B' ΤΟΜΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ν. ΛΕΟΝΤΣΙΝΗΣ

248

κτήρα πράξεις, τα γνωρίσματα ενός απεχθούς παρελθόντος, της «μακράς και

ζοφεράς νύκτας» του «παλαιού καθεστώτος», μια οδυνηρή, κατ’ αυτούς, ιστο-

ρική εμπειρία που επαναλαμβανόταν σαν καρμπόν. Ήταν αυτό το παρελθόν

που, κατά τον Ανδρέα Κάλβο, επιβίωνε μέχρι το έτος 1827 και ήταν ταυτισμέ-

νο με την «ἐπαίσχυντον ἀμάθειαν» και με έναν πληθυσμό 176.000 κατοίκων

των Ιόνιων νησιών που ζούσε «βίον πλήρη στερήσεων καί δυστυχίας».

Με κριτικούς τρόπους προσέγγισης των δομών και της λειτουργίας του παλαι-

ού καθεστώτος, το χαρακτήριζαν ως «αριστοκρατικοβενετικό», σχετίζοντάς το

με μορφές «ανομίας», «αδικίας», «ανελευθερίας», «σκότους», «τύφλωσης»,

«αμάθειας», «ταπεινωτικής βαρβαρότητας», «τυραννίας» και «αιχμαλωσίας»

του «κοινού λαού», του «φτωχού πόπολου». Καθώς ο σπινθήρας της ανατολής

του νέου χρόνου φαινόταν να τίθεται σε ενέργεια με την έλευση των «Δημοκρατι-

κών Γάλλων» στα νησιά (1797), εξεγερμένοι «πολίτες» με άμεσα αντανακλαστι-

κά και επηρεασμένοι από εντυπωσιακές προκηρύξεις τους τον χαρακτήριζαν ως

«έαρ της ελευθερίας», ταυτίζοντάς τον με το τέλος «μιας καταδυνάστευσης του

“κοινού λαού”». Σημείωναν όμως ότι είχαν συμβάλει και υποβοηθήσει να δώσουν

τέλος σ’ αυτό οι «απελευθερωτές» των συνειδήσεών τους Γάλλοι.

Οι χαρακτηρισμοί «τάγμα των διοριστώς αρίστων ή αρχόντων», «ιδιοτελείς

και ευτελείς ευγενείς», «πρώην βενετζιάνοι», «αιμοβόρα – αδηφάγα – αχόρ-

ταγα στόματα», «ιερόσυλα στόματα που βεβηλώνουν τας αγίας εισηγήσεις

της δημοκρατίας», «εχθροί της πατρίδος και της ανθρωπότητος», «επίβου-

λοι εγωισταί», «δυνάσται», «κακοποιοί ευγενείς», «ολιγαρχικαί συμμορίαι»,

«πρώην άρχοντες», «κακοποιοί άρχοντες» «τάγματα ευγενών» κ.ά. προκα-

λούσαν, αντίστοιχα, από θιασώτες του παραδοσιακού καθεστώτος «ακατανό-

μαστους» χαρακτηρισμούς που στρέφονταν προς τους εξεγερμένους πολίτες,

όπως «αναρχία χωρικών», «αναρχία των σέμπρων», «άνομοι προεστοί και κρι-

τές», «παράνομοι κριτές σε άνομα κριτήρια (λαϊκά δικαστήρια)», «αμαθείς

χωριάτες», «πανούργοι χωρικοί», «συμμορίαι παράνομων χωρικών», «χωρι-

κοί, παρασυρμένοι από το γαλλικό μίασμα», «αδίστακτοι τζιακομπίνοι»,

«χυδαίοι», «παραπλανημένοι» και «άξεστοι χωριάτες», «ιδιώτες αγράμματοι

χωρικοί με τυφλό πάθος και φυσική αμάθεια», «χειρότεροι από τους Μανιά-

τες (πειρατές)», «χαμαίζηλος και βάναυσος λαός».

26. Γεράσιμος Ι.

αλβάνος

, «Η Ιόνιος Ακαδημία και η προσδοκώμενη αναβίωσις

αυτής»,

Παρνασσός

11 (1949), σ. 374.

27. ΤΝΑ: C.O., ό.π. Βλ. ΙΑΚ, Προκηρύξεις του Υποπροξένου των Γάλλων στα Κύ-

θηρα, ό.π.

28. Ό.π.· το ίδιο, Πρακτικά συνεδριάσεων Κριτηρίων Χώρας και κυθηραϊκής