B' ΤΟΜΟΣ

490 / 562

Βαρβάρων ερωτικά πάθη και τυραννοκτονίες. Η Ιφιγένεια εν Ταυρίδι του Ν. Α. Σούτζου (1837)
489
κανόνες της νεοκλασικής αληθοφάνειας και ευπρέπειας και να μπορούν να
παρακολουθούνται άνετα από τους θεατές του 18ου και του 19ου αιώνα. Πέρα
όμως από τις παραπάνω αποκλίσεις, η εξύφανση της ερωτικής πλοκής μεταξύ
Θόαντα και Ιφιγένειας, τόσο στην τραγωδία του Σούτζου όσο και σε αυτή του
Lagrange-Chancel, δηλώνει ξεκάθαρα τα νεοκλασικά γούστα των συγγρα-
φέων τους.37 Η απουσία αμοιβαιότητας του ερωτικού συναισθήματος, το πιο
κοινό εμπόδιο για την ολοκλήρωση της ευτυχίας των δραματικών ηρώων, είναι
ένα από τα βασικά στοιχεία της νεοκλασικής τραγωδίας, το οποίο προκαλεί
συνεχή coups théâtrales, περιπέτειες και ανατροπές της τύχης, αναζωπυρώ-
νοντας συνεχώς το ενδιαφέρον και εκπλήσσοντας τους θεατές του νεότερου
θεάτρου. Όπως αναφέρει και ο Jacques Scherer για τις νεοκλασικιστικές
τραγωδίες της εποχής: «Υπάρχει μεγαλύτερο εμπόδιο από την έλλειψη του
έρωτα στο πλάσμα που αγαπούμε;».38 Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειώ-
σουμε ότι και η ομόθεμη όπερα Iphigénie en Tauride, σε λιμπρέτο Duché de
Vancy και Antoine Danchet και μουσική των Henri Desmarets και André
Campra (1704), στην οποία αναφέρεται ο Σούτζος στην «Εισαγωγή» της
δικής του τραγωδίας, περιέχει ερωτικές πλοκές, μόνο που αυτές αφορούν στον
ατελέσφορο έρωτα του Thoas προς την Électre, την αδελφή της Iphigénie, η
οποία ακολούθησε τον Oreste στην Ταυρίδα, καθώς και στον αμοιβαίο έρωτα
του Pilade προς την Électre.39
37. Για το συγκεκριμένο ζήτημα στον Lagrange-Chancel βλ. Georges Forestier,
Passions tragiques et règles classiques. Essai sur la tragédie française, Presses
Universitaires de France, Παρίσι 2003, σ. 210. Ερωτικό θέμα σε προγενέστερη ομό-
θεμη τραγωδία συναντούμε και στο μισοτελειωμένο σχεδίασμα της τραγωδίας του
Racine του τελευταίου τέταρτου του 17ου αιώνα, όπου όμως με την Iphigénie είναι
ερωτευμένος ο γιος του Thoas και όχι ο ίδιος ο Thoas, ο οποίος αποδοκιμάζει την
ένωση, καθώς η Iphigénie είναι σκλάβα. Βλ. Racine, σ. 253-254· Heitner, σ. 290
(υποσ. 4).
38. Jacques Scherer, La Dramaturgie classique en France , Nizet, Παρίσι,
rééd. 2001, σ. 66, αλλά και 64-65. Για το ίδιο ζήτημα της πρόκλησης του θεατρι-
κού σασπένς, της έκπληξης, στη νεοκλασική τραγωδία, σύμφωνα και με τις θεω-
ρητικές απόψεις των Γάλλων νεοκλασικιστών (π.χ. του Père Rapin, Réflexion sur
la poétique de ce temps, 1676) βλ. Jacques Truchet, La tragédie classique en
France, Presses Universitaires de France, Παρίσι 1975, σ. 57.
39. Iphigénie en Tauride, tragédie représentée par l’Académie Royale de
Musique; pour la première fois le sixième jour de May 1704, pour la seconde le
quinzième Janvier 1719, et pour la troisième le seizième Décembre 1734, De l’Im-
primerie de Jean-Baptiste Christophe Ballard, seul imprimeur du Roy & de l’Aca-
démie Royale de Musique, à Paris M.DCCXXXIV [1734], avec privilège du Roy.