Α' ΤΟΜΟΣ

Μετάφραση και μετρική: Λορεντσος Μαβιλης

179

Και εδώ ο ενδεκασύλλαβος συνδυάζεται, σχεδόν σε απόλυτη κανονικότητα,

μετά από κάθε δύο στίχους, με έναν (κάποιες φορές παρατονισμένο) οξύτονο

ιαμβικό δεκασύλλαβο (με έντονα γράμματα), όμως περίπου στην καρδιά της

στροφής, στους στίχους 11 και 12, εκεί που κανονικά θα είχαμε ενδεκασύλλα-

βους, έχουμε μια μετρική ανατροπή, που αποδίδει την αλλαγή του φυσικού

τοπίου και προσδίδει εσωτερικότητα. Έτσι, το ειδυλλιακό, ισορροπημένο φυσι-

κό περιβάλλον (π.χ. «Και τ’ αεράκι που τερπνά φυσάει/Και το ρυάκι που

σιμά κυλάει») αλλάζει χρωματισμό και διάθεση και η δηλωτική αυτή αλλαγή

(που είναι δηλωτική σε όλο το έργο του Μαβίλη) είναι και στιχουργική: «Το

γαλάζιο το κύμα είναι μαυρήτερο/Και το χρώμα στα φύλλα είναι βαθύτερο».

Πιο άναρχο (και γι’ αυτό ελεύθερο ως προς τη σχέση του με το νόημα)

είναι το μετρικό σύστημα του μεταφράσματος «Leopardi, Το Σαββάτο ’ς το

χωριό», που αποτελείται κατά βάση από ενδεκασύλλαβους και σκόρπιους

επτασύλλαβους, που κατά σημεία πυκνώνουν (βλ. π.χ. το χωρίο για τον ήχο

της καμπάνας), και μεμονωμένους οκτασύλλαβους ή εξασύλλαβους. Το μετά-

φρασμα δεν είναι σε στροφές και η ομοιοκαταληξία κατά σημεία εγκαταλείπε-

ται, ίσως για τον λόγο αυτό, περισσότερο από τα άλλα, κατά το παράδειγμα του

Σολωμού, προσθέτει, συνδυάζει, με δύο λόγια απελευθερώνει το ταλέντο του:

[…] Garzoncello scherzoso,

cotesta età fiorita

è come un giorno d’allegrezza pieno,

giorno chiaro, sereno,

che precorre alla festa di tua vita.

Godi, fanciullo mio; stato soave,

stagion lieta è cotesta.

Altro dirti non vo’; ma la tua festa

ch’anco tardi a venir non ti sia

grave.

[…] Άκουσε, παιγνιδιάρικο παιδάκι·

Τ’ ανθισμένα σου νειάτα,

Ημέρα δίχως ένα συγνεφάκι,

Χαραίς είναι γεμάτα,

Παραμονή γλυκειά είναι της γιορτής σου,

Χαρμόσυνο Σαββάτο της ζωής σου.

Χάρου, παιδί μου, την ευτυχισμένη

Και απίκραντη εποχή!

Άλλο να ’πω δεν θέλω· αλλ’ αν αργή

Της ζωής σου η γιορτή, μη σε βαραίνη

Εδώ θα δούμε την κανονικότητα στην ομοιοκαταληξία, αλλά θα δούμε να

παρεμβαίνουν ακανόνιστα όχι οξύτονοι δεκασύλλαβοι, αλλά επτασύλλαβοι (με

18. Giacomo

eopardi

, «Il sabato del villaggio» από

http://www.filosofico.net/

leopardidifestaa.htm [ημερομηνία πρόσβασης: 2/9/2015].

19. [Λορέντσος

αβιλης

Τα έργα του Λορέντσου Μαβίλη

, σ. 89.