B' ΤΟΜΟΣ

Αρετη Βασιλειου

488

οποία εμφανίζονται μετριασμένα στην προγενέστερη τραγωδία του Lagrange-

Chancel, καθώς στο τέλος ο τύραννος αποκτά και ο ίδιος αυτοσυνειδησία

της αγριότητάς του και της αδικίας που προκαλείται από την απληστία του

θρόνου.

Αντίθετα, στον De La Touche η Iphigénie, με έναν απόλυτα χρι-

στιανικό τρόπο, αρνείται να πιστέψει πως η άμετρη ανθρώπινη τυραννία και

σκληρότητα που επιδεικνύει ο Thoas αποτελεί την αντανάκλαση της θεϊκής·

απλά, οι θνητοί, παντελώς απομακρυσμένοι από τα φυσικά ανθρώπινα συναι-

σθήματα, προβάλλουν και αποδίδουν λανθασμένα τη δική τους απανθρωπία

στους θεούς, οι οποίοι διαθέτουν τελικά φυσική καλοσύνη και οίκτο.

Έτσι,

ο τυραννικός Thoas του διαφωτιστή De La Touche, ο οποίος ενδιαφέρεται

αποκλειστικά για το προσωπικό του συμφέρον, παραμερίζοντας τα συλλογικά

– πολιτικά καθήκοντά του, οφείλει να τιμωρηθεί.

Τα τρία υπό συζήτηση δράματα φέρουν επιπλέον και άλλες νεωτερικές

αποκλίσεις σε σχέση με την ευριπίδεια τραγωδία, αποκλίσεις που αφορούν στη

μη ταυτόχρονη σκηνική εμφάνιση του ζευγαριού των αδελφικών φίλων, στην

πραγμάτευση της σκηνής αναγνώρισης των αδελφών, στην επί σκηνής μανική

κρίση του Ορέστη, στην κατάργηση της τελικής θεοφάνειας της θεάς Αθηνάς

και στην αντικατάσταση του Χορού των αιχμάλωτων Ελληνίδων από έμπιστη

φίλη της Ιφιγένειας, στην εκτεταμένη έμφαση που δίνεται στην ανδρική φιλία

Πυλάδη και Ορέστη και στην ηρωική αυτοθυσία τους, στην απάλειψη του

συζυγικού δεσμού μεταξύ Πυλάδη και Ηλέκτρας, στην κατά περίπτωση κατάρ-

γηση της αρχικής αναφοράς της Ιφιγένειας στο προφητικό όνειρό της που

προβλέπει την ολοσχερή καταστροφή του πατρικού της οίκου και τον υπο-

τιθέμενο θάνατο του αδελφού της, καθώς και στην επιπρόσθετη λειτουργία

του απολλώνιου χρησμού, που σημαίνει την καταστροφή του βασιλείου του

Θόαντα από κάποιον Έλληνα (τον Ορέστη) ο οποίος επιθυμεί να εξαγνίσει

τη μανία του. Η κατάργηση κάποιων ευριπίδειων δραματικών συμβάσεων ή οι

μετατροπές κάποιων θεμάτων κρίνονται επιβεβλημένες από τους Ευρωπαίους

νεοκλασικιστικές, έτσι ώστε τα νεότερα δράματα να μην παραβιάζουν τους

et comiques par M. Raoul-Rochette, membre de l’Institut de France, Académie

des Inscriptions et Belles-Lettres, tome VIII, Chez Mme De Cussac, à Paris, M.

DCCC.XXI [1821], σ. 421.

35. Για τα λόγια της αυτοσυνειδησίας του σχετικά με τους «φιλόδοξους θνητούς»

(«mortels ambitieux»), οι οποίοι οδηγούνται αποκλειστικά από τον «έρωτα του θρό-

νου» («l’amour du Trône»), βλ. L

agrange

-C

hancel

Oreste et Pilade

, σ. 66-67.

36. Για το σχετικό γαλλικό χωρίο βλ. De

a T

ouche

[1805], σ. 10. Για τον συγκε-

κριμένο προβληματισμό περί φυσικής θεϊκής καλοσύνης, ο οποίος ενυπάρχει επίσης

στα δράματα των Lagrange-Chancel και Goethe, βλ. και H

eitner

, σ. 300-301.