Α' ΤΟΜΟΣ

Αννα Σταυρακοπουλου

286

ισχύει, και δεύτερη και εξίσου σημαντική την ειδολογική, καθώς ο Νορβηγός

μεγαλούργησε στο δράμα και ο Βιζυηνός στο διήγημα. Μία επίσης σημαντική

διαφορά είναι και η γλώσσα στην οποία έγραψαν, με τον Βιζυηνό (των διηγη-

μάτων) να γράφει κυρίως στην καθαρεύουσα και τον Ίψεν (των δραμάτων)

να γράφει στην καθομιλουμένη, καθώς μέγα αίτημα της εποχής του ήταν να

καθιερωθούν τα Νορβηγικά ως γραπτή γλώσσα.

Αλλά –και μ’ αυτό περνάμε

στις ομοιότητες– και οι δύο έγραψαν ποίηση. Περαιτέρω, μπορούμε να απα-

ριθμήσουμε ενδεικτικά και πιο γενικές ομοιότητες, αλλά και πιο ειδικές: Για

παράδειγμα, και οι δύο στηρίζονται οικονομικά κατά την περίοδο της διανοη-

τικής διαμόρφωσής τους από ιδιωτικές (Βιζυηνός και Ίψεν) ή δημόσιες υπο-

τροφίες ( Ίψεν)· και οι δύο (ως εκ της ταπεινής καταγωγής τους) έχουν εμμονή

με το χρήμα, τον πλούτο και τον πλουτισμό, με τον Ίψεν να το πετυχαίνει

και τον Βιζυηνό να το επιδιώκει σε όλη του τη ζωή·

και οι δύο συμβάλλουν

ενεργά με το έργο τους στη διαμόρφωση μιας ουσιαστικά εθνικής λογοτεχνί-

ας της πατρίδας τους, έχοντας συναίσθηση της συμβολής τους∙

και οι δύο

είναι προσηλωμένοι στο ψυχικό και το ανθρωπογεωγραφικό τοπίο που γνω-

ρίζουν καλύτερα και από άποψη χαρακτήρων και από άποψη καταστάσεων∙

και στων δύο το έργο υπάρχει αυτοαναφορικότητα,

ψυχογραφική διείσδυση

και ισχυρές δραματικές εσωτερικές συγκρούσεις των ηρώων τους∙ και οι δύο

χρησιμοποιούν τη λαϊκή παράδοση των χωρών τους, κατόπιν επεξεργασίας,

για τους δικούς τους αισθητικούς σκοπούς και στόχους∙ οι χαρακτήρες και

των δύο στοιχειώνονται από το παρελθόν, από λάθη και αμαρτήματα, πληρώ-

νοντας τις συνέπειες στο παρόν. Τα παραδείγματα για τον Βιζυηνό είναι προ-

9. Inga-Stina

wbank

Henrik Ibsen: National Language and International

Drama»,

Contemporary Approaches to Ibsen

VI (1988), σ. 57-67.

10.

αρελας

, σ. 122 και αλλού· Jan W.

ietrichson

, «“[…] Since I Cannot Afford

to Lose or even Risk Anything”: Henrik Ibsen’s Road from Want to Wealth»,

Ibsen Studies

6/1 (2006), σ. 68-89.

11. Για τον Βιζυηνό βλ.

αρελας

σ. 70. Στην περίπτωση του Ίψεν, δεδομένης της

θριαμβευτικής επιστροφής του στη Νορβηγία το 1891 και του διεθνούς εορτασμού

των εβδομηντάχρονών του το 1898, δεν χωράει αμφιβολία ότι είχε συναίσθηση της

εγχώριας και διεθνούς επιρροής του.

12. Για τον Βιζυηνό βλ. Δημήτρης

ημηρουλης

, «Ο Βιζυηνός και το υποκείμενο

της γραφής» στον τόμο

Το εύρος του έργου του Γ. Βιζυηνού: Παλαιότερες αναγνώ-

σεις και νέες προσεγγίσεις – Εις μνήμην Κυριακής Μαμώνη

, Σοκόλη-Κουλεδάκη, σ.

57-70. Αν και η Toril Moi ισχυρίζεται για τον Ίψεν ότι είναι ο λιγότερο αυτοβιογρα-

φικός συγγραφέας (βλ. υποσημ. 5), εν τούτοις και η ίδια και πολλοί άλλοι μελετητές

εντοπίζουν θραύσματα των προσωπικών εμπειριών του συγγραφέα στα βάσανα που

στοιχειώνουν τους χαρακτήρες του.