366 / 562
Αναζητώντας την εθνική ταυτότητα στα χνάρια μιας νεράιδας
365
εικόνες από τα βουκολικά τοπία που απολάμβανε στα παιδικά του χρόνια
και, τυφλός τώρα, υπαγορεύει σε κάποιον γραφέα τους ανομοιοκατάληκτους
δεκαπεντασύλλαβους στίχους που δεν επιδιώκουν να κρύψουν την καταγωγή
τους από τη ζωοποιό στέρνα της δημοτικής παράδοσης, από τα δημοτικά
τραγούδια που άκουγε καθώς μεγάλωνε. Από την πηγή που κατέδειξε ο Κ. Θ.
Δημαράς –χωρίς να κρύβει και εκείνος τον θαυμασμό του– ως την πρωταρ-
χική ρίζα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
18
Ο συγγραφέας τοποθετεί τη δράση
του έργου του στον τόπο της καταγωγής του, εκεί όπου οι γηγενείς κάτοικοι
ονομάζουν την ψηλότερη κορφή Νεραϊδοράχη· στην πρώτη σκηνή εμφανίζο-
νται οι νεράιδες να κρατούν «χειροκεντήματα» και η είσοδος της Πούλιας
δεν διαφέρει ιδιαίτερα από την πρώτη εμφάνιση στη σκηνή της Γκόλφως.
19
Η
Πούλια και οι αδερφές της είναι πεντάμορφες, αγγελοπλασμένες· και πλούσι-
ες λεκτικές εικόνες υμνούν τη φυσική τους παρουσία, την απόκοσμη ομορφιά,
την τόση χάρη.
20
Ο Περεσιάδης δεν μας παραδίδει σκηνικές οδηγίες για τα
φορέματα ούτε έναν λόγο για τα υλικά στολίδια ετούτων των γυναικών και,
όταν χρειάζεται να προσδιορίσει τον τόπο, του αρκεί να σημειώσει ότι η σκηνή
βρίσκεται στα «Αροάνια όρη». Η βασίλισσα των Νηρηίδων δεν συμπεριφέρε-
ται πολύ διαφορετικά από τις βοσκοπούλες άλλων δραματικών ειδυλλίων. Ο
έρωτας ενός βοσκού, του Ζήκου, με μια νεράιδα είναι δυνατός και αμοιβαίος.
Μόνο όταν η «ξωτικιά» δεν έχει πια τις αισθήσεις της και κινδυνεύει να χαθεί,
οι αδερφές της θα την πάρουν πίσω στον νεραϊδόκοσμό τους.
Από τις
Νεράιδες
του Περεσιάδη μέχρι τη
Νεράιδα
του Ψυχάρη μεσολά-
βησε ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, μια βαθιά κοσμογονική θύελλα μέσα στην
18. Κωνσταντίνος Θ. Δ
ημαρας
,
«Οι αρχαίοι ζουν ακόμη. Γύρω στο δημοτικό τρα-
γούδι» στο
Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Από τις πρώτες ρίζες ώς την
εποχή μας
,
Ίκαρος, Αθήνα χ.χ., σ. 13-27· Αλέξης Π
ολιτης
,
Η ανακάλυψη των ελληνι-
κών δημοτικών τραγουδιών: προϋποθέσεις, προσπάθειες και η δημιουργία της πρώτης
συλλογής
, Θεμέλιο, Αθήνα 1999· Α. Π
ολιτης
,
Το δημοτικό τραγούδι
, ΠΕΚ, Ηράκλειο
2010.
19. «Πούλια: Γεια σας καλές συντρόφισσες./Χορός (εγειρόμενος): Καλώστηνε την
Πούλια». Βλ. Π
ερεσιαδης
Η νεράιδες
, σ. 8. «Γκόλφω: Καλή σου μέρα, Τάσο./Τάσος:
Καλώς τηνε την πέρδικα» και η σκηνή της
Γκόλφως
τοποθετείται «παρά τα Αροάνια
όρη των Καλαβρύτων». Βλ. Π
ερεσιαδης
,
Η Γκόλφω. Δράμα ειδυλλιακόν εις πράξεις
πέντε
, Αστήρ, Αθήνα χ.χ., σ. 4.
20. Όταν ο Ζήκος περιγράφει την αόρατη στους άλλους βοσκούς Πούλια: «Και
να σας ειπώ θαυμάζομαι το πώς από τη λάμψι/τα βλέφαρά σας δεν λιγάν τα μάτια
σας δεν κλειούνε/και πώς μπορείτ’ ατάραχοι να βλέπετε τον ήλιο/που φέγγει εδώ στο
πλάι μου κι απ’ τη φωτοβολή του/χλωμιάζει ο άλλος τ’ ουρανού και μπρος στον ιδικό
μου/σαν νεκροκέρι γίνηκε.». Βλ. Π
ερεσιαδης
Η νεράιδες
,
σ. 29.