306 / 562
Η γέννηση της αρχαιολογικής επιστήμης στην Ελλάδα
305
οι γλύπτες επεδίωκαν να μιμηθούν τη φύση, η δυσκολία που αντιμετώπιζαν με
την επεξεργασία του υλικού, η απειρία και, κατά συνέπεια, η αδεξιότητα που
τους διέκρινε περιόριζαν την ικανότητά τους να εμφυσήσουν ζωή στα γλυπτά.
Οι τεχνίτες της εποχής διέθεταν την ευφυΐα της παρατήρησης, χωρίς όμως
να έχουν ακόμη κατακτήσει την ωριμότητα εκείνη που θα τους οδηγούσε στη
«φυσικήν και άνετον ακρίβειαν»,
28
με αποτέλεσμα να καταφεύγουν στη μαθη-
ματική συμμετρία. Για τους λόγους αυτούς, όπως σημειώνει, «η τέχνη δειλώς
μόνον και βαθμηδόν απέσειε τα δεσμά αυτής».
29
Για να ενισχύσει την άποψή
του, ο Ραγκαβής παραπέμπει συχνά στις γραπτές πηγές.
30
Με το πέρασμα
όμως του χρόνου και τη διαρκή προσπάθεια που κατέβαλλαν οι γλύπτες της
εποχής σημειώθηκε πρόοδος, καθώς, αν και διατηρήθηκε η αρχική δυσκαμψία,
οι καλλιτέχνες προχώρησαν με γενναία βήματα προς τη μίμηση της φύσης και
την ανακάλυψη του καλού. Η πρόοδος αυτή, όπως σημειώνει ο συγγραφέας,
σε κανέναν βαθμό δεν παρατηρείται στην αιγυπτιακή τέχνη, που παρέμεινε
επί αιώνες αμετάβλητος, ενώ εξετάζοντας τα έργα που παρήχθησαν στην Ιτα-
λία την περίοδο αυτή θεωρεί ότι οι ελληνικές επιδράσεις είναι εμφανείς και ότι
η τέχνη στην ιταλική χερσόνησο χειραγωγείται από τους Έλληνες.
31
Κατά την τρίτη περίοδο, από την εποχή του Περικλέους έως την εποχή
του Αλεξάνδρου, οι Αθηναίοι, ευαίσθητοι, ζωηροί, νεωτεριστές και δραστήριοι,
κατοικούντες υπό τον λαμπρόν ουρανόν, απολαμβάνοντας ανεξαρτησία και
ελευθερία, δημιούργησαν μεγάλο πολιτισμό και η ελληνική καλλιτεχνία έφτασε
στον ανώτατο αυτής κολοφώνα.
32
Χαρακτηριστικά ο Ραγκαβής σημειώνει ότι:
28.
Το ίδιο
, σ. 178.
29.
Το ίδιο
, σ. 151.
30. Ο Ραγκαβής παραπέμπει στον Λουκιανό [
Φιλοψ
.(
ευδής
)] 9. Το παρατιθέμενο
χωρίο όμως αντιστοιχεί στο
ῥητόρων διδάσκαλος
9, στον Δημήτριο τον γραμματικό
[
περὶ ἑρμηνείας
, ιδ], στον Κικέρωνα
Brutus
18, 70 και στον Κοϊντιλιανό [
Institutio
Oratoria
, ΧΙΙ.10 χωρίς αναφορά]·
Ρ
αγκαβής
, σ. 152. Ο ίδιος αναφέρει ότι «Άλλοι
πάλι, λόγω της νηπιαζούσης αυτών σκληρότητος και ακαμψίας, τα θεωρούν ως ανή-
κοντα τη αείποτε νηπία τέχνη των Αιγυπτίων, ή ως εξ εκείνης πηγάζοντα και τα ονο-
μάζουν Αιγυπτιακά ή Αιγυπτιάζοντα».
Ό.π
. Πρβλ. Leonhard
S
chmitz
,
A History of
Greece: From the Earliest Times to the Destruction of Corinth, (B.C. 146): Mainly
Based Upon That of Connop Thirlwall
, Longman, Brown, Green, and Longmans,
Λονδίνο
6
1863, σ. 576, όπου εμφανίζονται οι ίδιες παραπομπές στον Λουκιανό, τον
Κικέρωνα και τον Κοϊντιλιανό.
31.
Ρ
αγκαβής
, σ. 192.
32.
Το ίδιο
, σ. 217.