245 / 562
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΛΕΟΝΤΣΙΝΗΣ
244
«προκοπή» του ανθρώπου μέσω της παιδείας (ως αναφαίρετου δικαιώματος
όλων), αξιοσύνη, ισότιμη διαχείριση των μέσων συλλογικής επιβίωσης και στη
βάση μιας αναγκαίας ενοποιημένης βούλησης όλων των κατοίκων με απόρριψη
κάθε μορφής πολιτική και ταξική φατριοποίηση. Ηγετικά, κυρίως, πρόσωπα
των επαναστατημένων πληθυσμών, με δηλώσεις αυτοπροσδιορισμού και αυτο-
κριτικής, υπόσχονταν και επιδίωκαν την ιδεολογική αναδόμηση μιας γκάμας
όψεων κοινωνικής και πολιτικής ζωής τις οποίες ενσωμάτωναν στη γραπτή και
προφορική διαμαρτυρία τους.
17
«Κατηγορώ», ύβρεις και απειλές στην αμφίπλευρη διάστασή τους –
Πρόσληψη της ιστορικότητας του χρόνου και του τόπου από τους Ιόνιους
Οι δυναμικές προώθησης της επαναστατικής ιδεολογίας των νησιωτικών πλη-
θυσμών εμφάνιζαν δύο χαρακτηριστικά. Το ένα, ιδιαιτέρως εξωτερικευμένο,
θορυβώδες και προκλητικό, φαινόταν να μιμείται και να αντιγράφει στα νησιά,
οκτώ χρόνια ύστερα από την έκρηξη της Γαλλικής Επανάστασης (1789-1797),
κύριες πρακτικές της. Αυτές πρόδιδαν τη δυναμική της γαλλικής προπαγάν-
δας, που από καιρό διασπειρόταν μέσω των προξενείων και των υποπροξενεί-
ων της Γαλλίας στα νησιά και από ειδικούς απεσταλμένους, πράκτορες διπλω-
ματίας και προπαγάνδας σε αυτά, με στόχους, μεταξύ άλλων, να εκπληρώσουν
την αποστολή τους αυτή, καθώς διέθεταν άμεση γνώση και εμπειρία των πρα-
κτικών σχεδίων της επαναστατικής δραστηριότητας που ήδη είχε προηγηθεί
και είχαν βιώσει στη Γαλλία.
18
Το άλλο ανιχνεύεται στο εσωτερικό περιεχόμενο της επαναστατικής διαδι-
κασίας. Προβάλλει ως μια οιονεί αυθόρμητη και μη κατευθυνόμενη κοινωνική
ενέργεια, που μπορεί να ερμηνευθεί ως βιωμένη ιστορική εμπειρία των κατοίκων
από τα χαρακτηριστικά και τα δεδομένα του παλαιού καθεστώτος. Με τη δημό-
σια γραπτή και προφορική έκφραση της εμπειρίας τους οι κάτοικοι θεμελίωναν
τα επιχειρήματά τους πάνω στην ιδεολογική αναγκαιότητα κοινωνικής αφύπνι-
σης, αυτοπροσδιορισμού και αυτοσυνειδησίας τους ως πολιτών. Τα επαναστατι-
17. Το ίδιο, Επαναστατικά έγγραφα στην ελληνική και την ιταλική γλώσσα, περιό-
δου περίπου 1780-1817, ό.π.· το ίδιο, Επαναστατικά έγγραφα περιόδου Δημοκρατικών
Γάλλων και Ρωσοτουρκικής προστασίας, ό.π. Βλ. TNA: C.O., ό.π.· ΙΑΚ, Servi sotto
il governo provisorio [...], από 13 Μαΐου 1799. Βλ. το ίδιο, Έγγραφα των ευρωπαϊκών
υποπροξενείων στα Κύθηρα, ό.π. Πρβλ.
Δ
ούκας
, σ. 240-277·
Λ
εοντσίνης
, «Το αστι-
κοαγροτικό κίνημα στα Κύθηρα», σ. 401-427.
18. Ό.π.·
S
εwell
, σ. 65
κ.εξ.