B' ΤΟΜΟΣ

391 / 562

Καιτη Διαμαντακου-Αγαθου
390
γόνης. […] Και τα δυο έργα στην ποιητική μας γλώσσα. Και τα δυο, άμοιαστα
πολύ μεταξύ τους, έμοιαζαν το καθένα με τον πατέρα που τα μαστόρεψε.36
Τον Δεκέμβριο του 1903, οπότε δημοσιεύεται το β΄ μέρος του «Μεταφρά-
ζετε τους Αρχαίους», με τα επαινετικά σχόλια για τα αποσπάσματα από τον
Αγαμέμνονα του Γρυπάρη (που θα δημοσιευτεί ολόκληρος το 1906) και την
Αντιγόνη του Κωνσταντίνου Μάνου (που θα δημοσιευτεί ολόκληρη το 1905),37
ο Παλαμάς δημοσιεύει στο περιοδικό Κριτική ένα άλλο εκτενές άρθρο, με τον
τίτλο «Η τρικυμία της Ορέστειας»,38 όπου, ως απλός θεατής της Ορέστειας
«μια βραδιά στο Βασιλικό Θέατρο», διελέγχει με το γάντι τις προθέσεις, τη
σύσταση, την ποιότητα και τα αποτελέσματα της μεταφραστικής πρότασης
του Γεωργίου Σωτηριάδη:39 δομικές, ρυθμικές, ποιητικές, γλωσσικές αδυναμίες,
αλλά και καταφυγή του μεταφραστή και του Βασιλικού Θεάτρου –για πρακτι-
κούς λόγους που θέτουν οι «απαιτήσεις της νεώτερης σκηνής»– στη συντο-
μευμένη μετάφραση-διασκευή του Βιλλαμόβιτς, 40 που ζημίωσε την πρόσληψη
της «ακέριας και ακομμάτιαστης τέχνης» του Αισχύλου, που ο κριτικός θα
προτιμούσε να τον άκουγε «απείραχτο, να τον έπινε μονορούφι, με όλη του
τη μεγαλονόητη ατεχνία, με όλη τη θρησκευτική του έκσταση, με όλον τον
ωκεανό του λυρισμού του».41
36. Παλαμας, τ. 6, σ. 365-372: 372 (παράθεμα).
37. Βλ. Μαυρολεων, σ. 21-22.
38. Παλαμας , τ. 6, σ. 373-381, από όπου και τα παραθέματα.
39. Το μεταφραστικό εγχείρημα του οποίου περίμενε ήδη με ενδιαφέρον αλλά όχι
χωρίς επιφυλάξεις ο Παλαμάς σε ένα άλλο άρθρο του, που δημοσιεύτηκε λίγο πριν
παρακολουθήσει την Ορέστεια. Βλ. «Πνοή Ζωής», Ακρόπολις, 6.11.1903 (= Παλα-
μας, τ. 6, σ. 384-386).
40. Στην ουσία επρόκειτο για συντομευμένη διασκευή της μετάφρασης του Ulrich
von Willamowitz, που είχε κάνει o Paul Schlenther όταν σκηνοθέτησε την Ορέστεια το
1901 στο Burgheater της Βιέννης. Πρβλ. Maυρολεων, σ. 19· Μιχάλης Γεωργιου, «Mo-
dern Greek Theatre and National Cultural Identity. The Innovative Performances
of Ancient Greek Drama in the Nea Skini and the Royal Theatre (1901-1903)» στον
τόμο Proceedings of the 4th European Congress of Modern Greek Studies, Iden-
tities in the Greek World, επιμ. Κ. Α. Δημάδης, τ. Ε΄, Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνι-
κών Σπουδών, Αθήνα 2011, σ. 177-185: 180. Για τη μεταφραστική πρόταση του Σωτηριάδη
και την απήχησή της στην κριτική της εποχής βλ. επίσης Π ουχνερ, σ. 618-623· Χριστίνα
Συμβουλιδου, «Μετάφραση και θεατρική κριτική (1889-1990): Μια διαχρονική προσέγ-
γιση με αφορμή τις νεοελληνικές παραστάσεις των έργων του Αισχύλου» στον τόμο Η
μετάφραση του αρχαίου ελληνικού δράματος σε όλες τις γλώσσες του κόσμου, επιμ.
Έλενα Πατρικίου, ΚΕΠΕΑΕΔ «Δεσμοί», Αθήνα χ.χ., σ. 47-63: 50-51.
41. Παλαμας, τ. 6, σ. 379-380.