104 / 562
ΤΟ ΕΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ
ΕΘΝΙΚΟΣ
ΣΕ ΚΡΙΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΒΛΑΧΟΥ
103
του
Εθνικού
θεάτρου από τον βασιλέα Γεώργιο· θα αντιπαραθέσει τότε την
ελ-
ληνική
δραματουργία προς τα
οθνεία
κατασκευάσματα, δηλαδή, για τη συγκε-
κριμένη στιγμή, προς τα
κωμειδύλλια
· πρόκειται για έργα που, όπως είπε τότε
σε συνέντευξή του, είχαν κατακλύσει τη φερέοικο ελληνική σκηνή από το 1880
και γίνονταν
πρόξενοι βλάβης ηθικής και καλλιτεχνικής
. Ως πρότυπο δε για
την αναγκαία ανύψωση της
ελληνικής σκηνής
δεν πρότεινε τίποτε άλλο παρά
τους προγόνους: «να ανυψώσωμεν αυτήν εις την υψηλήν εκείνην θέσιν εις ην
ανεβίβασαν αυτήν οι ημέτεροι πρόγονοι».
5
Το περιεχόμενο του συγκεκριμέ-
νου προτύπου θέλησε να εμπλουτίσει λίγο αργότερα, υποστηρίζοντας, στον
Πρόλογο
της έκδοσης έργων του Σαίξπηρ σε δική του μετάφραση, ότι στην
καλλιέργεια «το[υ] έτι χέρσο[υ]» ελληνικού «δραματικο[ύ] αγρο[ύ]» μπορεί
να βοηθήσει «η ανάγνωσις και από σκηνής ακρόασις των αφθάρτων κλασικών
αριστουργημάτων της τε αρχαίας και
νεωτέρας
–θα προσθέσει τώρα– δραμα-
τικής λογοτεχνίας».
6
Υπάρχει εν τούτοις ο κίνδυνος να εξωκείλει κανείς· γι’
αυτό πρέπει μιμούμενος, ακόμη και τον Shakespeare,
να αποφύγει
ή έστω να
απαλείψει εκ των υστέρων το «
ξενότροπον
και υπερρωμαντικόν της φράσεως
και μάλιστα εν γλώσση δημοτική, καθ᾽ ην ιδίως ηχεί κάκιστα το οθνείον και ξέ-
νον εις τα ώτα του ακροατού, διότι πρόκειται για
ξένη
παραφυάδα», όπως είχε
παρατηρήσει πολύ νωρίτερα στον Νικοδήμειο Δραματικό Αγώνα του 1876.
7
Αν τώρα συνεχίσουμε την πορεία μας προς τα πίσω, θα φθάσουμε στο έτος
1871, χρονιά έκδοσης της δικής του δραματικής παραγωγής, και θα εντοπίσου-
με στον πρόλογο των
Κωμωδιών
του την ομολογία ότι η επιλογή του να γράψει
εθνικές
κωμωδίες, και μάλιστα χαρακτήρων, –να αντιγράψει δηλαδή και να
περιβάλει την
δραματικήν μορφήν σελίδας τινάς του κοινωνικού... πανοράμα-
τος
– έγινε μετά λόγου γνώσεως, και στηρίζεται στην πρακτική των νεωτέρων
χρόνων. Γράφει σχετικά: «Ο θέλων να γράψη
εθνικήν
κωμωδίαν, να κωμωδήση
δηλαδή τα μικρά πάθη, τα ταπεινά αισθήματα, τας γελοιότητας ωρισμένου
λαού και χρόνου, και να καταλίπη τοις επιγενησομένοις, αν ζήση το έργον του,
πιστήν εικόνα του κοινωνικού βίου του έθνους εκείνου, διασώζων αυτό οιονεί
5. Ζφ [=;], «Το ελληνικόν θέατρον. Ποίας ιδέας έχει ο κ. Α. Βλάχος»,
Ακρόπολις
,
18.7.1898, σ. 2.
6.
Σ
ακεσπειρος
,
Αριστουργήματα
, Κατ’ έμμετρον μετάφρασιν Αγγέλου Βλάχου,
τχ. 1ον
Ρωμαίος και Ιουλία
, Βιβλιοθήκη Μαρασλή, Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου, Εν
Αθήναις 1904, σ. 5.
7.
Κρίσις του Νικοδημείου Δραματικού Αγώνος
αναγνωσθείσα εν τω Εθνικώ Πα-
νεπιστημίω την 6 Ιουνίου 1876 υπό Αγγέλου Βλάχου, εισηγητού, Τύποις Εφημερίδος
των Συζητήσεων, Εν Αθήναις 1876, σ. 45-46.