B' ΤΟΜΟΣ

ΑΛΕΞΙΑ ΑΛΤΟΥΒΑ

502

Επομένως, προκειμένου για την καλύτερη ερμηνευτική απόδοση του κει-

μένου και τη μετάδοση της σκέψης του συγγραφέα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται

στο προσόν της καλλιφωνίας, την ορθή εκφορά του λόγου και την απαγγελία,

καθώς και στη σωστή αποστήθιση και την εις βάθος μελέτη του κειμένου.

Ταυτόχρονα ο ηθοποιός καλούνταν να προβάλλει το εθνικό δράμα με τρό-

πο αποτελεσματικό σε ένα κοινό όχι απαραίτητα ελληνόφωνο μέσω κυρίως

του θεσμού των περιοδειών που πραγματοποιούσαν οι θίασοι. Η ιδέα που ήθε-

λε τον ελληνισμό να λειτουργεί ως σημαντικός παράγοντας εκπολιτισμού της

Ανατολής, βασική απαίτηση για την πραγμάτωση της εθνικής ολοκλήρωσης,

έθετε αναπόφευκτα το θέατρο, που αποτελούσε θεμελιώδες εργαλείο διάδο-

σης ιδεών, στο επίκεντρο της προσπάθειας και επιφόρτιζε τους ηθοποιούς με

έργο ειδικής εθνικής σημασίας. Επομένως, παράλληλα με την απαγγελία και

προκειμένου να γίνεται περισσότερο κατανοητός σε ένα ευρύτερο κοινό, ο ηθο-

ποιός όφειλε να επικεντρώνεται στις στάσεις του σώματος και τις εκφράσεις

του προσώπου έτσι ώστε να αποδίδει τα πάθη της ψυχής και τις ιδέες μέσω

της κίνησης.

Εν κατακλείδι, ξεκινώντας από τις πρώτες αυτές διαπιστώσεις σχετικά με

την απόπειρα συστηματικοποίησης της υποκριτικής στο ελληνικό θέατρο του

19ου αιώνα και της σύνδεσής της με την προσπάθεια διαμόρφωσης εθνικού

χαρακτήρα, μένει ακόμα να ερευνηθεί: α) αν και με ποιους τρόπους εφαρμό-

στηκε στην ελληνική σκηνή μια ελληνότροπη δραματική υπόκριση, β) κατά

πόσον συνέβαλε πράγματι στην εκπλήρωση των αρχικών στόχων όπως τέθηκαν

από τους Έλληνες διανοούμενους και γ) σε ποιο βαθμό επηρέασε την εξέλιξη

της υποκριτικής στο ελληνικό θέατρο.

μαίνει σχετικά: «Ευκταίον να συντάσσωνται ή μεταφράζωνται επιτυχώς ελληνιστί πολ-

λά δράματα, ίνα εκ των πολλών χρησιμεύσωσι τα εκλεκτότερα (sic) και ανεπιληπτότε-

ρα επί της σκηνής. Ο χορός των παλαιών αρμόζει πολύ επί του ημετέρου θεάτρου, και

ας παραφράζωνται επιμελώς υπό των λογιωτέρων του έθνους τα αισχύλεια και ευριπί-

δεια και σοφόκλεια και αριστοφάνεια μετά τινός τροποποιήσεως επί το ευσχημότερον

κατά τα νυν ήθη. Ας μεταφράζωνται δε και τινά ωσαύτως εκ των ρωμαϊκών και άλλων

ξενικών δραμάτων, εισαγομένων εν τη μεταφράσει ονομάτων ελληνικών, κυρίων και

τοπικών, όπου κατορθούται τούτο άνευ τινός ζημίας του δράματος, και γινομένης της

σκηνής κατά προτίμησιν επί τόπου της ανατολικής Ευρώπης ή της δυτικής Ασίας».

Βλ.

ατρης

«Θεατρικά»,

Αμάλθεια

(8.11.1869).