B' ΤΟΜΟΣ

419 / 562

Μιχαλησ Γεωργιου
418
θέατρα, δεν επέτρεπαν την ανάπτυξη του ελληνικού θεάτρου.27 Οι γερμανικές
παραστάσεις ελληνικών τραγωδιών αποτελούσαν το παραδειγματικό πρότυπο
για τον τρόπο αναβίβασης αρχαίου δράματος, κάτι στο οποίο η Ελλάδα έπρε-
πε να ανταποκριθεί ανάλογα.
Ωστόσο, θα περάσουν 17 ακόμη χρόνια για να εκπληρωθεί η προσδοκία
παρουσίασης αρχαίας τραγωδίας στον χώρο του νεοελληνικού κράτους.28
Ήταν το 1867 όταν ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθανάσιος Ρουσόπουλος
αποφάσισε να οργανώσει με τους φοιτητές του μία παράσταση της Αντιγόνης.
Εν τω μεταξύ, η Αντιγόνη του Τικ είχε παιχτεί στο Leipziger Stadttheater το
1842, στο Königlichen Hoftheater στη Δρέσδη το 1844 και στο Königlichen
Hoftheater στο Μόναχο το 1851. Επιπλέον, είχε δημιουργήσει παράδοση, σύμ-
φωνα με την οποία ανέβηκαν η Μήδεια του Ευριπίδη το 1843 και ο Οιδίποδας
επί Κολωνώ το 1845 στο Πότσνταμ, καθώς και ο Οιδίποδας Τύραννος το 1852
και ο Οιδίποδας επί Κολωνώ το 1854 στο Μόναχο σε σκηνοθεσία Φραντς
φον Ντίνγκελστεντ. Για τις ανάγκες της ελληνικής παράστασης ο Αλέξαν-
δρος Ρίζος Ραγκαβής, ο οποίος είχε παρακολουθήσει την Αντιγόνη του Τικ
στο Πότσνταμ, μετέφρασε το αρχαίο κείμενο στην καθαρεύουσα, σύμφωνα
με την παρτιτούρα του Μέντελσον.29 Η τιμητική παράσταση δόθηκε για τον
εορτασμό του γάμου του βασιλιά Γεωργίου Α΄ και της Όλγας Κονσταντίνοβνα
της Ρωσίας. Υπό τις οδηγίες του Ραγκαβή παρουσιάστηκε στο Ωδείο Ηρώδου
του Αττικού με τη μουσική του Μέντελσον, συμπεριλαμβανομένου του δια-
χωρισμού του χορού σε δύο ημιχόρια.30 Ζητήματα πολιτιστικής πολιτικής και
27. Αντώνης Γλυτζουρης, Η σκηνοθετική τέχνη στην Ελλάδα. Η ανάδυση και η
εδραίωση της τέχνης του σκηνοθέτη στο νεοελληνικό θέατρο, Ελληνικά Γράμματα,
Αθήνα 2001, σ. 52.
28. Μέχρι τότε είχαν παρουσιαστεί, το 1856 μια μαθητική παράσταση αρχαίου
δράματος στην Ελληνοεμπορική Σχολή της Χάλκης και το 1863 είχαμε στην Κωνστα-
ντινούπολη την πρώτη απόπειρα με την Αντιγόνη σε μετάφραση Αλέξανδρου Ρίζου
Ραγκαβή από τον θίασο Δημοσθένη Αλεξιάδη και Πιπίνας Βονασέρα. Βλ. Πλάτων
Μαυρομουστακος, «Χρήσεις του αρχαίου ελληνικού δράματος στη νεότερη Ελλάδα
(19ος αι.)» στον τόμο Επιστημονικό συμπόσιο, Οι χρήσεις της αρχαιότητας από το
νέο ελληνισμό (Αθήνα 14-15.4.2000), επιμ. Ουρανία Καϊάφα, Σχολή Μωραΐτη, Εται-
ρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 2002, σ. 27-40.
29. Αλέξανδρος Ριζος Ραγκαβησ (μτφρ.), «Σοφοκλέους Αντιγόνη» στο Άπαντα τα
φιλολογικά Αλεξάνδρου Ρίζου Ραγκαβή. Αρχαίων δραμάτων μεταφράσεις, τ. 5, Τύποις
Ελληνικής Ανεξαρτησίας, Αθήνα 1885, σ. 71-132.
30. Ιωάννα Ρεμεδιάκη, «Η πρώτη παράσταση της Αντιγόνης στην Ελλάδα και τη
Γερμανία. Μεταφραστικές και άλλες σχέσεις» στον τόμο Πρακτικά Β΄ Πανελλήνιου
Θεατρολογκού Συνεδρίου, Σχέσεις του νεοελληνικού θεάτρου με το ευρωπαϊκό. Δια-