Κωνσταντινα Ριτσατου
362
δραματικό λόγο· μια μικρή γεύση πήραμε από τα αποσπάσματα που τοποθε-
τήσαμε στον πρόλογο της παρούσας ανακοίνωσης.
Η συγκριτική επεξεργασία των τριών δραμάτων, εγκιβωτισμένη σε μια σει-
ρά άλλων κειμένων των ίδιων συγγραφέων, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον,
καθώς τοποθετεί στο εργαστήρι του ερευνητή τρεις εντελώς διαφορετικές
μεταξύ τους φιγούρες του πνευματικού και του καλλιτεχνικού τοπίου του
ύστερου 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα. Τον «αυτόχθονα» Δημήτριο Γρ.
Καμπούρογλου, γιο του «ετερόχθονα» Κωνσταντινουπολίτη που χρεώθηκε τη
χρεοκοπία της πρώτης απόπειρας ίδρυσης Εθνικού Θεάτρου, τον αθηναιο-
γράφο που πήρε αποστάσεις από την αρτηριοσκληρωτική και εγκατεστημένη
εκείνη την εποχή αρχαιολατρία.
12
Τον Σπυρίδωνα Περεσιάδη, τον τυφλό επαρ-
χιώτη, τον γεννημένο κοντά στις «νεραϊδοσπηλιές», πολυγραφότατο δραμα-
τουργό που κέρδισε την αθανασία με την
Γκόλφω.
13
Και τον συγγραφέα του
Ταξιδιού,
τον Γιάννη Ψυχάρη, τον γαλλοθρεμμένο γλωσσολόγο, τον αδιαμφι-
σβήτητο μπροστάρη του Δημοτικισμού, η βαριά σκιά του οποίου –σε ρήξεις
ή σε συνέχειες– πέφτει στους δημιουργούς του ύστερου 19ου και των αρχών
του 20ού αιώνα.
14
Για να διαπιστώσουμε την απόσταση που χωρίζει τις τρεις νεράιδες αρκεί
κατ’ αρχάς να προσέξουμε τα ονόματα που επιλέγουν για εκείνες οι γεννήτο-
ρές τους: Καρυάτιδα ή Καρυά ο Καμπούρογλου, Πούλια ο Περεσιάδης και
Έβα ο Ψυχάρης. Τα τρία γυναικεία πρόσωπα μοιράζονται βεβαίως την ίδια
12. Ρ
ιτσατου
, «Η απαγωγή της Καρυάτιδας», σ. 99-119.
13. Ο Σπυρίδων Περεσιάδης γεννήθηκε το 1854 στο Μεσορρούγι Νωνάκριδος του
νομού Αχαΐας, έζησε πολλά χρόνια στην Ακράτα της Αιγιαλείας και τυφλώθηκε πολύ
νωρίς. Στην περιοχή που μεγάλωσε βρίσκεται ο Χελμός, τα γνωστά από την αρχαιότη-
τα Αροάνια όρη. Μία από τις ψηλότερες κορυφές του Χελμού είναι η Νεραϊδοράχη,
όπου βρίσκεται η πηγή της Στυγός. Στον Χελμό τοποθετείται μέρος της δράσης του
πιο γνωστού έργου του Περεσιάδη, της
Γκόλφως.
Η πρώτη ερασιτεχνική παράσταση
του έργου έγινε στην Ακράτα, ενώ η επαγγελματική πρεμιέρα έγινε στην Αθήνα στις
10.8.1894. Βλ. Ηρώ Κ
ατσιωτη
, «Του συμπαθούς αλλ’ ατυχούς κ. Σπ. Περεσιάδου.
Στοιχεία για μια νέα προσέγγιση του έργου του» στον τόμο
Πανελλήνιο Συνέδριο,
Περεσιάδεια 2004, Η θέση του Σπύρου Περεσιάδη στο νεοελληνικό θέατρο
, Πολιτι-
στικός Σύλλογος Ακράτας «Αναγέννηση»· Κ
ατσιωτη
, «Η τύχη της Γκόλφως», Πρό-
γραμμα θεατρικής παράστασης Goλfω version 2.3 Beta, σκηνοθεσία Σίμος Κακάλας,
2006, χ.σ.· Κ
ατσιωτη
, «Το ξεκίνημα της σταδιοδρομίας του Περεσιάδη», Πρόγραμμα
θεατρικής παράστασης
Γκόλφω
του Σπυρίδωνος Περεσιάδη, Εθνικό Θέατρο, σκηνο-
θεσία Νίκος Καραθάνος, 2013, σ. 10-11.
14. Εκτενή βιβλιογραφία συγκεντρώνει ο συλλογικός τόμος
Ο Ψυχάρης και η επο-
χή του
,
ό.π.