των εισιτηρίων και της ενοικίασης
των θεωρείων για τον
Ορφέα
.
50
Και ενώ η πρεμιέρα του
Ορφέα
αναμένεται με ενθουσιασμό, πλην διαρ-
κώς αναβάλλεται, πύρινα άρθρα κατακεραυνώνουν από τις σελίδες των αντι-
πολιτευτικών κυρίως εφημερίδων το γαλλικό βωντβίλ και τους θιασώτες του.
Αρχικά αντλούν τα επιχειρήματά τους από την αρχαία ελληνική παράδοση:
Πώς συμβιβάζεται το γαλλικόν εν Αθήναις βωντβίλ με την «κληρονομίαν τοῦ
Σοφοκλέους καὶ τὰ ἑδώλια τοῦ Διονυσιακοῦ Θεάτρου»; Στη συνέχεια τη χρι-
στιανική ηθική: Πώς συνάδει με την «ἐν Χριστῷ ἀγωγὴν τῶν ἑλληνοπαίδων»;
Και τέλος τις εθνικιστικές αντιλήψεις της εποχής: Πώς δεν υπονομεύει «τὴν
πολιτικὴν τῆς διὰ τοῦ πνεύματος καὶ τοῦ ἐθνισμοῦ ὑπερτερήσεως τῆς Ελλάδος
ἐν τῇ Ἀνατολῇ»;
51
Παρατηρούμε δηλαδή ότι ένα ζήτημα πρωτίστως αισθητι-
κής ανάγεται σε ηθικό διακύβευμα με κατ’ εξοχήν ιδεολογικές συνιστώσες.
Πρόκειται για έναν ιδιόμορφο αγώνα, κατά τον οποίον κονταροχτυπιούνται
αλύπητα η ελληνοχριστιανική ταυτότητα με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό
της Ελλάδας.
Είναι λοιπόν φυσικό το εθνικό αίσθημα να προσβάλλεται βαθύτατα όταν ο
47. «Θεατρικαὶ Εἰδήσεις»,
Ἐφημερίς
, 9.2.1874, σ. 5-6.
48.
Ἐφημερίς
, 8.2.1874, σ. 2. Πρόκειται για ένα κωμικό εύρημα που μεταχειρίστη-
κε ο Offenbach στην opéra féerie
Orphée aux Enfers
του 1874, το οποίο στηριζόταν
στη μεταγραφή γαλλικών λέξεων με τη χρήση του ελληνικού αλφαβήτου. Χαρακτηρι-
στική ήταν η εξελληνισμένη εκδοχή «Phigaros» και «Débatès» των δύο οργάνων της
κοινής γνώμης, των εφημερίδων
Le Figaro
και
Le journal de Débats
. Bλ. και Y
on
,
« Όλυμπος ή το νεραϊδοβασίλειο των Παρισίων», μτφρ. – επιμ. – σχόλια Α. Ξεπαπα-
δάκου) στο Ξ
επαπαδάκου
(επιμ.), σ. 29.
49.
Στοά
, 15.2.1874, σ. 2.
50.
Ἐφημερίς
, 17.2.1874, σ. 2.
51. «Γαλλικὸν Θέατρον»,
Στοά
, 16.2.1874, σ. 2-3.