Ευριπιδησ Γαραντουδησ
30
σημεία η στόχευσή του είναι ειρωνική έναντι (και) της σύγχρονής του ελληνι-
κής ποίησης. Έτσι οι «Τουρκομάχοι σοβαροί» που έγραψαν «ῥαψῳδίας ὅλας
δυοκαίδεκα» είναι ο Αλέξανδρος Σούτσος και το ποίημά του
Η τουρκομάχος
Ελλάς, ποίημα επικόν εις άσματα δώδεκα
, «του οποίου τα πρώτα (και μόνα)
τέσσερα άσματα δημοσιεύτηκαν το 1850».
16
Προκειμένου να ενταχθεί καλύτερα στο ιστορικογραμματολογικό πλαίσιό
του το αναφερόμενο στο μέτρο απόσπασμα του
Στράτι Kαλοπίχειρου
, πρέπει
να επισημάνουμε ότι το ποίημα είχε υποβληθεί στον πρώτο Pάλλειο ποιητικό
διαγωνισμό (1851), εισηγητής του οποίου ήταν ο Pαγκαβής. Ο τελευταίος στην
εισηγητική έκθεσή του επαίνεσε το ποίημα για τις ποιητικές αρετές του, αν
και τελικά αυτό δεν βραβεύτηκε. H στιχουργική μορφή του μνημονεύτηκε,
όπως κάθε προσπάθεια επαναφοράς των αρχαίων μέτρων, αλλά επισημάνθηκε
ότι «ἴσως θέλει ξενίσει τινῶν τὴν ἀγύμναστον ἀκοήν».
17
H βασική επιφύλαξη
–πέρα από τη συνήθη εξακρίβωση μερικών στιχουργικών ατελειών– οφειλό-
ταν στη χρήση του ιαμβικού τρίμετρου σε επικό ποίημα. Aλλά ο εισηγητής
καθησύχασε αμέσως το ακροατήριό του με την παρατήρηση ότι ο
Στράτις
Kαλοπίχειρος
δεν είναι παρά «ἀστεία μεταμφίεσις μόνον», που υποδύεται το
επικό είδος και την επική μορφή· και συμπλήρωσε: «ἂν ἦτο γνησίως τοιαύτη
[επική μορφή], τότε ὁ ἐλαφρὸς τρίμετρος ἦτο βεβαίως ἀνοίκειος πρὸς αὐτήν,
καὶ καταλληλότερος ὁ ὀγκώδης ἑξάμετρος, ἢ καὶ ὁ τετράμετρος, ὁ κοινῶς
δεκαπεντασύλλαβος».
18
Λίγο καιρό μετά, τον ίδιο χρόνο, το 1851, κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση
16. Βλ. Μαριλίζα Μ
ητσου
,
Ο
“Στράτης Καλοπίχειρος”
του Στέφανου Α. Κουμα-
νούδη. Ένα ποιητικό τεκμήριο αυτολογοκρισίας
, Διδακτορική Διατριβή, Α΄, Θεσσαλο-
νίκη 1997, σ. 319-320. Αναδημοσίευση: Μ
ητσου
,
Στέφανου Α. Κουμανούδη, Στράτης
Καλοπίχειρος
,
Α΄ παράλληλη έκδοση
, ΜΙΕΤ, Αθήνα 2005. Η Μητσού επανεξέδωσε
σε «στρωματογραφική» ή «παράλληλη» έκδοση το ποίημα με βάση τις τρεις εκδό-
σεις του, προκειμένου να καταδειχθούν οι πολύ μεγάλες διαφορές τους. Η επανέκδο-
σή της συνοδεύεται από σημειώσεις, γλωσσάρι και ευρετήριο ονομάτων.
17. Ρ
αγκαβης
, «Περί του αποτελέσματος του υπό του κ. Aμβροσίου Pάλλη συστη-
θέντος ποιητικού διαγωνισμού. H διά το έτος 1851 έκθεσις της επιτροπής»,
Πανδώ-
ρα
2/29 (1.6.1851), σ. 702-704: 703. Αναδημοσίευση: Μ
ητσου
,
O
«Στράτης Kαλο-
πίχειρος»
του Στέφανου A. Kουμανούδη. Ένα ποιητικό τεκμήριο αυτολογοκρισίας
,
Διδακτορική Διατριβή, Β΄, Θεσσαλονίκη 1997, σ. 392-394. Αναδημοσίευση: Μ
ητσου
,
Στέφανου Α. Κουμανούδη, «Στράτης Καλοπίχειρος»
,
Β΄
,
Ένα ποιητικό τεκμήριο
αυτολογοκρισίας
, ΜIΕΤ, Αθήνα 2005.
18.
Το ίδιο
, σ. 704. Για την κριτική του εισηγητή Pαγκαβή στον
Στράτι Kαλοπί-
χειρο
και για τις μετρικές απόψεις του Κουμανούδη βλ. και Μ
ητσου
,
O
«Στράτης
Kαλοπίχειρος»
του Στέφανου A. Kουμανούδη
, σ. 30, 86-88.