Α' ΤΟΜΟΣ

ΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΝΑ

205

Δυστυχώς οι παρ’ ημίν ολίγιστοι εκδόται, αποβλέποντες μάλλον εις την ταχείαν

εξόδευσιν ή εις την αξίαν των βιβλίων, προτιμώσιν ανήθικα μυθιστορήματα και

παιδαριώδη διηγημάτια, συντείνοντες και αυτοί εις την δηλητηρίασιν της παρ’

ημίν καλαισθησίας· οι δε πλούσιοι, θαμβούμενοι εκ του εις αυτούς καιομένου

θυμιάματος, υποστηρίζουσι μόνον τους εις τους αντιθαλάμους αυτών έρποντας

εκπορνευτάς των Μουσών.

Στη δική του μεταφραστική πορεία έθεσε από την αρχή σοβαρούς στόχους.

Ο πρώτος ήταν να γνωρίσει στο ελληνικό κοινό την ποίηση του Ossian:

Τα ποιήματα του Οσσιάνου, περιέχοντα ό,τι υψηλόν και ευγενές, εμεταφράσθη-

σαν εις όλαις ταις ευρωπαϊκαίς γλώσσαις, και εμόρφωσαν πολλούς από τους

νέους ποιητάς.

Μία άκρατη επιθυμία ναν τα κάμω γνωστά εις τους Έλληνες, οι οποίοι και αυτό

το όνομα Οσσιάνος αγνοούνε, με έκαμε να επιχειρισθώ τη μετάφρασι. Τούτο,

το γνωρίζω, είνε κάτι τι περισσότερο από τόλμη. Είνε το ίδιο σα να εγύρευα να

περάσω κολυμβώντας τον ωκεανό […]. Και όμως, υπάρχουνε πάθη, ή αν θέλετε

μονομανίαις εις τους ανθρώπους, απέναντι εις ταις οποίαις το λογικό είνε ανί-

σχυρο! […]».

Στην εποχή του το όνομά του συνδέθηκε με το όνομα του Ossian, ως

του πρώτου και συστηματικότερου μεταφραστή του στην Ελλάδα.

Το 1862

εξέδωσε αυτοτελώς στην Κεφαλονιά δύο ποιήματα του Ossian,

Δαρτούλα

και

Λάτμος

, ενώ συνέχισε να δημοσιεύει συστηματικά και άλλα οσσιανικά ποιή-

ματα σε διάφορα έντυπα, περιέλαβε μάλιστα και ένα απόσπασμα στην τρίτη

ποιητική του συλλογή

Μέμνων

(1865).

Ο δεύτερος στόχος του, όπως διαφημίστηκε στα τέλη του 1864, ήταν να

συστήσει «Ιταλική Βιβλιοθήκη» με τη μετάφραση έργων της Αναγέννησης σε

σειρά εβδομαδιαίων φυλλαδίων:

12. [

ανας

], «Βιβλιογραφία. Κόλασις του Δάντου»,

Εργάτης

, 31.1.1876. Η εφημε-

ρίδα αυτή είναι η γνωστότερη και ίσως σημαντικότερη του Πανά. Βλ. Σ

ταυροπουλου

Παναγιώτης Πανάς

, σ. 140-147.

13. Π

ανας

, «Πρόλογος»,

Δαρτούλα

Λάτμος

. Ποιήματα του Οσσιάνου. Μεταφρα-

σθέντα υπό Παναγιώτου Πανά, Εκ του τυπογραφείου Η Κεφαλληνία, Εν Κεφαλλη-

νία 1862, σ. α΄-β΄.

14. H συνεργασία του στο περιοδικό

Εβδομάς

, όπου δημοσίευσε πέντε οσσιανικές

μεταφράσεις, προβλήθηκε πολύ επαινετικά μαζί με κάποιες πληροφορίες για την τύχη

του Ossian στην Ελλάδα. Βλ. «Φιλολογικά, Επιστημονικά, Καλλιτεχνικά»,

Δελτίον

της Εβδομάδος

Α΄, τχ. 32 (7.10.1884), σ. 1-2.

15. Βλ. και Νάσος

αγενάς

, «Ο Όσσιαν στην Ελλάδα»,

Παρνασσός

Θ΄ (1967),

σ. 172-190.