107 / 562
ΑΝΝΑ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΥ-ΚΑΤΣΗ
106
δράς
ελληνικής
φύσεως».
13
Ο συγκεκριμένος ποιητής όμως «ήρμοσεν εις την
κιθάραν του και
ξένας
χορδάς», και χωρίς λόγο και αιτία «εστέναξεν
οθνείους
στεναγμοὺς και
ξένους
εθρήνησε θρήνους», τείνοντας ευήκοον ους «[εις] του
Βύρωνος και του Λαμαρτίνου [την] καταρωμένη[ν] και βλασφημούσα[ν] και
θρηνώδη λαλιά[ν]».
14
Για τον Γ. Τερτσέτη ακολούθως ο Άγγελος Βλάχος θα υποστηρίξει ότι
υπήρξε «ο γνησιώτερον
εθνικός
πάντων των ποιητών της νέας Ελλάδος, αλη-
θής
εθνικός
ψάλτης
, ου μόνον την καρδίαν αλλά και την διάνοιαν αυτήν και
την φράσιν έχων
ελληνικήν
».
15
Για την ποίηση του Γ. Ζαλοκώστα θα υποστηρίξει ότι αυτή έχει «διπλούν
τον χαρακτήρα, ένθεν μέν μετά περιπαθούς στοργής και εκφανούς προτιμή-
σεως διατρίβουσα εις τον
ελληνικόν
αγώνα και τα ηρωϊκά αυτού επεισόδια,...
ένθεν δε μύχιον εκπέμπουσα θρήνον υπό τα αλλεπάλληλα τραύματα των οικο-
γενειακών του δυστυχημάτων...». Η πρώτη φάση της
ποιητικής ευφυΐας
του
Ζαλοκώστα έδωσε ποιήματα
επικολυρικά... με γνήσιον εθνικόν αίσθημα.
Στην
περίπτωση αυτή ο ποιητής με το
έμφυτον ποιητικόν τάλαντον
που διέθετε
διεμόρφωσε την εξ αυτού παραγωγήν κατά την γνησίαν εκείνην ελληνικήν ατμο-
σφαίραν, ην διεσκέδασεν επί την Ελλάδα ο από της πύλης του Ρωμανού πνεύ-
σας άνεμος, ήτις συνετήρησε την Ελλάδα ζώσαν επί τέσσαρας αιώνας, και ήτις
και σήμερον έτι... είνε το μόνον πνεύμα ζωής, όπερ διαστέλλει εις ευγενείς
πόθους τα στήθη ημών και αναπτεροί εις δόξης ονείρους την ημετέραν φα-
ντασίαν.
Στο συγκεκριμένο κείμενο-ομιλία για την ποίηση του Ζαλοκώστα ο Άγγε-
λος Βλάχος, σχολιάζοντας απόψεις που πρόσφατα είχε διατυπώσει ο Εμμα-
νουήλ Ροΐδης για τη σχέση κοινωνίας – ποιητή, θα θελήσει να εκθέσει και τη
δική του θέση και θα τονίσει ότι μια κοινωνία «υποκειμενικώς ποιητική» μπο-
ρεί με το σύνολο «των αναμνήσεων και των ελπίδων, ... του παρελθόντος και
του μέλλοντός της να διαθέση πράγματι εις
εθνικήν
ποιητικήν παραγωγήν»,
13. Παρόμοιες απόψεις διατυπώνει και στην ομιλία του για τον Ζαλοκώστα, σχολι-
άζοντας το ποίημα
Ο ποιητής
. −Η συζήτηση για το κλίμα και την επίδρασή του στον
άνθρωπο επιδίδει στα χρόνια του πρώιμου ευρωπαϊκού διαφωτισμού (βλ. W.
K
rauss
,
Studien zur deutschen und französischen Aufklärung
. Berlin 1963, σ. 35), ενώ
αναφορά σε αυτό γίνεται αργότερα και σε έργα των Chateaubriand, Taine, Renan·
είναι γι’ αυτό πιθανόν οι νεοέλληνες λόγιοι και λογοτέχνες να γνώρισαν μέσω αυτών
τις σχετικές θεωρίες και να τις υιοθέτησαν.
14.
Β
λαχος
, «Παναγιώτης Σούτσος», ό.π., σ. 21.
15.
Β
λαχος
, «Γεώργιος Τερτσέτης», το ίδιο, σ. 86 και 108.