461 / 562
Κωνσταντινοσ Κυριακοσ
460
τικά (1900-1903) σειρά σύντομων ή εκτενέστερων διηγημάτων· εντοπίζονται
τα πρώτα, αντιπροσωπευτικά σε υφολογικό επίπεδο, από τα 395 διηγήματα
του συγγραφέα που έχουν μεταφραστεί εν συνόλω στην ελληνική γλώσσα:
Έργον Τέχνης
,
Η θλίψις
,
Ο μαύρος Μοναχός
,
Οι οικότροφοι
,
Γέννησις δρά-
ματος
,
Το παράκαμε
,
Πόνος βαθύς
,
Ο επιβάτης της Α΄ θέσεως
,
Το έκθετον
,
Ο καθρέπτης
,
Η συκοφαντία
,
Ο Γιάννης
,
Οι ψάλται
,
Κατά την Άγιαν νύκτα
,
Ο παιδικός κόσμος
.
18
Ως αφετηριακή παράσταση της μακράς τσεχοφικής σκηνικής παράδοσης
θα αναγνωρίζαμε αυτήν της παραφρασμένου τίτλου (
Το
τέρας
) μονόπρακτης
κωμωδίας
Η αρκούδα,
που ανεβαίνει το 1902 από τη «Νέα Σκηνή» του Κων-
σταντίνου Χρηστομάνου.
19
Η σκηνική πρόκριση ενός από τα μονόπρακτα του
Τσέχοφ θα μπορούσε να εξηγηθεί από το γεγονός ότι το δραματουργικό είδος
του μονόπρακτου είχε μεγάλη παράδοση στην εκδοτική και τη σκηνική πρακτι-
κή της εποχής και ότι, ειδικά τα μονόπρακτα του Τσέχοφ, παρά την ιδιομορφία
τους, δεν ήγειραν, ως ευχάριστες κωμωδίες και φάρσες, τις ίδιες απαιτήσεις στην
ακρίβεια εκφραστικού τόνου και στην κατάδειξη των υφολογικών λεπτομερειών
με τα πολύπρακτα δράματα του συγγραφέα. Επιπροσθέτως, η παρουσίαση των
σύντομων αυτών βοντβίλ διευκόλυνε την τακτική των θιάσων να συμπληρώνουν
ένα πρόγραμμα ετερόκλητων συνήθως θεματικά και ειδολογικά μονόπρακτων.
Πριν από την από σκηνής διδασκαλία της
Αρκούδας
, η μετάφραση του
διηγήματος
20
Έργον Τέχνης
στο περιοδικό
Παναθήναια
συνοδεύεται από
σύντομο σημείωμα του μεταφραστή, το οποίο και αποτελεί την πρώτη τεκμη-
ριωμένη μνεία για τον Τσέχοφ στα ελληνικά γράμματα: «ο συγγραφεύς του
διηγήματος τούτου κ. Αντώνιος Τσέχωφ, είναι ο δημοτικώτερος και ο μάλλον
αναγιγνωσκόμενος εκ των συγχρόνων εν Ρωσία διηγηματογράφων».
21
Στο τεύ-
χος του Δεκεμβρίου 1900, το διήγημα
Η θλίψις
συνοδεύεται από φωτογρα-
φία του συγγραφέα, ενώ ως πρόλογος δημοσιεύεται βιογραφικό σημείωμα του
Τσέχοφ, γραμμένο από τον Αγαθοκλή Κωνσταντινίδη. Στο βιογραφικό σημεί-
ωμα διαβάζουμε:
18. Ο Τσέχοφ γίνεται γνωστός στις αρχές του 20ού αιώνα πρωτίστως ως πεζογρά-
φος, όταν πια, με εξαίρεση τον
Αρχιερέα
και την
Αρραβωνιαστικιά
, θα έχει ολοκλη-
ρώσει το διηγηματογραφικό του έργο. Για τις εκδόσεις βλ. Κ
υριακος
,
Ρωσικό θέατρο
και ελληνική σκηνή
, σ. 11.
19. Για τα στοιχεία της παράστασης βλ. το παράρτημα του παρόντος άρθρου.
20. Βλ. Κ
υριακος
, «Η πρόσληψη του πεζογραφικού έργου του Τσέχοφ στην Ελλά-
δα (1889-2013). Μεταφραστές και εκδόσεις»,
Η Αυγή,
«Αναγνώσεις», 8.12.2013.
21.
Παναθήναια
(31.10.1900).