Α' ΤΟΜΟΣ

ΘΑΝΑΣης ΑΓΑΘος

262

Ο βασικός γυναικείος χαρακτήρας του πεζογραφήματος του Ράμφου

εμπνέεται από ένα υπαρκτό πρόσωπο του τέλους του 18ου αιώνα, την Πολω-

νέζα κόμησσα Sophie Potocka, η οποία χρωστά τη φήμη της στην εκπληκτική

ομορφιά της και στον περιπετειώδη βίο της, που περιλαμβάνει αγοραπωλησίες

σε πολύ νεαρή ηλικία και γάμους, πρώτα με τον Ολλανδό κόμη de Witt και

κατόπιν με τον Πολωνό Félix Potocki. Με την περίπτωσή της ασχολείται πρώ-

τα το 1850 ο Κωνσταντίνος Πωπ στη στήλη « Έργα και ημέραι» που διατηρεί

στην

Ευτέρπη

και, στη συνέχεια, ο Ράμφος, που αντλεί πληροφορίες για την

πραγματική Sophie Potocka από το περιηγητικό έργο

Turquie

των Joseph-

Marie Jouannin και Jules van Gaver, επιφέροντας σημαντικές αλλαγές προς

μια ηθικοπλαστική χροιά, έτσι ώστε η μοιραία Sophie να μετατρέπεται στη

σεμνή Ελένη Ποτόσκη, που παρουσιάζεται ως ένα γυναικείο πρότυπο ηθικής.

Υπόθεση του πεζογραφήματος

Κόμησσα Ποτόσκη

ανοίγει με προσδιορισμό του χρόνου και του τόπου, ενώ

ευθύς εξαρχής εισάγεται και ο κεντρικός ανδρικός χαρακτήρας: Στο τέλος του

18ου αιώνα ο Γάλλος Μάρκος Βαλλιέρος (Μαρκίων), αφού περιηγείται σε

διάφορες ιταλικές πόλεις, καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη, όπου φιλοξε-

νείται στο σπίτι της εξαδέλφης του, η οποία ζει μια ευτυχισμένη οικογενειακή

ζωή δίπλα στον σύζυγό της, τον Γάλλο μεγαλέμπορο κύριο Γλ., και τα δίδυμα

κοριτσάκια τους. Ακούγοντας ότι ένας Οθωμανός ζητά δάνειο από τον κύριο

Γλ. για να αγοράσει μια πανέμορφη δούλη από την Κιρκασία, ο Μαρκίων

φλέγεται από περιέργεια να τη δει και, χάρη στη συνδρομή του πανέξυπνου

Έλληνα μεσίτη Δημητράκη, κατορθώνει να μπει στο Αβράτ-Παζάρ και να αγο-

ράσει ο ίδιος την κοπέλα, που ονομάζεται Ελένη και είναι κόρη Κιρκάσιου

ιερέα. Κατόπιν, με τη συνδρομή μιας άλλης Ελληνίδας, της κυρίας Φρόσως,

την υιοθετεί επισήμως, με σκοπό να καλύψει το κενό που άφησε στον ίδιο και

στη σύζυγό του ο θάνατος της κόρης τους. Στο ταξίδι προς τη Γαλλία ο Μαρ-

κίων συναντά τον Ολλανδό κόμητα Ουήττ, που θέλει την κοπέλα για σύζυγό

του, αλλά, όταν εκείνη αρνείται, στέλνει ανθρώπους του να την απαγάγουν· ο

Μαρκίων, με τη βοήθεια Γάλλων στρατιωτών, αποκρούει τους απαγωγείς και

κατόπιν πάει στη Βαρσοβία, όπου συναινεί στον γάμο της Ελένης με τον κόμη-

19.

οργιασ

Κωνσταντίνος

ωπ

), «

Έργα και ημέραι»,

Ευτέρπη

77 (1.10.1850),

σ. 115-117.

20.

σαπανιδου

, «Ξένα πρότυπα για την “Κόμησσα Ποπότζκη” του Κων. Πωπ και

την “Κόμησσα Ποτόσκη” του Ράμφου», σ. 7-8.