B' ΤΟΜΟΣ

Το γερμανικό και το «δικό μας» θέατρο κατά τον 19

αιώνα

415

Ο καιρός παρέρχεται, τα ήδη νέα διαδέχονται άλλα νεώτερα, αλλά των προγό-

νων ημών τα αριστουργήματα διά της μακράς σειράς των αιώνων διαπεραιού-

μενα διαμένουσιν αγήρω και ατελεύτητα. Των ηθών η διαφορά, το μέγα χάσμα

το μεταξύ του παλαιού και νέου κόσμου, του αρχαίου και νεωτέρου πολιτισμού,

της πάλαι Ελλάδος και της νυν Ευρώπης, δεν ελαττόνουν την αξίαν των, δεν

αμαυρόνουν το κάλλος των· ο συρμός των δεν παρέρχεται, η μεγαλοφυΐα ενε-

χάραξεν εις αυτά ως ανεξάλειπτον έμβλημα το μυστηριώδες τούτο ρήμα· η

βασιλεία υμών ου μη παρέλθη.

Η νεωτερική ανασυγκρότηση του ελληνικού πολιτισμού αναγνωρίζει το

χάσμα ανάμεσα στον τωρινό και τον αρχαίο πολιτισμό. Η σχέση Ευρώπης και

αρχαίας Ελλάδας μπορεί να διατυπώνεται ως σχέση καταγωγής, μια σχέση ιδε-

ολογική, όπου η διαχρονικότητα του αρχαίου πολιτισμού θεωρείται δεδομένη.

Επιπλέον, κύρια πρόθεση του συντάκτη του άρθρου ήταν να μεταφέρει στο

ελληνικό κοινό την εμπειρία του από την εν λόγω παράσταση και, ως εκ τού-

του, έκανε λεπτομερή περιγραφή της σκηνοθεσίας, του τρόπου απαγγελίας

και των ερμηνειών των βασικών ρόλων.

Αυτό εξυπηρετούσε την επιθυμία του

το άρθρο αυτό να αποτελέσει το κίνητρο για την παρουσίαση ενός έργου του

Σοφοκλή στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, στο τέλος γράφει: «Μετά την σύντο-

μον ταύτην έκθεσίν μου εύχομαι να αξιωθή και η πατρίς μας μετά τινάς δεκα-

18. «H Αντιγόνη του Σοφοκλέους εν Βερολίνω διδασκομένη»,

ό.π.

19. «Εκ των ανωτέρω εκτεθέντων γίνεται φανερόν, ότι τα μεν διαλογικά διηγημα-

τικά μέρη του δράματος ελέχθησαν απλώς, οι δε κομμοί και τα χορικά μέλη τα μεν

ήσθησαν, τα δε και αδόμενα συνωδεύθησαν υπό της μουσικής. Κατά την κρίσιν των

ειδημόνων η όλη παράστασις ευδοκίμησεν, όσον ήτο δυνατόν εις τους παρόντας χρό-

νους.». Βλ. «H Αντιγόνη του Σοφοκλέους εν Βερολίνω διδασκομένη»,

ό.π

20. «Η Αντιγόνη εδείχθη μεγαλοπρεπής και περί το πάθος δεινή, αλλά και φυλάτ-

τουσα τον χαρακτήρα της γυναικείας φύσεως· η Ισμήνη ανέπτυξεν όλην αυτής την

τρυφερότητα, συνενούσα μετά της απαγγελίας και την εύστοχον μίμησιν προς παρά-

στασιν της τραγικής συγκινήσεως· ο υποκριθείς τον Κρέοντα επιτυχώς ως αύτως

υπεκρίθη το πρόσωπον άνευ κόμπου και υπερβολής κ.τ.λ.». Ό.π. Να σημειώσουμε

ότι οι κριτικές για την υποκριτική των ηθοποιών στις γερμανικές εφημερίδες ήταν

εγκωμιαστικές. Η ηθοποιός Auguste Crelinger στον ρόλο της Αντιγόνης χαρακτηρί-

στηκε ως «αρκετά μαχητική» ενάντια στον Κρέοντα χωρίς όμως να χάνει «τη θηλυ-

κότητά της», η Bertha στον ρόλο της Ισμήνης ήταν «συναισθηματική και θηλυκή»

και ο Devrient Rot στον ρόλο του Κρέοντα ήταν «ισχυρός και ανυποχώρητος».

Βλ. Susanne

oetius

Die Wiedergeburt der griechischen Tragödie auf der

Bühne des 19. Jahrhunderts. Bühnenfassungen mit Schauspielmusik

, Niemeyer,

Tübingen 2005, σ. 242-243.

21. «H Αντιγόνη του Σοφοκλέους εν Βερολίνω διδασκομένη»,

ό.π