Α' ΤΟΜΟΣ

Νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στην Ιταλία του 19ου αιώνα (1855-1857)

317

Αικατερίνη ήθελαν την απελευθέρωση της Ελλάδας, ή μάλλον την κατάκτησή

της». Παρουσιάζει το πολιτικό και το πολιτιστικό έργο των Μαυροκορδάτων,

την έκταση του καθολικού προσηλυτισμού και την αντίδραση της ορθόδο-

ξης εκκλησίας, αναλύει τη δημιουργία της καινούργιας οικονομικής τάξης των

Ελλήνων πλοιοκτητών και δίνει έμφαση στα πλούτη που απέκτησαν. Είναι

καλά πληροφορημένος για τη λεγόμενη δεύτερη Βενετοκρατία και τον ρόλο

της Βιέννης μετά το 1715. Ένα κεφάλαιο είναι σχετικό με τους Έλληνες που

φεύγουν προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες για σπουδές κατά τον 18ο αιώνα, με

σχετικές αναφορές στην ίδρυση σχολείων στον ελλαδικό χώρο. Χαρακτηρίζει

νέο Τυρταίο τον Ρήγα και σχολιάζει τη μετρική και την προσωδία που χρησι-

μοποιείται στον ελληνόφωνο κόσμο. Στη συνέχεια αναφέρεται στην κατάσταση

που επικρατεί στα Επτάνησα κατά τη γαλλική κυριαρχία, στον Καποδίστρια

και τις σχέσεις του με τον κόμητα Γκίλφορδ, στον ρόλο των βιβλίων που είχαν

τυπωθεί στη Βενετία και στην

Εγκυκλοπαίδεια

του Πατούσα. Οι πρόδρομοι

της επανάστασης και οι εξελίξεις μετά την εξέργερση του έθνους, με έμφαση

στην ιδεολογική επιλογή της Αθήνας ως πρωτεύουσας, αποτελούν σημαντικό

κεφάλαιο της πρώτης ενότητας.

Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται ειδικότερα στα γράμματα. Αρχίζει με εγκώ-

μιο της λογοτεχνίας που είναι, κατά τη γνώμη του, ο πιο ευαίσθητος δείκτης των

ανθρώπινων βιωμάτων: «Tra tutte le manifestazioni della vita e dell’attività

de’ popoli inciviliti, la letteratura è quella che rappresenta con più fedeltà

la loro intima esistenza». Ξαναπεριγράφει, με διαφορετικά λόγια, την κατά-

σταση μετά την Άλωση και αναφέρει τον Μαρτίνο Κρούσιο για τον σημαντι-

κό του ρόλο στην προώθηση της δημώδους λογοτεχνίας. Μιλάει λοιπόν για

τη γνήσια ποίηση του ελληνικού λαού και μεταφράζει στα Ιταλικά δεκαπέντε

δημοτικά τραγούδια. Αναφέρει τον ρόλο της Κρήτης κατά τη Βενετοκρατία

και σχολιάζει αναλυτικά τον

Ερωτόκριτο

(«il frutto più ragguardevole»), την

Ερωφίλη

, τη

Θυσία του Αβραάμ

και τη

Βοσκοπούλα

. Ένα μεγάλο απόσπα-

σμα στα Ιταλικά από το έργο του Ηλία Μηνιάτη έχει σκοπό να αναδείξει τη

ρητορική του δεινότητα.

Ασχολείται με τη λογοτεχνική παραγωγή διαφόρων

λογίων: ο Μάξιμος Μαργούνιος, ο Γεράσιμος Βλάχος, ο Νεόφυτος Ροδινός, ο

Παναγιώτης Νικούσιος, ο Καισάριος Δαπόντες και ο συγγραφέας της

Βοσπο-

ρομαχίας

καταλαμβάνουν σημαντική θέση στην ανάλυσή του. Για τους Φανα-

ριώτες σημειώνει ότι πρόκειται για μια «potenza intermediaria»,

δηλαδή

μια «διαμεσολαβητική δύναμη», και πιστεύει ότι έχουν συμβάλει ουσιαστικά

17.

ο ίδιο

σ. 32.

18.

ο ίδιο

σ. 30.