Α' ΤΟΜΟΣ

313 / 482

CATERINA CARPINATO
312
έως τις μέρες του θα έμενε θαμμένο ακόμα στις κιτρινισμένες σελίδες του
ναπολιτάνικου περιοδικού Il Giambattista Vico, Giornale Scientifico fondato
e pubblicato sotto gli auspici di Sua Altezza Reale il Conte di Siracusa.2
Αλλά μια μέρα, ή μάλλον μια νύχτα, αναζητώντας τον Ερωτόκριτο on line,
εμφανίστηκε απρόβλεπτα αυτό το περιοδικό του 19ου αιώνα, όπου είχα την
ευκαιρία να συναντήσω και να γνωρίσω για πρώτη φορά τον δικηγόρο και
έφορο αρχαιοτήτων της Πομπηίας και του Ερκολάνου, τον Semmola. Το 1857
αυτός ο λόγιος, που ήταν για μένα εντελώς άγνωστος (και φαντάζομαι και για
πολλούς άλλους), δημοσίευσε μια πολύ σημαντική επισκόπηση της δημώδους
ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής από την Άλωση έως τις μέρες του.
Το πόνημά του (λίγο παραπάνω από εκατό σελίδες), δημοσιευμένο στο πε-
ριοδικό σε τέσσερις συνέχειες,3 είναι εξαιρετικά πλούσιο σε πληροφορίες και με
εύστοχες και πρωτοποριακές απόψεις. Παρουσιάζει την εξέλιξη της ελληνικής
λογοτεχνικής παραγωγής κατά τους αιώνες της ξένης κυριαρχίας, με έμφαση
όχι μόνο στην ποίηση και στο θέατρο, αλλά και την ιστορία, τη φιλοσοφία, τα
παιδαγωγικά, τη γεωγραφία, την ιατρική, διατυπώνοντας προσωπικές παρατη-
ρήσεις που είναι πάντα βασισμένες στην άμεση επαφή με τα κείμενα.
Ο Semmola διαβάζει και σχολιάζει το ελληνικό πρωτότυπο και, σε πολ-
λές περιπτώσεις, παρέχει και εκτενή μεταφρασμένα δείγματα στα Ιταλι-
κά. Ο ίδιος κρίνει αναγκαία και την ιταλική απόδοση, ώστε να μπορέσει
ο αναγνώστης μόνος του να βεβαιωθεί για την ποιότητα του κειμένου ή
του συγγραφέα. Δεν κρίνει σκόπιμο να παρουσιάσει ένα απόσπασμα του
Ερωτόκριτου, γιατί παρόλο που το θεωρεί το σημαντικότερο ποίημα της
κρητικής «μεικτής» λογοτεχνίας «il frutto più ragguardevole di quella
di Raffaello Di Napoli, Νάπολη 1843· Semmola, Poesie e Prose scelte di Gregorio
Nazianzeno per la prima volta volgarizzate, Stamperie e Cartiere del Fibreno,
Νάπολη 1843· Semmola, Raccolta di vari epigrammi tradotti dal greco e dal
latino con il testo a rincontro, Stamperie e Cartiere del Fibreno, Νάπολη 1843·
Semmola, Collana egizia illustrata, Tipografia della Società Filomatica, Νάπολη
1820 (δημοσιευμένο το 1844)· Semmola, Della pittura bizantina, Tipografia del
Vaglio, Νάπολη 1857 (μετάφραση από άρθρο δημοσιευμένο στη Νέα Πανδώρα)·
Semmola, Inno greco ed italiano a Vittorio Emanuele II, Re d’Italia, Tipografia
Poliglotta, Νάπολη 1861.
2. Το περιοδικό αυτό κυκλοφόρησε μόνο το 1857, σε τέσσερα τεύχη, τώρα on
line, Ημερομηνία πρόσβασης [30/09/15] από
d=wYRHAAAAcAAJ
3. Semmola, «Del Risorgimento delle Lettere Greche», Il Giambattista Vico
III (1857), σ. 368-390· IV, σ. 14-56, 181-206, 339-366.