B' ΤΟΜΟΣ

Κωνσταντινοσ Κυριακοσ

456

το γεγονός ότι η ελληνική φιλολογία απέκτησε διά της μεταφράσεως ταύτης εν

φιλολογικόν έργον άγνωστον εντελώς ενταύθα.

Το επόμενο ανέβασμα του έργου θα είναι μόλις το 1926, ενώ το 1936 θα καθι-

ερωθεί στη «Λαϊκή Σκηνή» του Καρόλου Κουν και έκτοτε θα γίνει ένα από

τα πιο πολυπαιγμένα έργα του ρωσικού δραματολογίου στην Ελλάδα.

Αντί-

στοιχα, αν και παιγμένος άνευ επιτυχίας από τον θίασο Δημοσθένη Αλεξιάδη,

σε μετάφραση από τα Γερμανικά του Σπυρίδωνος Μαρκέλλου, ήδη από την

αυγή του 20ού αιώνα

Ο κύριος Επιθεωρητής

, όπως πρωτομεταφράζεται, θα

αποκατασταθεί, σκηνικά και δραματολογικά, κατά το δεύτερο ανέβασμά του

από την «Εταιρεία Ελληνικού Θεάτρου», το 1919, σε μια παράσταση που θα

συγκεντρώσει ένα επίλεκτο καλλιτεχνικό δυναμικό: τον Κωνσταντίνο Χατζό-

πουλο ως μεταφραστή, τον Φώτο Πολίτη ως σκηνοθέτη και τον Αιμίλιο Βεάκη

στον ρόλο του Έπαρχου. Ως επιστέγασμα του έντονου ενδιαφέροντος για τα

ρωσικά γράμματα θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την εξαιρετική δίτομη έκδοση:

Α. Σκαμπιτσέφσκη,

Ιστορία της ρωσσικής λογοτεχνίας

, κατά μετάφρασιν εκ

του ρωσσικού υπό Θεοδώρου Βελλιανίτου, Βιβλιοθήκη Μαρασλή, 1905 (πρώ-

τος τόμος) και 1907 (δεύτερος τόμος).

Από τη θεατρική εργογραφία του Λεβ Τολστόι δεν θα παρασταθεί στην

Ελλάδα παρά ένα μικρό μέρος. Αν και δημοφιλέστερα σε βάθος χρόνου θα

αποδειχθούν τα σκηνικά εγχειρήματα των διασκευασμένων θεατρικά δημοφι-

λών μυθιστορημάτων-ποταμών του συγγραφέα,

Το κράτος του ζόφου

αποτελεί

ένα από τα πρώτα ρωσικά δραματικά κείμενα που μεταφράζονται στα ελλη-

νικά γράμματα, σε μετάφραση μάλιστα που θα μακροημερεύσει σκηνικά: Η

επαινεμένη μετάφραση του Αγαθοκλή Κωνσταντινίδη

θα αξιοποιηθεί όχι μόνο

από τον παραδοσιακό «Ελληνικό Δραματικό Θίασο Μένανδρο» (1895), αλλά

επίσης από τη νεωτερική «Νέα Σκηνή» (1902) και το νεοπαγές «Καινούργιο

Θέατρο» (1936).

Το κράτος του ζόφου

, σκοτεινό στη σύλληψη και δυνατό στον χαρακτηρι-

σμό, αποτελεί ένα περιφανές έργο του ρωσικού Ρεαλισμού, εμποτισμένο με

μήνυμα χριστιανικής ελπίδας, με λύσεις διαφορετικές από του δυτικού Νατου-

ραλισμού, που συνήθως απηχούσε το πνεύμα ενός αγνωστικιστικού πεσιμι-

σμού. Εξαιτίας της αποκάλυψης των άθλιων συνθηκών που επικρατούσαν στα

9. Βλ. Ο

λιέγ

, «Τα Παντρολογήματα»,

Εφημερίς

, 21.9.1893.

10. Βλ. παραστασιογραφία και κριτικογραφία των ανεβασμάτων Κ

υριακος

Ρωσικό

θέατρο και ελληνική σκηνή

, σ. 99-126.

11. Για τα στοιχεία και τις πηγές της παράστασης βλ. το παράρτημα του παρόντος

άρθρου.