Previous Page  498 / 562 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 498 / 562 Next Page
Page Background

Εθνικός χαρακτήρας και υποκριτική τέχνη στο ελληνικό θέατρο του 19ου αιώνα

497

Παρατηρούμε ότι το εγχείρημα γινόταν δυσκολότερο όταν το έργο ανήκε

στο είδος της τραγωδίας ή του ιστορικού δράματος και απαιτούσε από τον

ηθοποιό την απόδοση ρόλων που πρόβαλλαν εθνικούς ήρωες, ιστορικά ή μυθι-

κά πρόσωπα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο εθνικός χαρακτήρας προβαλλόταν

μέσα από τη διαδικασία ταύτισης του ηθοποιού με τον ρόλο, δηλαδή ο πρωτα-

γωνιστής καλούνταν να αναπαραστήσει ένα ιστορικό πρόσωπο μιμούμενος τα

χαρακτηριστικά που του είχε αποδώσει η ιστοριογραφία ή την εικόνα που είχε

σχηματίσει το κοινό για τον υποδυόμενο χαρακτήρα.

Η ανάδειξη του ρόλου βασιζόταν στην προσωπικότητα του πρωταγωνιστή

που τον υποδυόταν και στην αμφίδρομη μεταξύ τους σχέση, δηλαδή ο ηθο-

ποιός έντυνε με τα στοιχεία της προσωπικότητάς του τον ρόλο και ο ρόλος

προσέδιδε στον ηθοποιό τις ιδιότητες του ιστορικού ή μυθικού προσώπου στο

οποίο βασιζόταν και με το οποίο πολλές φορές τον ταύτιζε το κοινό.

Περισσότερο επιβεβλημένη ήταν η αληθοφάνεια στις περιπτώσεις δραμά-

των που αναφέρονταν στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, όπως ήταν η

κωμωδία, το κωμειδύλλιο ή το δραματικό ειδύλλιο. Χαρακτηριστικό παράδειγ-

μα αποτελεί η πρώτη εμφάνιση της Αικατερίνης Βερώνη στον ρόλο της Κρυ-

στάλλως στον

Αγαπητικό της Βοσκοπούλας

του Κορομηλά, που προκάλεσε

αντιδράσεις καθώς ερμηνευτικά θύμιζε έντονα τις ηρωίδες του Σαίξπηρ και

ερχόταν σε αντίθεση με τη βουκολική ατμόσφαιρα του έργου.

12

Αυτό όμως που στην πραγματικότητα οραματίζονταν οι διανοούμενοι υπο-

στηρικτές του ελληνικού θεάτρου ήταν η δημιουργία προτύπων, που θα ήταν

ικανά όχι μόνο να δημιουργήσουν τέχνη ή αισθητικό αποτέλεσμα, αλλά κυρίως

να διδάξουν και να ανυψώσουν πνευματικά το ελληνόφωνο κοινό.

Ένας από τους υποστηρικτές της παραπάνω άποψης υπήρξε ο Ικέσιος

Γεωργίου Λάτρης,

13

ο οποίος στην αρθρογραφία του που δημοσιεύεται στην

αθηναϊκή

Πανδώρα

και κυρίως στην

Αμάλθεια

Σμύρνης, διαπνεόμενος από

τις ιδέες του Διαφωτισμού, περιγράφει το θέατρο ως χρήσιμο σχολείο των

ανθρώπων, προορισμένο να διδάσκει τους θεατές μέσω των παραστάσεων και

των δραμάτων, θέτοντας ταυτόχρονα ως βασική προϋπόθεση την ελληνικότητα

του ύφους των παραστάσεων και της θεματολογίας των έργων. Επαναλαμβάνει

σε πολλά άρθρα του την άποψη ότι:

Τα θέατρα επενοήθησαν υπό των παλαιών Ελλήνων ουχί απλώς προς διασκέδα-

σιν και τρυφήν, αλλά προς εύστοχον του λαού καθοδηγίαν και ηθοποίησιν. Τα

12. Α. Ν.

Π

ετσάλης

, «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας»,

Ακρόπολις

, 22.6.1893.

13. Για την οικογένεια Λάτρη βλ.

Ιωνική Μέλισσα

15 (1851), σ. 175.