Α' ΤΟΜΟΣ

177 / 482

Βασιλησ Λετσιοσ
176
το 1841, του Αντωνίου Μάτεση το 1872, του Ναθαναήλ Ιωάννη Δομενεγί-
νη το 1888, του Π. Κοκόλη το 1889 και του Φρειδερίκου Καρρέρ το 1890,
ωστόσο το μετάφρασμα του Μαβίλη σε ενδεκασύλλαβους στίχους φαίνεται
ότι συνομιλεί περισσότερο, σύμφωνα μάλιστα με τους εκδότες του Μαβίλη, με
το μετάφρασμα του Dei sepolcri από τον Γεώργιο Καλοσγούρο, που πρωτο-
δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Η Τέχνη το 1898. Ο Καλοσγούρος αφιερώνει το
μετάφρασμά του στους Ιταλούς εθελοντές που έπεσαν στον πόλεμο του 1897,
αναγνωρίζει την ευεργετική επίδραση του ιταλικού πνεύματος στην επτανη-
σιακή λογοτεχνία και δηλώνει ότι ακολουθεί και το παράδειγμα του αείμνη-
στου διδασκάλου του [εννοώντας τον Πολυλά]. Ο Καλοσγούρος ακολουθεί ως
προς τη μετρική απόδοση του μεταφράσματος τον αείμνηστο δάσκαλο Πολυ-
λά, αποδίδοντας τους 295 ενδεκασύλλαβους του πρωτοτύπου με ισάριθμους
δεκατρισύλλαβους (για τη διαμόρφωση του δεκατρισύλλαβου από τον Πολυλά
ασχοληθήκαμε παραπάνω). Ο Μαβίλης, που επίσης εντάσσεται το διάστημα
αυτό στους κύκλους του περιοδικού Η Τέχνη, μεταφέρει απόσπασμα από το
πρωτότυπο ιταλικό έργο σε 53 ενδεκασύλλαβους (αντί για δεκατρισύλλαβους)
στίχους, προκειμένου, καθώς φαίνεται, όντως «ν’ αποδείξη τη χρησιμότητα
του ενδεκασύλλαβου στίχου σε μεταφραστικά έργα» (όπως λένε οι εκδότες
των Γραμμάτων), ειδικά εφόσον το πρωτότυπο ποίημα είναι και αυτό σε ενδε-
κασύλλαβο στίχο και ο ενδεκασύλλαβος δεν είναι άγνωστος στην ελληνική
ποιητική παράδοση. Το χαρακτηριστικό ως προς τον ενδεκασύλλαβο αυτού
του μεταφράσματος είναι οι διασκελισμοί και οι μακροπερίοδοι στίχοι (βλ. π.χ.
τη συνεχόμενη περίοδο των στίχων 3-16, 17-23, 32-41 .), που προσδίδουν
επιπλέον εσωτερικότητα.
Εκτός από τα εξ ολοκλήρου σε ενδεκασύλλαβο μεταφράσματα, ο Μαβί-
λης χρησιμοποιεί τον ενδεκασύλλαβο σε ποικίλους συνδυασμούς, στοιχείο που
καταδεικνύει την προσπάθειά του να αναδείξει τη «χρησιμότητα» του στί-
χου αυτού σε βάρος της όποιας μονοτονίας. Το μετάφρασμα «Shelley, από
την Αρέθουσα» μεταφέρει το πρωτότυπο λυρικό ποίημα του Shelley (α΄ δημ.
1824) σε στίχους μεσοτονικού ρυθμού (οι μεσοτονικοί στίχοι τονίζονται στις
συλλαβές δεύτερη, πέμπτη, όγδοη, ενδέκατη .), όπου ο μονοί είναι μεσοτο-
νικοί παροξύτονοι δωδεκασύλλαβοι, που ομοιοκαταληκτούν μεταξύ τους, και
οι ζυγοί μεσοτονικοί οξύτονοι ενδεκασύλλαβοι, που επίσης ομοιοκαταληκτούν
μεταξύ τους. Τα μεταφράσματα «Schiller, Το παράπονο της Δήμητρας»,
«Λουδοβίκου Ούλανδ, Ο τυφλός βασιλιάς» και «Byron, από την Parisina»
είναι σε ομοιόμορφα στροφικά συστήματα με συνδυασμούς ομοιοκαταληξίας
με κοινό χαρακτηριστικό τη μερική αλλά ομοιόμορφη χρήση του οξύτονου
ιαμβικού δεκασύλλαβου (δηλ. με κομμένη την τελευταία συλλαβή του ιαμβικού