495 / 562
ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΤΟΥΒΑ
494
υποκριτική τέχνη. Παρατηρούμε ότι η υποκριτική, σε αντίθεση με τις άλλες
τέχνες, δεν έχει ανάλογη θέση στη συχνότητα με την οποία εμφανίζεται στη
θεματολογία των εντύπων, τόσο στον κεντρικό τίτλο όσο και στο περιεχόμενο
των δημοσιευμάτων που αφορούν το θέατρο.
Πιθανή ερμηνεία για την απουσία της υποκριτικής από τη θεματολογία του
περιοδικού Τύπου αποτελεί ίσως το γεγονός ότι άργησε να αντιμετωπιστεί ως
αυτόνομη τέχνη. Απασχόλησε όμως από νωρίς τους Έλληνες διανοούμενους
ως μέρος της συζήτησης που αναπτυσσόταν σχετικά με θέματα αισθητικής και
αποτυπωνόταν στις πραγματείες του κύκλου των κοραϊστών.
2
Η υποκριτική συνδέθηκε αναπόφευκτα με την εθνική δραματογραφία και
τους αισθητικούς κανόνες που ακολουθούνταν στη λογοτεχνική και την καλ-
λιτεχνική σκηνή του 19ου αιώνα ως απόρροια των ζητήσεων του νεοελληνικού
Διαφωτισμού.
3
Αναφέρομαι εδώ στην ερμηνεία των αριστοτελικών κανόνων και
κυρίως την αρχή της αληθοφάνειας και την ιδέα περί μίμησης της φύσης.
Αφενός η αληθοφάνεια, που, ως αποτέλεσμα των καλλιτεχνικών αρχών της
αρχαιότητας και του επαναπροσδιορισμού του όρου διά μέσου των αιώνων,
διαμορφώνεται με βάση το δίπολο της «πραγματικότητας» και του «ιδανικού»,
4
και αφετέρου η διαδεδομένη ιδέα περί μίμησης της φύσης, σύμφωνα με την
οποία η μίμηση δεν θα πρέπει να είναι ακριβής αντιγραφή της πραγματικότη-
τας αλλά εντελής μεταφορά της, αποτελούν ζητούμενα που αναπαράγονται
από τους εκπροσώπους του νεοελληνικού Διαφωτισμού και διαμορφώνουν
2. Αναφέρομαι στα έργα: Κωνσταντίνος
Β
αρδαλάχος
,
Ρητορική τέχνη συνταχθείσα
χάριν τνς
[sic]
ελληνικής νεολαίας. Αφιερωθείσα δε τοις εκλαμπροτάτοις και περι-
βλέπτοις κυρίοις κυρίοις Γεωργίω και Κωνσταντίνω Καρατζά ταις αγαθαίς Ελλήνων
ελπίσι, παρά Κωνσταντίνου Βαρδαλάχου του Αιγυπτίου
,
Εκ της τυπογραφίας του
Ιωάννου Σνίρερ, Εν Βιέννη 1815· Κωνσταντίνος
Ο
ικονόμος
,
Γραμματικά
, τ. Α΄, Βιέν-
νη 1817· Νεόφυτος
Δ
ούκας
,
Τετρακτύς: ήτοι Ρητορική, Λογική, Μεταφισική
[sic]
, και
Ηθική
, Εκ της τυπογραφίας Ανδρέα Κορομελά, Εν Αιγίνη 1834· Νεόφυτος
Β
άμβας
,
Ρητορική: Εκ των ενδοξοτέρων τεχνογράφων αρχαίων και νεωτέρων
, Εκ της τυπογρα-
φίας Αγγέλου Αγγελίδου, Εν Αθήναις αωμα [= 1841]· Αβράμιος
Ο
μηρόλης
,
Δοκίμιον
επιστολικών κανόνων: Συντεθέν εις χρήσιν των πρωτοπείρων
, Εκ της ελληνικής τυπο-
γραφίας, Εν Σμύρνη 1834.
3. Βλ. σχετικά Άννα
Τ
αμπάκη
, «Η οπτική του Κοραή για τη λογοτεχνία και το θέ-
ατρο»,
Παράβασις
2 (1998), σ. 183-211·
Τ
αμπάκη
,
Περί νεοελληνικού διαφωτισμού:
Ρεύματα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας με τη δυτική σκέψη
, Ergo, Αθήνα 2004.
4. Βλ. σχετικά Δημήτρης
Α
γγελάτος
,
Πραγματικότης και Ιδανικόν: ο Άγγελος
Βλάχος και ο αισθητικός κανόνας της Αληθοφάνειας (1857-1901)
, Μεταίχμιο, Αθήνα
2003.