135 / 562
ΣΤΕΣΗ ΑΘΗΝΗ
134
Taylor
(1879). Όπως πάντως συνάγεται συχνά από τις υποσημειώσεις και
τις παραπομπές, αξιοποιούνται συνδυαστικά περισσότερες πηγές, ανοίγοντας
γόνιμο πεδίο προς μελλοντική διερεύνηση.
21
Η στενή συνομιλία των περιοδικών με τον γαλλικό Τύπο, η αυξημένη γαλ-
λομάθεια και η ηγεμονική θέση της γαλλικής γραμματείας
22
είναι αναμενόμενο
να φέρνουν στην πρώτη θέση τους Γάλλους βιογραφούμενους συγγραφείς.
Έπονται οι αγγλόφωνοι (από τη Μεγάλη Βρετανία, την Ιρλανδία και την Αμε-
ρική) και ακολουθούν κατά σειρά πυκνότητας οι Ιταλοί, οι Γερμανοί, οι Ρώσοι,
οι Σκανδιναβοί και οι Ισπανοί· η Ρουμανία εκπροσωπείται από την πρώτη της
βασίλισσα, τη Γερμανίδα Louise de Wied, που έγινε γνωστή με το ψευδώνυ-
μο Carmen Sylva, με γαλλόφωνο και γερμανόφωνο έργο (
Κυψέλη, Αττικόν
Ημερολόγιον
), η Πορτογαλία με τον Camoens (
Ιλισσός
), η Ελβετία με τον
γερμανόφωνο Gaudence (
Εθνική Βιβλιοθήκη
) και τη γαλλόφωνη Alice de
Chambrier (
Κυψέλη
) και η Αυστρία με τον Hamerling (
Εστία Εικονογρα-
φημένη
).
Μολονότι τα βήματα της γυναικείας λογιοσύνης πυκνώνουν όσο προ-
χωράει ο 19ος αιώνας,
23
διαδικασία στην οποία τα οικογενειακά φιλολογικά
περιοδικά εμπλέκονται πολλαπλά, οι βιογραφούμενες ξένες λογοτέχνιδες είναι
μόλις 19 σε σύνολο 120 και οι βιβλιογραφικές μονάδες δεν ξεπερνούν τις 23
στις 247. Η αρχή πάντως υπήρξε δυναμική. Η
Ευτέρπη
, στο πλαίσιο των
προσπαθειών της να κερδίσει το γυναικείο κοινό και να στηρίξει τη συμμετο-
χή των γυναικών στη λογοτεχνική ζωή, είχε δημοσιεύσει οκτώ βιογραφίες για
σύγχρονες Γαλλίδες συγγραφείς. Είχε μάλιστα δημιουργήσει την ξεχωριστή
στήλη «Γυναίκες συγγραφείς της Γαλλίας», που πίσω από τα αρχικώνυμα
Π. Η. βρισκόταν ο Πάνος Ηλιόπουλος, ευαισθητοποιημένος, προφανώς από
τότε, στο γυναικείο ζήτημα, καθώς δεκαπέντε χρόνια αργότερα θα εξέδιδε
το γυναικείο περιοδικό
Άρτεμις
.
24
Τα σύντομα βιογραφικά σημειώματα του
Ηλιόπουλου αφιερώθηκαν σε σύγχρονες Γαλλίδες συγγραφείς: Delphine de
Girardin, Elise Voiart, Fanny Reybaud, Marceline Desbordes-Balmore,
21. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το δημοσίευμα του Γ. Μ. Βιζυηνού για τον
Ibsen στην
Εστία Εικονογραφημένη
, όπως προσφυώς υπέδειξε η Γεωργία
Φ
αρί
-
νου
-Μ
αλαματάρη
,
«Γ. Μ. Βιζυηνός, “Ερρίκος Ίβσεν”: Οι πηγές»,
σκηνή
7 (2015),
σ. 235-243.
22. Βλ. συνοπτικά
Κ
ασίνης
, «Προλεγόμενα» στο
Βιβλιογραφία των ελληνικών μετα-
φράσεων ξένης λογοτεχνίας ΙΘ
΄
-Κ΄ αιώνας: Αυτοτελείς εκδόσεις
, τ. 1, 2006, σ. κα΄-κδ΄.
23. Βλ.
Ν
τενίση
,
Ανιχνεύοντας την «αόρατη» γραφή,
ό.π.
24.
Β
αρελάς
,
«Βασικά ερευνητικά ζητήματα της πεζογραφικής και εκδοτικής δρα-
στηριότητας του Πάνου Δ. Ηλιόπουλου (1831-1897)», σ. 72.