B' ΤΟΜΟΣ

ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΤΟΥΒΑ

498

θέατρα βλάπτουσι τους νυν Έλληνας, εάν παριστάνωσι μελοδράματα ή άλλα

δράματα ξένα και κακοήθη, ως γίνεται πολλάκις. Ο ελληνισμός κατά τας νυν

αυτού περιστάσεις τότε μόνον καθ’ ημάς ωφελείται οπωσούν εκ των θεάτρων,

όταν παριστάνωνται εν αυτοίς δράματα ελληνικά, εκλεκτά κατά τε γλώσσαν και

κατά τον ηθικόν σκοπόν, οία τα του μακαρίτου Ζαμπελίου και άλλα.

Εστιάζοντας στην τέχνη της υπόκρισης, επαναφέρει το ζήτημα της αληθοφά-

νειας και παροτρύνει τους Έλληνες ηθοποιούς να εφαρμόζουν το μέτρο και τη

φυσικότητα στη σκηνή, προβάλλοντας ουσιαστικά στην υποκριτική τέχνη τους

κανόνες αισθητικής που έχει εισαγάγει ο νεοελληνικός Διαφωτισμός. Παραθέτω:

Οι Έλληνες ηθοποιοί ας μη λησμονώσι ποτέ, ότι καθώς το δράμα επιδέχεται

τόσην μόνον πλάσιν, όση πλησιάζει προς το πιθανόν· ούτω και η παράστασις

επιδέχεται τόσην μόνον επιτήδευσιν, όση φαίνεται αναγκαία και πιθανή, μη

απομακρυνομένη της φυσικότητος. Η τέχνη κρύπτει το έντεχνον, ακολουθούσα

και τελειοποιούσα το φυσικόν. Άνευ φυσικότητος ουδέν το ποιούμενον ή παιζό-

μενον δράμα, ουδέν το έργον και το αποτέλεσμα του ηθοποιού.

Ο Λάτρης επανέρχεται συχνά στο θέμα της φυσικής υπόκρισης και υπο-

γραμμίζει στις υποδείξεις του ότι ο ηθοποιός οφείλει να απαγγέλλει και να

δρα με συμμετρικές κινήσεις, σαν να είναι ο ίδιος που πάσχει και όχι κάποιος

άλλος, οφείλει να δίνει έμφαση στην έκφραση του σώματος και του προσώπου

του ακόμα και όταν σιωπά, οφείλει να απαγγέλλει χωρίς στόμφο και προ-

σποίηση.

Οφείλει εν τέλει να μιμείται τη φύση, καθώς: «Ο αγαθός ηθοποιός

υποκρινόμενος, επιτηδεύει πολλά, μη δεικνύων την επιτήδευσιν. Η τέχνη επί

του θεάτρου κρύπτει εαυτήν ενώπιον της φύσεως».

Διαχωρίζει με απόλυτο τρόπο το ελληνικό από το ευρωπαϊκό θέατρο συνδέ-

οντας το πρώτο με τις αρετές της αλήθειας και της φυσικότητας, προκειμένου

να αποβεί γόνιμη η προσπάθεια για δημιουργία εθνικού θεάτρου, και αποδί-

δοντας στο δεύτερο τα χαρακτηριστικά της επιτήδευσης και του στόμφου.

Γράφει απευθυνόμενος παραινετικά στους ηθοποιούς:

[…] παραινούμεν ημείς πάντοτε τους ομογενείς ηθοποιούς ν’ αποφεύγωσιν

όσον το δυνατόν τας εξ απομιμήσεως ξενικής υπερβολάς και παρεκτροπάς των

σωματικών κινήσεων, ενίοτε δε και της φωνής, απομακρυνομένας υπέρ το δέον

14. Ι. Γ.

άτρης

, «Οικειακαί βιβλιοθήκαι, λέσχαι, θέατρα»,

Πανδώρα

325 (1.10.1863),

σ. 327-329. Πρβλ.

άτρης

, «Θέατρα ελληνικά»,

το ίδιο

330 (15.12.1863), σ. 485-

586·

άτρης

«Θεατρικά»,

Αμάλθεια

(15.11.1869).

15.

Το ίδιο

(27.1.1867).

16.

Το ίδιο

(27.12.1869).

17.

Το ίδιο

(15.11.1869).