Α' ΤΟΜΟΣ

Αθανασια Γλυκοφρυδη-Λεοντσινη

354

είναι ήδη Νεοέλληνες».

Φιλόσοφοι και ιστορικοί της εποχής θα προσπα-

θήσουν να αναδείξουν παράγοντες που ανάγουν τον ελληνισμό σε συλλογική

πνευματική ενότητα, να τον αντιμετωπίσουν ως πολυποίκιλο ιστορικό φαινό-

μενο, του οποίου τις διαδοχικές φάσεις οφείλουν να μελετήσουν οι νεότεροι

Έλληνες για να μπορέσουν να ερμηνεύσουν τον εθνικό τους χαρακτήρα, το

εθνικό πνεύμα κατά τον Θεόδωρο Καρούσο, ο οποίος θεωρεί πως η αρχαία

ελληνική φιλοσοφία καθορίζει την πολιτισμική ταυτότητα του νέου ελληνισμού

και την ύπαρξή του ως πολιτιστικής κοινότητας, άποψη που υιοθετείται και

από άλλους διανοούμενους της εποχής.

Γενικότερα, οι Έλληνες διανοούμενοι στα μέσα του 19ου αιώνα αναπτύσ-

σουν έναν ιδεολογικό λόγο για θέματα που συνδέουν την εθνική ταυτότητα και

την ιστορική αποστολή του ελληνισμού με τη γεωγραφική και γεωστρατηγική

θέση της Ελλάδας ως χώρας στο μεταίχμιο μεταξύ Ανατολής και Δύσης, όπως

γίνεται φανερό από κείμενα του Μάρκου Ρενιέρη και του Π. Βράιλα-Αρμένη,

οι οποίοι αναδεικνύουν και τους χαρακτήρες της ελληνικής διάνοιας και την

ενότητα του ελληνισμού.

Ως προς το θέμα του προσδιορισμού του εθνικού

χαρακτήρα συνήθως αποδίδουν τα ελαττώματα των Νεοελλήνων στην αμάθεια,

εξαιτίας της μακρόχρονης δουλείας, αλλά και στην αμέλεια της αρχαιότητας

και στην προκατάληψη προς τα επιτεύγματα της Δύσης, όπως επισημαίνει ο

Ιώσηπος Μοισιόδαξ,

ενώ ορισμένοι, όπως ο Γεώργιος Κοζάκης-Τυπάλδος,

υποστηρίζουν πως το κλίμα και ο γεωγραφικός παράγοντας διαμόρφωσαν τον

ανεξάρτητο χαρακτήρα των Ελλήνων.

Ιδιαίτερη σημασία προσλαμβάνει το θέμα της εθνικής και της πολιτισμι-

κής ταυτότητας στα Επτάνησα, που είναι υπό ξένες δυτικές κυριαρχίες επί

αιώνες μέχρι το 1864, όταν τελικά ενώθηκαν με την Ελλάδα. Τα νησιά της

ευρύτερης περιοχής του Ιονίου πελάγους ορίζονται γενικότερα με την ιστο-

ρική ονομασία Ιόνιοι νήσοι ή Ιονικαί νήσοι, που προηγείται της ονομασίας

Επτάνησος. Την ονομασία αυτή έδωσε στα νησιά ο Ρώσος ναύαρχος Ουζακώφ

και οι κάτοικοί τους ορίζονται ως Ιόνιοι ή Επτανήσιοι, όρος που αφορά στη

29.

παρτζελιώτησ

, σ. 28.

30.

ργυροπούλου

Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας

, Βάνιας, Θεσσα-

λονίκη 2004, σ. 32-33, 174.

31.

λυκοφρύδη

-Λ

εοντσίνη

, «“Ανατολή και Δύσις”»,

ό.π.

, σ. 87-104.

32. Βλ.

Ηθική φιλοσοφία

, μεταφρασθείσα εκ του ιταλικού ιδιώματος παρ’

ωσή-

που

του

οισιόδακος

, 2 τόμοι, Βενετία 1761-1762, τ. 1, Προοίμιον, σ. ις΄-ιζ΄.

33.

ργυροπούλου

Νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασμός. Από τον Δια-

φωτισμό στον Ρομαντισμό

, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2003, σ. 202-204.