185 / 482
ΣΟΦΙΑ ΝΤΕΝΙΣΗ
184
στοιχο δεν ισχύει ακόμη στο πεδίο του περιοδικού Τύπου, η σχέση του οποίου
με το μεταφραστικό φαινόμενο είναι διεθνώς και εθνικά γνωστή και δεν χρει-
άζεται ειδικές συστάσεις.
3
Οι παλαιότερες μελέτες των Δημητρίου Μάργαρη
και Αποστόλου Σαχίνη, αλλά και η μεταγενέστερη της Μάρθας Καρπόζηλου,
έχουν αναφερθεί αναλυτικά στη μεγάλη σημασία που είχε η μεταφρασμένη
λογοτεχνική ύλη, αφενός για τη μετακένωση των ιδεών της Δύσης και την επί-
τευξη εθνικών στόχων, αφετέρου για την επιβίωση αυτών των εντύπων.
4
Στη σημερινή εισήγηση θα προσεγγίσουμε το εκτενές μεταφραστικό έργο
ενός σημαντικού λογίου του 19ου αιώνα, του Νικολάου Δραγούμη. Ο Δραγού-
μης (1809-1879) είναι γνωστός ως πολιτικός, ως ο συγγραφέας των
Ιστορικών
αναμνήσεων
(1874), ως εκδότης περιοδικών (
Πανδώρα
1850-1872,
Spectateur
d’Orient
1853-1856) και ως δημοσιογράφος (αρθρογράφος εφ.
Αιών
, περ.
Ευτέρπη
, περ.
Πανδώρα
, εφ.
Spectateur d’Orient
). Επιπλέον διακρίθηκε στην
εποχή του για τα ξεχασμένα στις μέρες μας αφηγήματά του, αλλά και για
το μεταφραστικό του έργο, το οποίο δεν είναι άσχετο από την εκδοτική του
ιδιότητα, παρόλο που προηγήθηκε αυτής, μέσω των συνεργασιών του με το
περιοδικό
Ευτέρπη
του Γρηγορίου Καμπούρογλου.
5
Στόχος μας είναι αφενός
η καταγραφή του μεταφραστικού του εγχειρήματος, το οποίο φαίνεται πως
συναρτάται άμεσα με την εκδοτική ιδιότητα του Δραγούμη, ώστε να αποκτή-
σουμε σαφή εικόνα του εύρους του, και αφετέρου η αναζήτηση της σχέσης
μεταξύ των μεταφραστικών του επιλογών και της ιδεολογίας του για την ωφέ-
λεια της ελληνικής κοινωνίας, η οποία χαρακτηρίζει τη στάση του και ως πολι-
τικού άνδρα αλλά και ως εκδότη.
πτική αναγραφή
, τ. 1-3, Βιβλιολογικό εργαστήρι «Φίλιππος Ηλιού», ΕΛΙΑ,
Αθήνα 2006· Κ. Γ. Κ
ασινης
,
Βιβλιογραφία των ελληνικών μεταφράσεων της ξένης
λογοτεχνίας ΙΘ΄-Κ΄ αι
., τ. Α΄, 1801-1900, ΣΔΩΒ, Αθήναι 2006. Ο Β΄ τόμος το 2013.
3. Για τις μεταφράσεις στον βρετανικό και αμερικανικό Τύπο βλ. ενδεικτικά Peter
F
rance
– Kenneth H
aynes
(επιμ.),
The Oxford History of Literary Translation in
English
, τ. IV, 1790-1900, Οξφόρδη 2009 (
1
2006 ), σ. 142-151.
4. Δημήτριος Μ
αργαρης
,
Τα παλιά περιοδικά: η ιστορία τους και η εποχή τους
,
Σιδέρης, Αθήνα 1954∙ Απόστολος Σ
αχινης
,
Συμβολή στην ιστορία της Πανδώρας και
των παλαιών περιοδικών
, χ.ε., Αθήνα 1964, σ. 32, 70· Μάρθα Κ
αρποζηλου
,
Τα ελλη-
νικά οικογενειακά φιλολογικά περιοδικά (1847-1900)
, Επιστημονική επετηρίδα του
Παιδαγωγικού τμήματος δημοτικής εκπαίδευσης, Παράρτημα αρ. 1, Ιωάννινα 1991, σ.
184-189.
5. Ν
τενιση
, λ. «Νικόλαος Δραγούμης» στο
Η παλαιότερη πεζογραφία μας, από
τις αρχές της ώς τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο
, τ. Γ΄, 1830-1880, Σοκόλης, Αθήνα
1996, σ. 404-441.