205 / 482
Ερη Σταυροπουλου
204
ο κύριος υποστηρικτής των απόψεων του Mazzini στην Ελλάδα, τις οποίες
προσπάθησε συστηματικά και μέσα από δικά του άρθρα να παρουσιάσει στον
Τύπο, ενώ αναμφισβήτητα είχε συγκινηθεί από τις περιπέτειες του Flourens
στην Ελλάδα (Αθήνα – Κρήτη 1866-1868) και από τον θάνατό του το 1871
στη διάρκεια της Κομμούνας του Παρισιού.
9
Αυτό φανερώνει και ο πρόλο-
γος της μετάφρασής του «Περί Ελληνισμού», που απευθύνεται «Τη Ιερά και
Φίλη Σκιά του Γουσταύου Φλουράνς»:
Ότε αι απεμπολημέναι των δημοσιογράφων της Ευρώπης συνειδήσεις ηγόρευον
εκθύμως υπέρ του μουσουλμάνου δεσπότου, τον λίθον του αναθέματος κατά
των υπέρ της ελευθερίας εξεγερθέντων Κρητών ρίπτουσαι […] συ […] προ-
σεπάθεις το υπό των αργυρωνήτων του Ααλή οργάνων διαστραφέν δημόσιον
της Ευρώπης φρόνημα, υπέρ του αγωνιζομένου ασθενούς να εξεγείρης. […] Το
όνομά σου, ως και εκείνο του φίλου σου Δελεκλούζ, θέλουσι γράψει αι επερχό-
μεναι γενεαί πλησίον εις τα ιερά του Άγιδος, του Κλεομένους και των Γράκχων
ονόματα.
10
Αλλά πλέον θα με απασχολήσουν μόνο οι λογοτεχνικές του μεταφράσεις.
11
Ο Πανάς ήταν οπλισμένος με τη γνώση της ιταλικής και της γαλλικής γλώσσας
και ως έναν βαθμό της ρουμανικής, της αγγλικής και της γερμανικής. Διακή-
ρυττε ότι το έργο του μεταφραστή ήταν δύσκολο και υπεύθυνο και υποστήριζε
ότι η λογοτεχνία, και κατ’ επέκταση η μεταφρασμένη λογοτεχνία, μπορούσε να
συμβάλει στην ηθικοποίηση της κοινωνίας με σοβαρά και διδακτικά έργα. Στη
«Δημοκρατική», σύμφωνα με τον υπότιτλό της, εφημερίδα του
Εργάτης
, επι-
τίθεται με σφοδρότητα εναντίον των εκδοτών και όσων μπορούν να επιχορη-
γήσουν εκδόσεις για τις κακές επιλογές τους ως προς τα έργα που προωθούν
στη δημοσιότητα, θέτοντας οικονομικά και ταξικά κριτήρια:
(Αργοστόλι), 18.4 – 23.5.1859·
Η Ίρις
(Βουκουρέστι), 11.3 – 18.5.1872·
Εξέγερσις
(Αργοστόλι), 5.10.1874 – 15.3.1875·
Εργάτης
, 30.8 – 22.10.1875·
Π
ανας
, «Γ. Φλου-
ράνς, “Περί Ελληνισμού”»,
Η Ίρις
(Βουκουρέστι), 4.10.1873 –;
9. Λεωνίδας Φ.
Κ
αλλιβρετακης
,
Η ζωή και ο θάνατος του Γουσταύου Φλουράνς
,
ΜΙΕΤ, Αθήνα 1998.
10.
Π
ανας
, «Επιφυλλίς»,
Η
Ίρις
(Βουκουρέστι), 4.10.1873.
11. Για τη συγκέντρωση των μεταφράσεων στον ελλαδικό χώρο γίνεται τις τελευταί-
ες δεκαετίες συστηματική δουλειά. Οι κυριότερες σχετικές εκδόσεις είναι: Σοφία
Ν
τε
-
νιση
,
Μεταφράσεις μυθιστορημάτων και διηγημάτων 1830-1880: Εισαγωγική μελέτη
και καταγραφή
, Περίπλους, Αθήνα 1995· Κ. Γ. Κ
ασινης
,
Βιβλιογραφία
των ελληνικών
μεταφράσεων της ξένης λογοτεχνίας ΙΘ΄-Κ΄ αι.
, Αυτοτελείς εκδόσεις, Αθήνα 2006·
Σόνια Ι
λινσκαγια
(εποπτεία έρευνας, επιμ.),
Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα. 19ος
αιώνας. Βιβλιογραφική δοκιμή
, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2006.