B' ΤΟΜΟΣ

242 / 562

Ιόνια νησιά στη στροφή του 18ου προς τον 19ο αιώνα
241
Εκπρόσωποι των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων δήλωναν ότι είχαν στό-
χο να αναπλάσουν την κοινωνία και να συγκροτήσουν νέους εκπαιδευτικούς,
πολιτικούς και διοικητικούς θεσμούς, που να εδράζονται στα δικαιώματα του
ανθρώπου και στην ισότητα, αντικαθιστώντας π.χ. τους παραδοσιακά καθι-
ερωμένους τύπους προσφώνησης με τους γενικούς όρους «πολίτης» και
«πολίτις», οι οποίοι, όπως εμφαντικά διακήρυσσαν, θα τους αποσυνέδεαν από
σημαινόμενα που είχαν σχέση με το παρελθόν των ολίγων και που προκλητικά
«ξεχώριζαν» και δημιουργούσαν τις κοινωνικές διακρίσεις. Γενικότερα, μεταρ-
ρυθμίσεις που με βαρύγδουπο τρόπο λάμβαναν χώρα και στη Γαλλία, με την
έλευση των Γάλλων στα νησιά, απορροφούσαν μεγάλο μέρος της επαναστατι-
κής ενεργητικότητας των κατοίκων.12
Τα αποτελέσματα έρχονταν ως απόρροια μιας εισβάλλουσας επαναστατικής
ιδεολογίας, που δικαιολογούσε εφαρμοζόμενες από αυτούς βίαιες πρακτικές,
με στόχο την επικράτηση μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας για μια άλλη
κοινωνία που ανέτελλε. Αποδείκνυε έναν εγγενή δυναμισμό των νησιωτικών
κοινωνιών, που διακρινόταν από προσπάθειες διαχείρισης των κοινωνικών και
πολιτικών τους διεκδικήσεων και απαιτήσεων. Συγκεκριμένα, τα επαναστατικά
τους εγχειρήματα προβάλλονταν με τη χρήση επιχειρηματολογίας την οποία
διέκρινε αφομοιωμένη ιδεολογικοκοινωνική προσέγγιση και αφηγηματική στρα-
τηγική γραπτού και προφορικού λόγου, που υποδήλωνε αυτόνομη δυναμική
κατά τον προσδιορισμό αιτιωδών σχέσεων, αναλογιών και αποτελεσμάτων, τα
οποία και διαμόρφωναν τις ταξικές διαφορές και ανομοιότητες.13
σ. 365-399. Βλ. Λεοντσίνης , «Δικαιοπρακτικά και άλλα έγγραφα των Κυθήρων, ο
ιδεολογικός τους διάκοσμος, η πραγματεία του Διαφωτισμού και η Γαλλική Επανά-
σταση» στο Ζητήματα νεότερης ελληνικής ιστορίας και εκπαίδευσης, Αθήνα 20043,
σ. 79-102.
12. ΙΑΚ, Προκηρύξεις του υποπροξένου των Γάλλων στα Κύθηρα, ό.π.· το ίδιο,
Έγγραφα των ευρωπαϊκών υποπροξενείων στα Κύθηρα, ό.π. Βλ. Λεοντσίνης, «Ο
λόγιος Θεόδωρος Στάθης Μπιρμπιλιός, η γαλλική διοίκηση στα Κύθηρα και η επανα-
στατική ιδεολογία», ό.π.
13. Λεοντσίνης, «Η αίσθηση της ιστορικότητας του χρόνου και τόπου από τους
Ιόνιους κατά την περίοδο της Επτανήσου Πολιτείας» στον συλλογικό τόμο Επτάνη-
σος Πολιτεία, 1800-1807, Κέντρο Μελετών Ιονίου, υπό έκδοση, Αθήνα 2016· Λεο-
ντσίνης «Επτάνησος Πολιτεία (1800-1807): Διοικητική αναδιοργάνωση και συνταγ-
ματική κατοχύρωση του πολιτεύματος», Ιστορικά 33 (2000), σ. 24-31· Macknight,
σ. 191 .· Leontsinis, «Idéologie et révolution sociale: répercussions dans la
société de Cythère» στον τόμο La révolution Française et l’Hellenisme moderne,
Actes du IIIe colloque d’histoire, Centre de Recherches Néo-helléniques, Fonda-
tion Nationale de la Recherche Sientifique, Αθήνα 1989, σ. 151-171. Βλ. Παναγιώτης