Ιόνια νησιά στη στροφή του 18ου προς τον 19ο αιώνα
251
[…] διά τοῦτο ὅλοι ὡς συμπολίται, ὡς ἀδελφοί, ὅλοι ὡς ἴσιοι καί ὡς καλοί πατρι-
ῶται, ὅλοι ὅλοι ἄς δοθοῦμεν εἰς τήν ἀρετήν, εἰς τήν δικαιοσύνην, εἰς τήν εἰρη-
νικήν κατάστασιν, ὁποῦ εἶναι αἱ ἀληθεῖς βάσεις, καί αἱ στερεαῖς ἀρχαῖς τῆς
ἰσότητος, τῆς ἐλευθερίας. ἄς δοξολογήσωμεν ὅλοι τόν θεόν καί τήν ὑπέραγνον
θεοτόκον μαρίαν ὁποῦ μᾶς ἠξίωσεν εἰς τήν πανήγυριν τῆς ἁγίας κοιμήσεώς της
νά ἀνυψώσωμεν τό δένδρον τῆς ἐλευθερίας μας, καί ὅλοι, ὁμοῦ μέ χαράν ἀλα-
λάξαντες, νά φωνάξωμεν, Viva la Libertà.
33
Ο ίδιος ομιλητής και διδάσκαλος της αρχαίας ελληνικής γραμματείας θα
διακηρύξει στον ίδιο χώρο πως ήταν εφικτό πλέον στον τόπον τους «νά ἀνα-
λάμψῃ μέ τήν παροῦσάν μας εὐτυχισμένην κατάστασιν καί εἰς [εκείνους] ἀκό-
μη ἡ παλαιά δόξα τῶν ἀρχαίων ἐκείνων περιφήμων ἑλλήνων».
34
Γενικότερα,
στον δημόσιο λόγο (στροφή 18ου προς 19ο αιώνα) οι όροι «πατρίδα», «Ελλά-
δα – Έλληνες» και «Δημοκρατία» χρησιμοποιούνταν με την αρχαιοελληνική
τους βαρύτητα και επιχειρείτο να ενταχθούν, με τα νεωτερικά τους συμφρα-
ζόμενα, στο πλαίσιο της κοινωνικής και πολιτικής δραστηριότητας των νησιω-
τικών πληθυσμών. Σε κείμενα μάλιστα (έγγραφα κ.ά.) που προέρχονταν από
ηγετικά πρόσωπα της κοινωνίας αυτής, η οποία βρισκόταν σε επαναστατικό
αναβρασμό, διαπιστώνεται ενσωμάτωση του νοήματος και των περιεχομένων
τους στη συλλογική και την ατομική τους συνείδηση μέσω εμβριθούς μελέτης
από τους λογίους της αρχαίας ελληνικής γραμματείας.
35
33. Το ίδιο, σ. 117.
34. Tο ίδιο, σ. 120.
35. Πρβλ.
Λ
εοντσίνης
, «Ελληνική γλώσσα και βρετανική πολιτική στα Επτάνη-
σα» στο
Ζητήματα επτανησιακής κοινωνικής ιστορίας
, σ. 559-583.