B' ΤΟΜΟΣ

τΟν μΕν γΑρ Ηγοῦμαι σοφόν, τΩ δ

’

Ηδομαι

: αισχυλοσ ´ Ή ευριπιδησ

389

που μπορεί να μην απαγγέλθηκε τελικά από τον ηθοποιό, ωστόσο δημοσιεύ-

τηκε στο περιοδικό

Ἀττικὸν Μουσεῖον

τα Χριστούγεννα του 1891 και έχει θεω-

ρηθεί ως μέσο παρέμβασης του Παλαμά στη θεατρική ζωή της χώρας, ως ενός

είδους «παραίνεση» προς τον πρωτοποριακό, αγγλοθρεμμένο και κατεξοχήν

σαιξπηριστή Έλληνα ηθοποιό του 19ου αιώνα Νικόλαο Λεκατσά, «ως μια υπό-

δειξη για την ανάγκη να κάνει στροφή στο ρεπερτόριό του και να εκφέρει τον

λόγο των αρχαίων τραγικών», στο πλαίσιο του εθνικού στόχου της αναβίωσης

της αρχαιότητας.

Υποκινημένη ή όχι εκ των προτέρων από τον Παλαμά, το βέβαιο είναι ότι η

μεταφραστική πρoσπάθεια του Γρυπάρη στον Αισχύλο,

αρκετούς μήνες πριν

από τις πρώτες αποσπασματικές δημοσιεύσεις το 1904 στον

Ακρίτα,

σχολιά-

ζεται και προωθείται ένθερμα από τον Παλαμά, όπως μαρτυρεί το άρθρο του

«Μεταφράζετε τους Αρχαίους», το οποίο δημοσιεύτηκε το 1903 σε δύο μέρη

στον

Νουμά:

το πρώτο μέρος λίγο πριν (26.10.1903) και το δεύτερο μέρος

(όπου γίνεται η αναφορά στον Γρυπάρη) έναν περίπου μήνα μετά (7.12.1903)

την πρεμιέρα της

Ορέστειας

στο Βασιλικό Θέατρο (1.11.1903) και τα παρεπό-

μενα «Ορεστειακά» (6-9.11.1903):

Και γι’ αυτό το περασμένο καλοκαίρι χάρηκα δυο χαρές αλησμόνητες. Κάτι

που μ’ έκαμε να ξανασάνω σα να μπήκα σε ολόδροσο λουτρό και κάτι που μ’

έκαμε σε γλυκόνειρο να πέσω, σαν από μια μισολησμονημένη ενθύμηση της

περασμένης ευτυχίας. Ευτύχησα ν’ ακούσω, μαζί με άλλους ομότεχνους, από

δυο φίλους μου –ποιητής κι ο ένας κι ο άλλος– πρώτα μια μετάφραση του

Αγαμέμνονα

του Αισχύλου, κ’ ύστερα μια μετάφραση της σοφόκλειας

Αντι-

33. Για την εκδοτική πορεία του ποιήματος «Ω Μούσα!» και την παρεμβατική

του –σε θεατρικό, ιδεολογικό και γλωσσικό επίπεδο– διάσταση βλ. αναλυτικά Θανά-

σης Α

γαθος

, «“Ω Μούσα” και “Το χαίρε της τραγωδίας”: δύο “θεατρικά” ποιήματα

του Παλαμά ως δείγματα περιστασιακής ποίησης» στον τόμο

Πρακτικά Γ΄ Διεθνούς

Συνεδρίου, Η ποίηση και η ποιητική του Κωστή Παλαμά, 70 χρόνια από τον θάνατό

του (Ακαδημία Αθηνών, 22-25.10.2013)

τ. Α΄, Ίδρυμα Κωστή Παλαμά, Αθήνα 2015,

σ. 395-415: 399-402.

34. Στο γύρισμα του 1903 με το 1904, ο Γρυπάρης, που εργάζεται ακόμη στις Σπέ-

τσες (Αύγουστος 1899 – Φλεβάρης 1904), φαίνεται ότι προμηθεύεται μια νέα, πλου-

σιοπάροχα σχολιασμένη γερμανική έκδοση της

Ορέστεια

ς [Aeschylos

Orestie

, mit

erklärenden Anmerkungen von N. Wecklein, Teubner, Λειψία, 1888, που φέρει τη

χειρόγραφη ένδειξη: «Γρυπάρης Σπέτσαι 19.XII.1903 (1.1.1904)»], την οποία πιθα-

νότατα αξιοποίησε μάλλον παράλληλα με τη λίγο παλαιότερη κριτική έκδοση της

Ορέστειας

(βλ. υποσημ. 2).

35. Βλ. Βάλτερ Π

ουχνερ

Ο Παλαμάς και το Θέατρο

, Καστανιώτης, Αθήνα 1995,

σ. 599-637.