Α' ΤΟΜΟΣ

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΞΕΝΟΥ ΣΕ ΕΞΥΜΝΗΤΙΚΑ ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΕΙΔΗ

257

Τι; Θέλεις να λατρεύσωμεν τα αίσχη των αιώνων,

τον τύφον, την υπόκρισιν και την αβελτηρίαν;

Ηττήθης εν τω Μεξικώ, ηττήθης εν Πρωσσία,

απώλεσε του βλέμματος την δύναμιν ο λέων·

το φέρετρον της δόξης σου κρατεί η Ιταλία,

παρέπεται το έθνος σου περίλυπον και κλαίον.

Και όπως στις εξυμνητικές ωδές η χριστιανική θρησκεία των λαών της Ανα-

τολής ενδυνάμωνε την επιχειρηματολογία του αιτήματος, έτσι και εδώ η θρη-

σκευτική ταυτότητα προβάλλεται ως προσδιοριστικό χαρακτηριστικό, μόνο

που διαφοροποιείται ειρωνικά από τον χριστιανισμό της Δύσης. Εν προκειμέ-

νω η εθνική ταυτότητα συγκροτείται αντιπαραβαλλόμενη με την επιβουλή του

ξένου και η ειδολογική μετασχηματίζεται με τη μεταστροφή της εξύμνησης

σε ψόγο.

Η επίκριση σε τέτοιου είδους ποιήματα δεν είναι αποκομμένη από την

ευρύτερη στάση της κοινωνίας απέναντι στα πρόσωπα και την απογοήτευ-

ση από τη δράση ή την αδράνειά τους. Όταν η αρχή «η Ανατολή διά της

Ανατολής» «ήρχισεν να εξοικειούται με τας συνειδήσεις απάντων»,

το ποι-

ητικό ενδιαφέρον μετατοπίζεται στη νοτιοανατολική Ευρώπη, όπως φαίνεται

στο στιχούργημα « Ύμνος παραινετικός Εις τους υπό τον οθωμανικόν ζυγόν

καταπιεζομένους δούλους Έλληνας, Ερζεγοβινίους, Μαυροβουνιώτας, Σέρ-

βους, Σλάβους και Δάκας»,

δημοσιευμένο ενδεχομένως στον απόηχο της

«διακήρυξης αρχών» των ελληνοσερβικών διαπραγματεύσεων,

επίσης στη

μετάφραση στα Ελληνικά των στιχουργημάτων «Πρόσκλησις (Εκ του ουγγρι-

κού του Μιχαήλ Vörösmarty)»

και «Φωνή της Ερζεγοβινιώτιδος φυλής διά

το νέον έτος 1862»,

αλλά και στη μεταγενέστερη «Ωδή. Οι ήρωες του Μαυ-

ροβουνίου» (1878) του Επτανήσιου Γεωργίου Μαρτινέλη, όπου η ανδρεία

40. Ό.π., σ. 35.

41. Θεόδωρος

φεντουλησ

Η Ανατολή διά της Ανατολής

, Τυπογρ. Ι. Αγγελοπού-

λου, Αθήνα 1861, σ. 1. Βλ. και

ιακοσ

, σ. 127.

42. Βλ. Αντώνιος Α.

αυρογιαννησ

, « Ύμνος παραινετικός Εις τους υπό τον οθω-

μανικόν ζυγόν καταπιεζομένους δούλους Έλληνας, Ερζεγοβινίους, Μαυροβουνιώτας,

Σέρβους, Σλάβους και Δάκας»,

Αυγή

, 11.7.1862.

43. Βλ. σχετικά

ιακοσ

, σ. 173-177.

44. Βλ. Ι.

εαφυ

, «Πρόσκλησις (Εκ του ουγγρικού του Μιχαήλ Vörösmarty)»,

Πανδώρα

11/264 (15.3.1861), σ. 614-615.

45. Βλ. «Διακήρυξις Βουκάλοβιτζ»,

Αυγή

, 5.2.1862 και 10.2.1862.