B' ΤΟΜΟΣ

411

ιχαλησ

εωργιου

Το γερμανικό και το «δικό μας» θέατρο κατά τον 19ο αιώνα

Η διαδικασία προσδιορισμού της εθνικής ταυτότητας ως φαντασιακής κατα-

σκευής εξελίσσεται μέσω αντιθετικών διεργασιών, οι οποίες καθορίζονται από

τις αμοιβαίες σχέσεις ενδογενών και εξωγενών παραγόντων. Στο πλαίσιο αυτό,

η εθνική ταυτότητα μεταβάλλεται συνεχώς μέσα από διαλεκτικές αντιφάσεις,

με το θέατρο συχνά να συντελεί στη διαδικασία προσδιορισμού της. Οι μεθο-

δολογικές αυτές προϋποθέσεις πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε να κατανοή-

σουμε καλύτερα το ενδιαφέρον που έδειξαν για το γερμανικό θέατρο οι Έλλη-

νες λόγιοι κατά τον 19ο αιώνα. Ο γερμανικός Νεοκλασικισμός παίζει στο θέμα

μας τον ρόλο ενός προδρόμου. Η άνοδός του σχετίστηκε με την ανάπτυξη της

επιστήμης της αρχαιολογίας και την προσφορά του Γιόχαν Γιόακιμ Βίνκελμαν,

ο οποίος το 1755 κυκλοφόρησε στη Δρέσδη το συγγράμμά του

Σκέψεις για τη

μίμηση των ελληνικών έργων στη ζωγραφική και τη γλυπτική

, στο οποίο δια-

κήρυττε ότι η αρχαία ελληνική τέχνη χαρακτηρίζεται από απλότητα και ήρεμο

μεγαλείο και υποστήριζε ότι οι σύγχρονοι καλλιτέχνες πρέπει να διδαχτούν

από τους αρχαίους.

Το 1764 εξέδωσε στη Δρέσδη την

Ιστορία της τέχνης

της Αρχαιότητας

, όπου το ταξινομητικό σχήμα που κατασκεύασε και οι αισθη-

τικές αναλύσεις του τον έκαναν να αναπτύξει την ιδέα περί ανωτερότητας

της αρχαίας ελληνικής τέχνης και φιλοσοφίας, προτρέποντας στη δημιουργική

μίμησή τους από τους συγχρόνους του.

Η επιρροή που άσκησε η αρχαία

ελληνική τέχνη και φιλοσοφία, μέσω του Βίνκελμαν, στους Λέσσινγκ, Χέρντερ,

Γκαίτε, Σίλλερ, Βίλχελμ φον Χούμπολτ, Χαίλντερλιν, Χάινε, Νίτσε είναι αυτό

1. Johann J.

inckelmann

Gedanken über die Nachahmung der griechischen

Werke in der Malerei und Bildhauerkunst

, Reclam, Στουτγάρδη 1990.

inckelmann

Geschichte der Kunst des Alterthums

, Akademischer Verlag,

Βιέννη 1776.