301 / 562
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΟΥ
300
την πολιτική αναγέννηση του έθνους. Το 1848 ο Ραγκαβής αποπειράται να
δημιουργήσει την Αρχαιολογική Ακαδημία, με απώτερο σκοπό να ενώσει όλους
τους επιστημονικούς συλλόγους και εταιρείες της Αθήνας και να ιδρύσει την
πρώτη Ακαδημία Επιστημών. Έχοντας συναίσθηση του παράτολμου της προ-
σπάθειας αυτής ονόμασε το δημιούργημά του
Αρχαιολογικό Σύλλογο
.
Ο Ραγκαβής υπήρξε σημαντική προσωπικότητα των γραμμάτων, ρομαντι-
κός ως προς τις λογοτεχνικές τάσεις και αρχαϊστής ως προς τη γλώσσα. Σημα-
ντική ήταν επίσης η συμμετοχή του στην πολιτική ζωή της χώρας, καθώς διετέ-
λεσε Γενικός Γραμματέας στα Υπουργεία Παιδείας και Εσωτερικών, υπουργός
Εξωτερικών (1856-1857) και πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, το Παρίσι, την
Κωνσταντινούπολη και το Βερολίνο.
Αρχαιολογία, όπως σημειώνει ο Ραγκαβής,
2
είναι η επιστήμη που πραγμα-
τεύεται την αρχαιότητα, δηλαδή το μακρινό παρελθόν. Το παρελθόν αυτό ορί-
ζεται, κατά τον συγγραφέα, με την κατάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας,
καθώς «η χθες και πρώην δεν δύναται βεβαίως να κληθή αρχαιότης».
3
Εξάλ-
λου, η λέξη Αρχαιολογία δεν είχε πάντοτε την ίδια σημασία. Στους αρχαίους
Έλληνες συγγραφείς
4
η λέξη αυτή ταυτιζόταν με τους αρχαίους μύθους και
τις παραδόσεις των εθνών. Κατά τον Ραγκαβή, η Αρχαιολογία διακρίνεται από
τις άλλες επιστήμες
5
που ασχολούνται με το παρελθόν του ανθρώπου, επειδή
ενδιαφέρεται για «την λεπτομερή εξακρίβωσιν πάντων των αφορώντων τους
εν τη αρχαιότητι υπάρξαντας, ή μάλλον τους τότε διαπρέψαντας λαούς».
6
Από τους λαούς αυτούς ο Ραγκαβής διακρίνει τους Έλληνες, διότι, όπως
σημειώνει, «έν μάλιστα έθνος διέλαμψεν εν τη αρχαιότητι, και αυτήν δοξά-
σαν, και τους μετά ταύτα διαπρέψαντας λαούς μέχρι τούδε εκ της περιοπής
του ποδηγετούν, το δ’ έθνος τούτο ην το Ελληνικόν».
7
Ιδιαίτερος κλάδος της
Αρχαιολογίας είναι, κατά τον συγγραφέα, η αρχαία Καλλιτεχνία.
Ως τέχνη ο Ραγκαβής ορίζει τη δημιουργία, ό,τι ο άνθρωπος επεξεργάζε-
ται.
8
Διαχωρίζει δε την τέχνη που ικανοποιεί τις υλικές ανάγκες του ανθρώπου,
τη βιομηχανία, η οποία μπορεί να είναι βαναυσουργός ή χειρωνακτική επειδή
2. Αλέξανδρος
Ρ
ίζος
Ρ
αγκαβής
,
Αρχαιολογία. Ιστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας
,
τ. 1, τυπογραφείο Διονυσίου Κορομηλά, Αθήνα 1865, σ. 1.
3.
Ό.π
.
4. Ο Ραγκαβής παραθέτει σχετικά τον Πλάτωνα [
Ἱππίας μείζων
285d], τον Διόδω-
ρο [1.4.6] και τον Πλούταρχο [
Θησεὺς
1.3].
5.
Ρ
αγκαβής
, σ. 2.
6.
Το ίδιο
., σ. 3.
7.
Ό.π
.
8.
Το ίδιο
, σ. 4.