B' ΤΟΜΟΣ

296 / 562

Ιστορία της ελληνικής γλώσσας τον 19 ο αιώνα
295
από την αττική διάλεκτο ώς την Αλεξανδρινή κοινή και τη μεσαιωνική γλώσσα,
ενώ απορρίπτει την αιολοδωρική θεωρία.52
Ο Χατζιδάκις θα υποστηρίξει περαιτέρω την επιστημονική προσέγγιση της
γλώσσας ως καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εισηγήθηκε το μάθη-
μα της Γλωσσολογίας και καθιέρωσε το Γλωσσολογικό Φροντιστήριο το 1892.
Στον Χατζιδάκι οφείλεται η συγκρότηση της Γλωσσολογίας στην Ελλάδα ως
επιστημονικού κλάδου, με τη διδασκαλία της Ινδοευρωπαϊκής και τη μελέτη
των μνημείων της αρχαίας, μεσαιωνικής και νεότερης Ελληνικής, η οποία είχε
σκοπό να επιβεβαιώσει την ιστορική συνέχεια σύμφωνα με το τρίσημο σχήμα
του Κ. Παπαρρηγόπουλου.53 Στα ίχνη του εθνικού ιστορικού, η εθνική συνεί-
δηση του Χατζιδάκι διασταυρωνόταν με την επιστημονική.54 Στον εναρκτήριο
λόγο της υφηγεσίας του καθορίζει κατ’ αρχάς το έργο της γλωσσικής επιστή-
μης,55 ενώ στη συνέχεια συνδέει τη γλώσσα με το έθνος και υπογραμμίζει την
αφομοιωτική δύναμη την οποία ασκούσε στους ξένους εισβολείς, επιχείρημα
που έχει διατυπωθεί από τον Ζαμπέλιο και τον Παπαρρηγόπουλο κατά την
αντίκρουση του Fallmerayer.56
Ο Χατζιδάκις συμμετείχε από το 1890 στον σύλλογο «Κοραής», με σκοπό
τη συλλογή γλωσσικού υλικού, και από το 1902 στην «Εν Αθήναις Γλωσσική
Εταιρεία», στην «Εταιρεία των Πατρίων», στην «Επιτροπή Ιστορικού Λεξι-
κού» και στο «Λεξικογραφικόν Αρχείον».57 Συνέβαλε ακόμη στην επιστήμη με
τη μετάφραση του έργου του Αμερικανού σανσκριτολόγου William Dwight
Whitney, την οποία έκανε το 1898 από τη γερμανική μετάφραση του καθη-
52. Μπαμπινιωτης, «Γεώργιος Χατζιδάκις: η θέση του στο γλωσσικό ζήτημα και
η συμβολή του στην αποκατάσταση της γλωσσικής μας ταυτότητας» στον τόμο Το
γλωσσικό ζήτημα, σ. 447-459. Στην πραγματικότητα η αιολοδωρική θεωρία είχε αμφι-
σβητηθεί από τον Heilmaier (1834) και αργότερα από τον Sophocles και τον Σάθα,
αλλά ο Χατζιδάκις αναδείχθηκε στον κυριότερο εκπρόσωπο του αντιαιολοδωρισμού.
Βλ. Ειρήνη Καλιτζοπουλου-Π απαγεωργιου, Η αιολοδωρική θεωρία, Διδακτορική Δια-
τριβή, Φιλοσοφική Σχολή, ΕΚΠΑ, σ. 92-114.
53. Κώστας Γαβρογλου – Βαγγέλης Καραμανωλακης – Χάιδω Μπαρκουλα, Το
Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1937) και η ιστορία του, ΠΕΚ, Ηράκλειο 2014, σ. 332.
54. Ο Κ. Παπαρρηγόπουλος μιλούσε για καθήκον «διπλούν· επιστημονικόν άμα
και εθνικόν». Βλ. Δημαράς, σ. 176, 180, 217.
55. Β αγιακακος, σ. *29.
56. Το ίδιο, σ. *32. Το επιχείρημα περί εξελληνισμού των Σλάβων εποίκων οι Έλλη-
νες ιστορικοί το δανείστηκαν από τον Γερμανό ιστορικό Johann Wilhelm Zingeisen.
Βλ. Κουμπουρλης, σ. 372-376.
57. Β αγιακακος, σ. *9.