B' ΤΟΜΟΣ

ΑΛΛΟ ΚΟΜΗΣ ΚΙ ΑΛΛΟ ΚΟΝΤΕΣ ´ Ή

ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΥΛΩΝΑΔΕΣ

397

ρισαν την “πολιτογράφηση” της ξένης κωμωδίας στο ελληνικό δραματολόγιο

και τον αποσκορακισμό τής «κατά τα καθ’ ημάς» διασκευής;

Πριν επιχειρήσω μιαν απάντηση στο ερώτημα, θα θυμίσω ορισμένα πράγ-

ματα σχετικά με την παλιά, τετράπρακτη κωμωδία

Οι Μυλωνάδες

: το έργο

είναι, σύμφωνα με τις εκδόσεις του 1874 στην Πόλη και στη Σμύρνη, ελεύθερη

παράφραση απ’ τα ιταλικά. Σπάνια, σ’ εφημερίδες και προγράμματα, εμφανί-

ζεται ως διασκευή απ’ τα γαλλικά.

Το πρότυπο της κωμωδίας παραμένει άγνωστο. Για την ιστορία θα πω ότι ο

μακαρίτης Δημήτρης Σπάθης δεν ξεχνούσε ποτέ να το αναζητά σ’ Ανατολή και

Δύση. Προσωπικά, το έχω ψάξει μόνο στις μεγάλες βιβλιοθήκες του Παρισιού,

χωρίς αποτέλεσμα.

Η σκηνή των

Μυλωνάδων

τοποθετείται αόριστα σε κάποιο χωριό της Ιτα-

λίας, στην πλατεία ενός μύλου. Τα πρόσωπα είναι επτά και τα περισσότερα

διατηρούν τα ιταλικά τους ονόματα μ’ ελληνικές καταλήξεις. Η γλώσσα του

κειμένου, ανάλογη με τα πρόσωπα, είναι δημοτική, μικτή και καθαρεύουσα. Οι

σκηνικές οδηγίες δίνονται στην καθαρεύουσα.

Ας δούμε την υπόθεση: Ο κυρ-Γιώργης, μυλωνάς 65 χρονών, εύπορος κι

ανύπαντρος, έχει ερωτευτεί μια φτωχή, ορφανή κι όμορφη γειτονοπούλα του, 18

χρονών, τη Ροζίνα, και σκέφτεται σοβαρά να την παντρευτεί. Η Ροζίνα συγκα-

τοικεί με το θείο της Θωμά, που είναι κουφός, και με τον αδελφό της Πίππο,

ερωτευμένο με την Κίττα, γειτόνισσα κι αυτή, κόρη της κυρα-Σιλβέστρας, που

δε βλέπει με καλό μάτι τις ερωτοδουλειές της κόρης της. Η Σιλβέστρα, εξηντά-

ρα μα κοτσονάτη χήρα, που έχει και τον τρόπο της, ενδιαφέρεται διακαώς για

τον μυλωνά. Στο προσωπικό του μύλου ανήκει ο Τσεκίνος (Cecchino) – στο

ελληνικό αυτί θυμίζει το τσεκίνι (zecchino), το βενέτικο φλουρί, το χρυσό

δουκάτο. Είναι νέος, ωραίος, κι αγαπημένος της Ροζίνας. Τόσο η Σιλβέστρα,

όσο κι η Ροζίνα, γνωρίζουν τα χτυποκάρδια, η μια της αλληνής, αλλά και των

υπολοίπων. Η Ροζίνα, θέλοντας να πειράξει τη Σιλβέστρα, χαριεντίζεται με τον

μυλωνά, ο Τσεκίνος ζηλεύει, και για να μην τη χάσει, της αποκαλύπτει την

ταυτότητά του: είναι ο ανιψιός του κόμητα Ρογήρου, του αφέντη του χωριού, κι

έπιασε δουλειά στον μύλο, επειδή σε κάποιο ταξίδι με τον θείο του την είδε, την

ερωτεύτηκε και θέλησε να τον ερωτευτεί κι εκείνη. Της ζητά να παντρευτούν

κι η Ροζίνα δέχεται, αφού πρώτα τη διαβεβαιώσει πως ο θείος του δε θα φέρει

αντίρρηση. Ο μυλωνάς, με τα πολλά, καταφέρνει να κάνει πρόταση γάμου

στην εκλεκτή της καρδιάς του. Η Ροζίνα δεν την απορρίπτει, αλλά του απαντά

ατσιώτη

, σ. 230, 235, 236.