B' ΤΟΜΟΣ

ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΤΟΥΒΑ

496

και μετριώτεραι…»

κ.ά. Σημειώνεται ότι υπάρχουν πλείστα αντίστοιχα παρα-

δείγματα.

Η αρχή της αληθοφάνειας όριζε ότι ο καλλιτέχνης όφειλε να αναπαριστά

την πραγματικότητα όχι μιμούμενος αυτήν με πιστότητα, αλλά εξιδανικεύο-

ντάς την, αποφεύγοντας όμως σε κάθε περίπτωση να την εξοβελίσει στη σφαί-

ρα του μη πραγματικού. Όφειλε δηλαδή να επιτύχει τη σύζευξη πραγματικό-

τητας και ιδανικού, εστιάζοντας πάντα στη φυσική υπόσταση που προσέδιδε

στο αποτέλεσμα η σύνδεση με το πραγματικό.

Αν συνυπολογίσουμε τις επι-

ταγές που επέβαλαν τα τρία είδη διηγήσεως, μυθική για την τραγωδία και την

ποίηση, πλαστή για την κωμωδία και ιστορική και αληθή για την ιστορία, ήτοι

το ιστορικό δράμα,

ο ηθοποιός θα έπρεπε να προσαρμόσει τον παραπάνω

γενικό κανόνα σε κάθε είδος χωριστά, ανάλογα με το ύφος που καλούνταν να

ερμηνεύσει κάθε φορά.

Ο στόχος μοιάζει εξαιρετικά δυσεπίτευκτος για τον ηθοποιό της εγχώριας

σκηνής του 19ου αιώνα, που όφειλε να αφομοιώσει και να εφαρμόσει την παρα-

πάνω προοπτική τόσο στην κινησιολογία όσο και στην απαγγελία του, προκει-

μένου να πραγματώσει την επιθυμητή μετάβαση στη σφαίρα του ιδανικού, τη

στιγμή μάλιστα που δεν διέθετε κανένα υποστηρικτικό μέσο, διδακτικό ή άλλο.

Επιπλέον ερχόταν σε αντίθεση με τις κυρίαρχες τάσεις στη σκηνική πρακτική

της περιόδου, που αποτελούσαν ώς επί το πλείστον κακέκτυπο της ρομαντικής

σχολής. Συνεπώς ο ηθοποιός έπρεπε να αναπροσαρμόσει το προσωπικό του

ύφος, που βασιζόταν στη μεγαλόσχημη κινησιολογία και τη στομφώδη απαγγε-

λία, χαρακτηριστικά που κατέκρινε συστηματικά ο Τύπος ως ξενικά.

Εδώ θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η ρομαντική έκφραση στην υποκριτική

συνδεόταν με τις ξενικές επιδράσεις στο ελληνικό θέατρο και ήταν απορριπτέα

από τους υποστηρικτές της ελληνοκεντρικής τάσης, κυρίως λόγω της θεματο-

λογίας των έργων του είδους που ανέβαιναν κατά κόρον στην ελληνική σκηνή

και θεωρούνταν επιβλαβή για την ελληνική κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά η ρομα-

ντική σχολή αποτελούσε σημείο σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό κοσμοπολιτισμό

και εκπλήρωνε διαφορετικά ζητούμενα του εγχώριου θεάτρου και της αστικής

κοινωνίας.

Εθνοφύλαξ

, 16.11.1874.

10.

γγελάτος

, «“Πλησίασ[ις] του φυσικού” και “αριθμητική συμμετρία”: ένα

θεωρητικό πλαίσιο για την τέχνη και τη λογοτεχνία του 19ου αιώνα» στον τόμο

ελληνισμός στον 19ο αιώνα: Ιδεολογικές και αισθητικές αναζητήσεις

, επιμ. Παντελής

Βουτουρής

–

Γιώργος Γεωργής, Καστανιώτης, Αθήνα 2006, σ. 160-206.

11. Σχετικά με τα είδη της διηγήσεως βλ.

αρδαλάχος

, σ. ιδ΄.